Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Pamphlet Collection of Sir Robert Stout: Volume 29

[conclusion]

Ki te ara ana te Riotewari hei tikanga mo konei, heoi ano kua kore te mahi riihi whenua.

page 10

Ko te whakahaere hoki o to Riotewari i mama. Ina hoki ko nga whenua me ata tirotiro ka roherohe ai. Hei runga i te ahua o nga oneone o ia wahi o ia walii te whakatako-toranga o nga rohe. Ka mutu tenei ka raapi uga whenua kl runga i te pukapuka. Me whakatu ano he Apiha maori pakeha ranei a te Kawanatanga ki ia takiwa, ki ia takiwa, hei whakahaere i nga tikanga o te Riotewari. Ko nga mea katoa e mahia ana e ia me tuhituhi me panui e ia. Na ki te puta mai tetahi raruraru ki te rangatira o te whenua he haere kau taua ki te tari ki te titiro i nga mapi i nga ingoa o nga tangata i reti i tona whenua. Na konei ki nga wahi katoa e uru ki roto ki te Riotewari, kaore he mahi ma te roia, kaore e pau ana te moni i tera tu tangata.

Kia takoto ra ano te utu mo te tau mo te hawhe tau ranei, a te Kai reti ka tuku atu ai te whenua ki a ia—Ma tenei ka kore e tata mai nga tino rawakore ki te tono whenua; tetehi ano ma tenei e kore ai e ruihi nga utu o nga reti. Tetahi painga lioki o tenei tikanga, ka whai moni te Riotewari mo nga mahi Kawanatanga i te timatanga mai ano.

Ko nga whenua kaore nei ano i ruritia e kore e ata taea te whakatakoto nga rohe me te mapi. Engari e kiia ana i tata ki te ono mirione (6,000,000) nga eka o te Maori e toe nei. Na mehemea e torn tonu nga mirione (3,000,000) o enei eka e ahei ana kia nohia i naia nei, he nui tenei. Ina hoki, ki te wehea atu i enei kia rima rau mano (500,000) eka hei kainga, hei mahi nga kai, aha atu hoki ma nga Maori, ka toe e rua mirione e rima rau mano (2,500,000) eka mo te Riotewari. Na ki te tuku a enei rua mirione rima rau mano eka, e kore ano e tino nui nga utu e puta mai i nga tau tuatahi, otiia tera e tae ki te toru rau mano pauna (£300,000). Inahoki mehemea ka timata atu i te rua hereni i te tau mo te eka kotahi, e taea te ono tekau ma wha pauna (£64) mo te maero, e ono rau e wha tekau hoki nga eka kei roto i te maero—Na ki te huihuia nga moni katoa e tata ki te toru rau mano pauna (£300,000).

page 11

He whika nui rawa tenei mo nga wlienua e sakoto kau nei i naianei. Otira te tino pai o te Riotewari ko te tuturntanga o te mana o te tangata maori ki runga ki te whenua—ki a ia hoki nga utu, ko te mahinga kau i nga whenua ma te pakeha.

R. Lucas & Son, Printers, Bridge-street, Nelson.