Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Pamphlet Collection of Sir Robert Stout: Volume 63

[primer]

page 2
ha ra ke te mi wi no ngo pu
ka ta me we ni ngi po hu ru
ma wa ne nge pi ho ro ku tu
na nga pe hi ri ko to nu wu
pa he re hi ti mo wo nu ngu
hae pae ngae nai wai mao ao kau rau
kae rae hai pai ngai nao wao mau tau
mae tae kai rai hao pao ngao nau wau
nae wae mai tai kao rao hau pau ngau
hea pea ngea nei wei meo teo keu reu
kea rea hei pei ngei neo weo meu teu
mea tea kei rei heo peo ngeo neu weu
nea wea mei tei keo reo heu peu ngeu
hia kia mia nia pia ria tia wia ngia
hie hio hiu hoa hoe hoi hou
kie kio kiu koa koe koi kou
mie mio miu moa moe moi mou
nie nio niu noa noe noi nou
pie pio piu poa poe poi pou
rie rio riu roa roe roi rou
tie tio tiu toa toe toi tou
wie wio wiu woa woe woi wou
ngia ngie ngiu ngoa ngoe ngoi ngou
hua rua kue tue mui wui nue
kua tua mue wue nui ngui puo
mua wua nue ngue pui huo ruopage 3
nua ngua pue hui rui kuo tuo
pua hue rue kui tui muo wuo
Ano Ara Aka Aho Ihu Ina Ona
Atu Ako Ana Ata Iti Iwi Ora
Ahi Aru Aku Apu Iwa Ika Oti
Apo Awa Are Era Ipu Ono Oho
Oma Uwi Utu Umu Uku Uro Uri
Hoki Hare Hora Huai Hama Kino Kupu
Hipi Heke Hopu Heru Haro Kite Kaha
Hapa Hoko Hoho Hiko Kohu Kore Kape
Honi Hemo Hoia Hiku Kake Kopu Kura
Hari Hahi Hinu Hani Kati Kawe Kapi
Kaua Koti Kina Mata Miti Mano
Koia Kete Kata Manu Muru Moto
Kahu Kapu Kamu Mahi Muri Maru
Ketu Kapo Kaka Mate Mara Motu
Kopa Karo Kota Maku Maui Momo
Kuri Kiki Kuku Mona Maka Maua
ki a ia ki te pa ka po ia ki te hi
ka he ia he ra ma ko te ao ka tu ra
mo te pu me ra ko ko ia ra ka ma ia
ra ko ke i a ia i pa pu he mea pai
kia pono he mea pai ekore e o haere mai
he mea he i runga ra mo tatou e aha ana
page 4
  • E ka po te ra.
  • Kei ko ke te ra.
  • Ko te pa o mea.
  • Ka tu ia a ka ki.
  • Kua he ra te ao.
  • Ko Ihu i tae mai.
  • Ki te ao mo te he.
  • Me ui atu ki a ia.
  • Kei mea tai hoa.
  • E ui ra mo te pai.
  • Ma wai e homai?
  • Ma Ihu ano pea.
  • Ka pai ra tau ki.
  • E hoa ma kia pai.
  • E Ihu kia pai mai.
  • Nau ano te pai.
  • Ko koe ra hei hoa.
  • Mo te iwi kua he.
  • Mau ano e mea.
  • Ahau ra kia pai.
  • Nau i mea kia ui.
  • A, he mea pai ano.
  • Ma Ihu ia ka ora ai.
  • Ko ona toto hei utu.
  • Kia inoi atu ki aia.
  • He rahi tona aroha.
  • Kia hara kore ahau.
  • Kia pono a-mate noa.
Miro Meho Manga Neke Noku Pono
Maia Muka Mingi Nehu Nati Puwha
Mama Moki Mango Noho Nuka Piko
Mene Meto Mako Nana Puke Pera
Moku Maro Mangu Naku Piki Paru
Moko Muku Miri Nape Piri Poro
Puku Pani Pana Ripo Peia Para
Pane Paki Papa Rita Pupu Pipi
Pake Poti Pata Riki Puna Pana
Paku Puka Peke Reka Panga Ropa
Pate Papu Pura Rape Punga Roma
Poti Pona Pepa Rota Poke Rire

Ano te pai o te kupu ora nei!

Na wai ra tana kupu e ki nei koe?

E hoa ma, na te Atua pono ano.

page 5

A, e mea mai ana ano te Atua,

Kia rapu atu ki a ia kia ora ai te tangata.

E hoa ma, ka pai tena kupu ki a hau.

Ina, kua mate hoki a Ihu hei utu mo tatou.

Nana ano ia i ho atu ki te mate ki te ripeka.

E rahi ra te pai o Ihu ki a hau kia ora ai toku wairua, ake, ake, ake.

E hoa ma, me inoi atu tatou ki te Atua.

A, ka whiwhi tatou ki te oranga tonutanga.

Ina hoki, e pai ana ano a Ihu to tatou Ariki.

Kei a ia nga pai mo te kai inoi.

Kua oti rawa a Whiro te here.

He pono nau! na wai ia i here!

Na Ihu ano, te Tama a te Atua kaha rawa.

Mana ahau ka ora ai i aku kino katoa.

E taku hoa pai, kia rongo mai koe.

Rere Riri Rawa Raka Rena Tapi
Roto Rite Rahi Roro Rako Taro
Raro Rama Rimu Repo Rangi Taua
Rewa Rima Ranga Rata Taha Taki
Rara Rino Rapa Rohe Tohe Tare
Rahi Rapu Reti Remu Tika Tipa
Tere Tahu Toho Ware Ngongi
Tane Take Toia Waki Ngeri
Toke Tata Tono Whiti Ngako
Tahi Toru Toka Whiwhi Ngenge
page 6
Taea Ture Waea Wharo Ngoto
Tini Tena Weta Wano Ngoki
Tonu Taka Wehi Nganga Ngohi
Topu Tako Wera Ngaro Ngungu

He mea tika ano kia inoi tatou ki te Atua.

Nana i mea, Me inoi, a, ka ho atu ki a koutou.

Ko te aha ra kia inoia e te whanau?

Ko nga hara kia murua, ka tahi;

Ko te kaha kia ho mai, kia tika ai te noho te aha, ka rua.

Oti, ki te kore te kaha e homai ki ahau, ka pehea?

Ka he tonu ano: ina hoki, nana i meu, Ki te kahore ahau ekore koutou e ahei ki tetahi mea.

Mo te mea hoki, kahore he pai i roto i o tutou ngakau.

Ae ra hoki., me ta te Kapu Tapa e mea ana, ko te ngakau o te tangata i te whanautanga, he kino kau ano.

Ki te inoi ahau ki aia, ka homai e ia te kaha ki ahau?

Ina, ka homai ano; nana hoki te hiahia i roto i a koe hei inoi.

Haere Hoiho Hahau Konei Kapu Kiore
Hiako Hianga Haunga Koingo Kauri Kuihi
Hohou Haura Katoa Kuini Korea Kakai
Hauta Hoatu Koura Kowao Korua Kauwae
Hapai Horoi Kainga Kauta Kahui Korau
Hana Hinau Kuiti Komae Kumea Konia
page 7
Kihai Matau Matua Matao Marie Mahoe
Kakau Mahue Mangai Mamae Mokai Maire
Kanae Maeke Meinga Mania Mamao Motoi
Kapia Maori Mohio Mahua Mohoa Moari
Moana Matia Matou Mounga Mawai Mahue
Mangia Metoa Moenga Maunu Matai Marae

Ko nga kupu enei a te Atua pono.

Ka mea atu a Hoani, Na, ko te Reme a te Atua, e kawe atu ana i te kino o te ao!

I haere mai ia ki ona, a kihai ona i tango ki a ia.

Ko to te Atua mahi tenei, kia whakapono koutou ki a ia i tonoa mai e ia.

Ekore e ora te tangata ki te taro kau, otira ki nga kupu katoa e puta mai i te waha o te atua.

Ka mea atu a Ihu, Ko ahau te taro o te oranga.

Ko te taro tenei e heke iho ana i te rangi, kia kai ai te tangata i a ia, kia kahore ai e mate.

Ko ia e haere mai ana ki a hau ekore rawa e panga atu e ahau ki waho

Kahore he tangata e ahei te haere mai ki a a hau ki te kahore ia e kumea e te Matua i tonoa mai ai a hau.

E te Tama a Rawiri, kia atawhai koe ki a hau.

He pono, he pono, ka mea atu a hau ki a koutou, Ko te tangata e mahi kino ana, he punonga ia no kino.

E rongo ana aku hipi ki toku reo, e matau ana a hau ki a ratou a, e aru ana ratou i a page 8 hau: ekore ratou e aru i te tauhou, otira e oma ratou i a ia.

Ko ahau ano te tatau o nga hipi. E hiahia ana a Hatana ki te whakapareho i nga hipi, kia horomia e ia.

Nanao Papai Potae Rapea Riwai
Nikau Pehea Puhoi Retao Ranei
Nunui Pikau Puehu Rukea Ranea
Pouri Puare Pumau Ratou Raupo
Penei Patai Pouto Rakau Romia
Peara Pirau Puhia Reira Roroa
Poaka Pakoa Pokai Reinga Rongoa
Poutu Pakoi Parau Rarau Rapua
Tatou Torea Toene Waina Ngoiro
Tenei Tahae Tuari Whaenga Ngaeki
Toroa Tuara Tuahu Wahie Ngaeti
Tatau Tuiau Whenua Wharau Ngaoki
Tiora Tinei Waiho Whangai Ngarua
Teina Tipau Whanau Warua Ngaropi
Tiaki Taura Wawao Waoku Ngapai
Tiwai Tawai Whanui Whawhai Ngapuhi

Rapua e koutou nga karaipiture: kei reira te oranga tonutanga mo koutou, he kai korero enei ki a hau.

Na, koia ano te aroha o te Atua ki te ao, homai ana e ia tana Tamaiti kotahi, kia kahore ai e mate nga tangata katoa e whakapono ana ki a ia, otiia kia whiwhi ai ki te oranga tonutanga.

Kihai hoki te Atua i tono mai i tana Tamaiti page 9 ki te ao hei whakamate i te au; kaore kia ora ai te ao i a ia.

Tomo atu koutou ma te kuwaha kuiti: mo te mea he kuwaha warahi te kuwaha, he ara warahi te ara e tika ana ki te mate, a, he tokomaha e tapoko atu ana ra reira.

E kuiti ana hoki te kuwaha, e kuiti ana te ara e tika ana ki te ora, he ruarua te hunga e kite ana i taua ara.

Tohea putia kia tomo atu ma te kuwaha kuiti: ka mea atu hoki a hau ki a koutou, he tokomaha i te hunga e rapu kia tomo atu, a, ekore e ahei.

Ka mea atu a Ihu, Ko a hau ano te huarahi, te pono, me te oranga: hore rawa he tangata e haere ake ki te Matua ki te kahore a hau.

Ko Ihu Karaiti anake te kai whakaora.

Kia inoi atu ahau ki te Atua mo tona Wairua Tapu, kia ora ai ahau. Ki te kahore tona Wairua, ekore ahau e ahei ki te inoi ki aia.

Aroha Auaka Akuna Inati Utanga
Arahi Amiki Aweke Ianei Upoko
Anake Aruhe Erangi Inapo Urunga
Akona Awhitu Epanga Itinga Uroto
Akiri Akuto Engari Onepu Utonga
Apopo Amine Ehara Oranga Utoia
Apiti Auina Ekore Okana Uranga
Ariki Anana Engaro Okiha Urangi
Aianei Hiriwa Kowhatu Kanohi Kakata
Apurua Hohonu Kawana Karanga Korohe
Atawhai Hakari Karaka Kakawa Kukumepage 10
Awatea, Hahana Kahore Kuwaha Komora
Akenei Kokonga Kapiti Korere Kuware.
Hamama Kutipa Kokopu Kekeho Keretu
Hohoro Kamaka Kupenga Kariamu Kopapa
Higanga Kotiro Komara Kukupa Kirehe

Kahore he tangata tika i tona whanautanga.

Kahore he tangata e matau ana, [unclear: kahore] tangata e rapu ana ki te atua.

Kua haere ko ratou katoa, kua kino tahi kahore he tangata e mahi ana i te pai, kahore kia kotahi.

Mo konoi ra ma nga mahinga o te ture ekore whakatikaia tetahi kikokiko ki tona ma te turo hoki ka kitea ai te kino.

Ko te tikanga o te Atua na te whakapono kia Ihu Karaiti, ki to hunga katoa, mo te humga katoa e whakapono ana: kahore hoki he pokanga kotanga.

Kua hara katoa hoki, a, kua hapa i te kororia o te Atua.

He mea whakatika noa ia ki tana ata whai, na te hokonga ano e Karaiti Ihu:

Ko ia ia i meinga e te Atua i mua, hei whakamarietanga, na te whakapono ki ona toto, kia whakakitea ai tona tikanga, ki ti murunga o nga hara ka pahure i te mahi tohu a to A tua?

Kia whakakitea ai tona kitanga [unclear: aianei] he mea hoki kia tika ai ia, a kia [unclear: whakatikaia] e ia te tangata o whakapono; ana ki a Ihu.

page 11

Koia matou ka [unclear: mea] whakatikaia, ana; te tangata ki te whakapone Motu Ke i nga mahi o te ture.

Marena Mumura Manawa Nonoti
Miharo Morehu Matenga Parihi
Marino Mamaoa Monehu Patuki
Mamona Makawe Mahinga Patene
Marero Mauako Maiengi Papaki
Maringi Marama Makere Patete
Matapo Maroke Nonohi Pukoru
Matunga Mahuri Nakahi Pohuhu
Mangungu Makuku Nenenga Pahunu
Pawera Puhuki Tawiti Wanake
Pahure Pongere Tutaki Whapuku
Papapa Purena Takoto Warahi
Parera Runanga Takiwa Wharangi
Pititi Rangona Tikaka Ngarahu
Purewha Rewera Tarona Ngawari
Pingore Riringi Turoro Ngangare
Papaka Rumaki Tupuna Ngongoro
Patito Ruruhi Wawara Ngongotu

Aue, te mate I a hau! ma wai a hau e whakora i te tinana o tenei mate?

Ka whakawhetai atu a hau ki te Atua ki a Ihu Karaiti to tatou Ariki.

Kahore nei hoki he riringa mo te hunga i roto i a Karaiti Ihu, mo te hunga ekore e haero ki te ntenga o te kiko kiko otira ki to te Wairua.

page 12

Ki te mea ko te Atua hei hoa mo tatou, ko wai hei whawhai ki a tatou?

Ko ia kihai nei i tohu i tana Tamaiti, otira [unclear: i] tuku i aia mo tatou katoa, ekore ianei ia [unclear: e] homai tahi me ia i nga mea katoa ki a tatou?

E mea ana hoki te karaipiture, ko te [unclear: tangata] katoa e whakapono ana ki a ia, ekore ia [unclear: e] whakama.

Aua e mangere ki te mahi; kia toa te wairua: kia rongo ki te Ariki.

Kia pai te korero ki te hunga e whakatoi [unclear: neii] a koutou; kia pai te korero, kaua e korero kino.

Aua e rapu utu mo koutou, e aku hoa aroha, otira, tukua te riri: kua oti hoki te tuhituhi, Maku te rapunga utu; maku e whakaea, e ai ta te Ariki.

Kei mate koe i te kino; otira ko te kino kia mate i te pai.

Atarangi Hauhake Mehemea Takahi
Arawhata Haurangi Pukatea Taukiri
Arahina Houhanga Parirau Waihoki
Anahera Hangarau Pererua Wakairo
Akepiro Haupapa Pokanoa Waikura
Inamata Hiawero Tokohia Wakapae
Iramutu Kopania Taumanu Wakarau
Huarahi Karakia Tuakana Waihape
Hungawai Kurupae Tauranga [unclear: Wangarei]
Aurakina Paparinga Tinihanga
Hinengaro Parepare Taramorepage 13
Hongahonga Pirikahu Tamahine
Huruhuru Pungarehu Tarawahi
Hurihanga Ponapona Tamariki
Hangareka Poropiti Tarakihi
Hukahuka Pongipongi Tuhituhi
Hopukina Rangatira Toropuku
Hinakore Roherohe Wanariki
Kikokiko Ringaringa Whakatika
Kararehe Rawakore Whatitoka
Pukapuka Tupapaku Ngerengere

Ekore ra te tangata i te ngakau maori e tango i nga mea a te Wairua o te Atua: he mea kuware hoki aua mea ki aia: ekore ano hoki e ahei te matau, ma te Wairua hoki ka kitea ai.

Na, ki te hapa tetahi o koutou i te matauranga, kia inoi ia ki te Atua e ho atu nui ana ki nga tangata katoa, a, ekore e riri; a, ka ho atu ki a ia.

Otira kia inoi whakapono ia, kaua rawa e pohehe. Ko ia hoki e pohehe ana e rite ana ki te ngaru o te moana e puhia ana e te hau e akina ana. Kaua hoki taua tangata e mea e whiwhi ia ki tetahi mea i te Ariki.

Ka mea atu a Ihu ki a ia, Ki te mea e kaha ana koe ki te whakapono, e taea nga mea katoa e te tangata whakapono.

Ki te mea tatou kahore a tatou hara, ka whakahe tatou i a tatou ano, a kahore te pono i roto i a tatou:

Ki te whaki tatou i a tatou hara, e pono ana ia e tika ana kia murua nga hara mo tatou, a, kia horoia tatou i te kino katoa.

page 14

Ki te mea ka hara tetahi he kai inoi to tatou kei te Matua, ko Ihu te Karaiti e tika ana: a; ko ia te whakamarietanga mo a tatou hara ehara raia mo a tatou anake, otira mo a te ao katoa.

Na, kia tupato ki nga poropiti teka e [unclear: ha] mai ana kia koutou, he mea whakakakahu ki te huru hipi ko roto ia he wuruhi haehae.

Ma o ratou hua ka kitea ai ratou e koutou. E whakiia ana ranei te karepe i te tataramoa, te piki ranei i te puwha?

Koia ra ko te rakau pai katoa hei whakatupu i te hua pai; ko te rakau kino hei whakatupu i te hua kino.

Ekore e whakatupu te rakau pai i te hua kino, ekore ano hoki e whakatupu te rakau kino i te hua pai.

Ko te rakau katoa ekore e whakatupu i te hua pai e tuakina ana, a, e maka ana ki te ahi.

Eaoia, ma o ratou hua ano ka kitea ai ratou e koutou.

Hore hoki he tunga ke atu e ahei ai te tangata te whakatakoto i tena kua oti te whakatakoto ko Ihu ia te Karaiti.

Kotahi Ariki, kotahi whakapono, kotahi irriringa.

A, no te mea he tamariki koutou, kua tonoa mai a te Atua te Wairua o tana Tamaiti ki o koutou ngakau, e karanga ana, E Apa, e Pa.

Na, ki te mea kei roto i a te Karaiti tetahi, he mahinga hou ia:kua pahure nga mea tawhito; na, kua whakahoutia nga mea katoa.

Na, ka mea atu ahau, Haere koutou i te Wai- page 15 [unclear: rua], a, ekore koutou e whakarite i te mahia o te kikokiko.

Ko te hunga, ia o te Karaiti kua ripeka i te kikokiko, me ona mea e aroha ai, me ona hiahia.

A, tenei ano te mau nei, te whakapono, te tumanakotanga, te aroha, ko enei ko te mea nui o enei ko ia ia ko te aroha.

I a tatou ekore e titiro atu ki nga mea e kitea ana, otira ki nga mea e kitea: ka memeha noa hoki nga mea e kitea ana; ko nga mea kahore ra i kitea e mau tonu ana.

Ki te mea hoki e noho koutou ki te ritenga o te kikokiko, meake koutou ka whakamate ai i nga mahi o te tinana, e ora koutou.

Na, ko ratou i roto i te kokokiko ekore e ahei kia pai ki te Atua.

Whakaaroa e koutou nga mea o runga, kaua ra nga mea o te whenua.

Whakamatauria nga mea katoa; kia u ki pai.

Kua ho atu ano ia i a ia ano mo tatou, kia hokona ai tatou i te hara katou, a, kia whakapaia ai he hunga mona ake ano, he hunga totohe ki nga mahi pai.

Na, e ora te tangata tika i te whakapono; a ki te hoki tetahi, ekore toku wairua e pai ki a ia.

E hoa ma, ki te mea ka whakahekia tetahi i roto i a koutou i te pono a, ka whakatahuritia ia e tetahi: kia matau ia, ko ia e whakatahuri ana i te tangata hara i te he o tona ara, e whakaorangia ia he wairua i te mate, a ka whakangaromia te tini o nga hara.