Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ripoata a nga Komihana i Whakaturia hei Whiriwhiri i nga Putake e pa ana ki nga Ture Whenua Maori.

Etahi Karangi O “Te Ture Whakamana o Te Korni, 1852.”

Etahi Karangi O “Te Ture Whakamana o Te Korni, 1852.”

Ka ahei te Kuini ki ta whakahau kia mau tonu nga Ture a nga Maori.

71.Notemea hoki tera ano pea e whaitikanga kia waiho tonu kia mana ana mo tenei wa. nga ture, me nga tikanga, me nga ritenga whakaaerea a nga iwi Maori o Niu Tireni, mehemea raia kaore i e rereke atu ona tikanga, i nga ritenga kua oti nei te whiriwhiri hei painga mo nga tangata, me nga iwi katoa 9ara nga hara kai tangata me era tu mahi kino), a me ata whakarita hoki nga rohe o nga takiwa e tika iai kia whakahaerea aua, me aua tikanga, me aua ritenga whakahaere. Ka ahei te Kuini, i ia wa i ia wa, i runga i te mana o tana pukapuka, e wakaputaina ana i raro i te Tina Hiiri o Te Kiingitanga o Ingarani o Kotarani me Aearani, ki to whakatakoto tikanga mo runga mo aua tu ritenga, ahekao e rereke. ana ia nga ture, me nga tikanga, me nga ritenga whaka-haere a nga Maori i nga ture o Ingarani, i nga ture me nga rotemga ranei e mana ana i Niu Tireni, i etahi takiwa ranei o Niu Tireni.

Te mana o te Runanga Nui ke te whakahaere i nga hoko o nga whenua takoto kau.

72.Na i raro nano i nga tikanga e whakahuatia ake nei, me whaimana taua Rungnga Nui o t eParemete, ki te mahi ture hei whakahaera i nga hoko, me nga riihi, me nga tukiunga, me nga tikanga page 24e nohoia ai nga whenua takoto kau a te Karauna i roto i Niu Tireni; a ko nga whenua katoa e whakakorea ana nga take o nga Maori, i runga i nga tikanga ka whakahuatia ake nei, me era atu whenua katoa, kua oti nei te whakahua i roto i tetahi Ture o te Paremete, i tu nei i te tahi tekau me te tahi tekau ma tahi o nga tau o to tatou Kuini, upoko tahi rau tekau ma rua, hei whakakaha i te whakanohonohonga tangata ki Niu Tireni, hei whakamana hoki i te namanga moni ki te Kamupane o Niu Tireni, he whenua na te Karauna, ka kiia aua whenua ka meingatia hoki, he whenua watea ena na te Karauna, i runga ano i nga tikanga o tenei Ture.

Te kupu mo nga whenua o nga iwi Maori.

73.Kaua e whaimana i runga i ta te ture, kia tahuri tetahi tangata ki te hoko, ki te whakahaere tikanga ranei e riro ai i a ia, e hoatu ai ranei ki a ia te whenua a nga tangata Maori, te whenua ranei e nohoia tahitia ana e ratou, i runga i te noho tahi o nga iwi o nga huihuinga tangata ranei, kaua hoki e whakaae kia riro atu ki a ia te whakakorenga o nga mana whaitaketanga o nga Maori ki tana tu whenua, haunga ra ia a te Kuini, me ona un me ona kaiwhakakapi; a ko ia pukapuka tuku, whakawhiti ranei, me ia whakaaetanga kia tukuna, kia whakawhitia ranei tetahi whenua pera, ahakoa he tuku tuturu atu, he tuku ranei mo tetahi wa ano, he mea tuku rere atu he mea tuku ranei i runga i etahi tikanga e whakaritea ana, ahakoa he tuku atu i te whenua, he tuku ranei i runga i nga tikanga o te riihi, i runga ranei i te ritenga e taea ad te noho taua whenua, me kaua rawa e whaimana, a kaua hoki e mana taua tu riihi, taua tu whakakorenga ranei o te mana whaitaketanga o nga Maori, engari ano ra mehemea e whakaritea atu ana ki a te Kuini, me ona uri me ona kaiwhakakapi, a e whakaaetia ana hoki e ia: Engari hoki me whaimana ano te Kuini, me ona uri, me ona kaiwhakakapi, i runga i tona kupu whakahau e tuhia ana i raro i te mana o tona Hiiri ake ano, me tona tuhinga i tona ingoa, ituhia ranei e tetahi o nga Tino Hekeretari a te Kuini, kia whakataua nga mana o te Kuini, kia tau ki te Kawana o Nui Tireni, ki te hupiriteneti ranei o tetahi porowim, i roto ano i nga rohe o tona porowim, te mana o te Kuini e ahei ai ia ki te whakaae Ma tukuna peratia te whenua, kia whakaaetia ranei kia tukuna atu, kia whakakorea ranei nga take o nga Maori, me te whakarite i nga tikanga whakahaere mo aua tukunga whenua, me ana whakaaetanga, me aua whakakorenga atu i nga take o nga Maori ki aua tu whenua.