Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

A Grammar and Dictionary of the Samoan Language, with English and Samoan vocabulary

R

R

  • Rabbit, n. rapiti.

  • Rabble, n. [rab-bl] le vao tagatanuʻu.

  • Rabid, soan. feai.

  • Race, n. [res] augatagata; tausinioga.

  • Radiant, soan. [re-di-ant] pupula.

  • Raft, n. fata.

  • Rafter, n. [raf-tâ] fatuga.

  • Rag, n. ʻieʻie, le fasi ʻie, saegaʻie.

  • Rage, n. [rej] lotoa.

  • Ragged, soan. [ragged] masaesae.

  • Rail, n. [rel] laʻau faʻalava o le ai.

  • Rail, v. [rel] ʻupu leaga, faifai.

  • Raillery, n. [rel-le-ri] ʻupu faʻatauemu.

  • Raiment, n. [re-ment] ofu.

  • Rain, n. [ren] ua, timu; in the mountains, miti.

  • Rainbow, n. [ren-bo] nuanua.

  • Raise, v. [res] siʻi, faʻatu.

  • Rally, v. faʻamau; faʻatauemu.

  • Ram, n. mamoe poʻa.

  • Ramble, v. [ram-bl] evaeva; sese.

  • Rancour, n. [ran-koa] faʻalotoloto.

  • Random, soav. soʻona fai.

  • Range, n. [renj] atu (as atu fale, range of houses).

  • Range, v. [renj] tuʻufaʻaatusolo.

  • Rank, soan. tauluuluola; smell, sauga.

  • Rankle, v. [ran-kl] faʻapepe.

  • Ransack, v. [ran-sak] vete, sagole.

  • Ransom, n. togisala, togiola.

  • Rap, n. and v. ta.

  • Rapacious, soan. [ra-pe-shius] feʻai.

  • Rape, n. [rep] toso fafine.

  • Rapid, soan. vave, faʻataʻalise, saosaoa.

  • Rare, soan. [rea] seasea, sili.

  • Rascad, n. [ras-kel] pagota, puaʻa elo.

  • Rase, or RAZE, v. [r[gap — reason: unclear]s] lepeti, ful i lalo; tinei.

  • Rash, n. mageso.

  • Rash, soan. osovale.

  • Rasp, n. ʻili.

  • Rat, u. imoa, iole,[gap — reason: unclear]sumu.

  • Rattan, n. lafo[gap — reason: unclear].

  • Rather, soav. sili.

  • Ratify, v. [rat-i-fai] faʻamau.

  • Rattle, v. [rat-tl] paʻo.

  • Ravage, v. [rav-ej] faʻataumaʻoi; veto.

  • Rave, v. [rev] uio; fasa.

  • Ravel, v. filifili.

  • Ravenous, soan. [rav-e-nus] fia ʻai tele.

  • Ravish, v. toso.

  • Raw, soan. [roa] mata, ota.

  • Ray, n. [re] tiʻa la; fish, fai.

  • Razor, n. [re-sâ] tafi.

  • Reach, v. [rich] oʻo, maua atu, papaʻi.

  • Read, v. [rid] faitau. t.t. read [red].

  • Ready, soan. [red-di] saunia, taʻalise; loto.

  • Real, soan. [riel] moni.

  • Rear n. [rea] muliʻau.

  • Rear v. [rea] tausi, fafaga.

  • Reason, n. [ri-son] mafaufau; o le mea lea, that is the reason.

  • Re-, this particle is rendered by toe.

  • Reassemble, v. [ri-as-sem-bl] toe potopoto.

  • Resel, v. fouvale.

  • Rebuke, v. [ri-biuk] aʻoaʻi.

  • Recant, v. [ri-kant] faʻafoʻi le ʻupu.

  • Recede, v. [ri-s[gap — reason: unclear]d] tuʻumuli.

  • Receive, v. [ri-siv] tali.

  • Recent, soan. [ri-sent] fou; time, latalata mai.

  • Reciprocal, soan. fe followed by ni, i, or aʻi [as fealofani, reciprocal love).

  • Recite, v. [ri-sait] taʻu.

  • Reckless, soan. [rek-les] soʻona fai.

  • Reckon, v. [rek-kon] faitau.

    page 395
  • Recline, v. [re-klain] faʻalagolago, taʻoto.

  • Recognize, v. [rek-kog-nais] iloa.

  • Recollect, v. [r[gap — reason: unclear]k-k[gap — reason: unclear]l-lekt] manatu ifo.

  • Recommend, v. [rek-kom-mend] taʻulelei viviʻi.

  • Recompense, v. [rek-kom-pens] taui, totogi.

  • Reconcile, v. [rek-kon-sail] faʻale-lei.

  • Recover, v. [ri-kuv-â] toe malolo; toe maua.

  • Recount, v. [ri-kaunt] tala.

  • Recreate, v. [re-kri-[gap — reason: unclear]] faʻafiafia.

  • Recriminate, v. [ri-krim-i-net] fefaʻaleagaʻi.

  • Rectify, v. [rek-ti-fai] faʻatonu, faʻusa[gap — reason: unclear].

  • Red, soan. mumu, ulaula, totototo.

  • Redeem, v. [ri-dim] togiola, togisala.

  • Redeemer, n. [ri-dim-â] togiola.

  • Redress, v. [ri-dres] faʻatonu.

  • Reduce, v. [ri-dius] faʻatoʻilalo; faʻaitiiti; faʻamativa.

  • Redundant, soan. faʻasili.

  • Reed, n. [rid] u.

  • Reef, n. [rif] aʻau.

  • Reef, v. [rif] sails, faʻaitiiti le la.

  • Reek, n. [rik] ausa, asu.

  • Reek, v. [rik] pusa. Upu, smoke.

  • Reel, v. [ril] tautevateva.

  • Refer, v. [ri-fur] tuʻu atu.

  • Reflect, v. [ri-flekt] manatunatu; fetau.

  • Reform, v. [ri-f[gap — reason: unclear]am] toe faʻafou, e liliu ia lelei.

  • Refractory, soan. [ri-frak-tori] finauvale, vaogata.

  • Refrain, v. [re-fren] taofi, onosaʻi.

  • Refuge, n. [ref-fuj] lipoi, malu.

  • Refuse, n. [ref-fius] mea ʻua totoe, mea ʻua lafoaʻi.

  • Refuse, v. [ri-fius] faʻafiti, le mafai.

  • Regain, v. [ri-gen] toe maua.

  • Regard, n. [re-gad] manatu, ava.

  • Region, n. [ri-jion] itu nuʻu.

  • Regret, n. saʻafiga, faʻanoanoa.

  • Regular, soan. [reg-iu-la] tatau.

  • Regulate, v. [reg-lu-let] sauni.

  • Regulation, n. [reg-iu-le-shon] tulafono.

  • Rehearse, v. [ri-hurs] tala.

  • Reject, v. [ri-jekt] teteʻe; tiaʻi, lafoaʻi.

  • Reign, n. [rein] nofoaiga.

  • Reign, v. [rein] tupu, pule.

  • Rein, v. taofi.

  • Reins, n. pl. faagutu.

  • Rejoice, v. [ri-jois] fiafia, ʻoliʻoli.

  • Rejoinder, n. [ri-join-dâ] tali.

  • Relapse, n. [ri-laps] toe fatiaʻina, toe tuʻumuli.

  • Relate, v. [ri-let] taʻu, tala.

  • Relative, n. [rel-a-tiv] aiga.

  • Relax, v. [ri-laks] faʻavaivai, faa-[gap — reason: unclear].

  • Release, v. [ri-lis] latala, tuʻu atu.

  • Relent, v. malulu.

  • Relentless, soan. le alofa.

  • Reliance, n. [ri-lai-ans] faʻalagolago.

  • Relieve, v. a. [ri-liv] faʻamalu, fesoasoani.

  • Relieved, v. n. [ri-livd] as of pain, malu, feoloolo.

  • Religion, n. lotu (Tongan).

  • Relinquish, v. [re-lin-kuish] tuʻu, tuʻu lafoaʻi.

  • Relish, v. and n. manogi.

  • Reluctant, soan. [ri-luk-tant] faʻaleloto.

  • Rely, v. [ri-lâi] faʻalagolago.

  • Remain, v. [ri-men] nofo; behind, faʻamuli.

  • Remainder, n. [ri-men-dâ] mea ʻua totoe; of a meal, toeʻaiga.

  • Remark, n. [ri-mak] ʻupu.

  • Remedy, n. [rem-mi-di] togafiti.

  • Remember, v. [ri-mem-bâ] manatu ifo.

  • Remind, v. [ri-maind] faʻamanatu.

  • Remiss, soan. [ri-maind] faʻamanatu.

  • Remission, n. [re-mîs-shon] faʻama-galo.

  • Remnant, n. toe.

  • Remorse, n. [re-moas] salamo vale.

  • Remote, soav. [re-mot] mamao.

  • Remove, v. [re-muv] alu ʻese; of goods, laʻu ʻese.

  • Remunerate, v. [re-miu-ni-ret] taui, totogi.

    page 396
  • Rencounter, n. [ren-kaun-tâ] fetoaʻi, taua.

  • Rend, v. saei.

  • Render, v. [ren-dâ] avatu.

  • Rendezvous, n. [rang-de-vu] le mea e potopoto ai.

  • Renew, v. [re-niu] faʻafou, toe fai.

  • Renounce, v. [ri-nauns] faʻafiti.

  • Renowned, soan. [ri-naund] taʻua.

  • Rent, n. cloth, masae.

  • Repair, v. a. [ri-pea] toe teu.

  • Repair, v. n. [ri-pea] alu.

  • Repast, n. taumafataga, ʻaiga.

  • Repay, v. [ri-pe] toe taui.

  • Repeal, v. [ri-pil] tatala le tulafono, faʻataga.

  • Repeat, v. [ri-pit] toe fai.

  • Repeatedly, soav. [ri-pit-ed-li] soʻo.

  • Repel, v. teteʻe.

  • Repent, v. salamo.

  • Repine, v. [ri-pain] faʻameo.

  • Replace, v. [ri-ples] toe avatu.

  • Replete, soan. [ri-plit] matua tumu, tumu saisai.

  • Reply, n. [re-plai] tali.

  • Report, n. [re-poat] tala, ganagana.

  • Repose, v. a. [re-pos] faʻalagolago.

  • Repose, v. n. [re-pos] moe, malolo.

  • Reprehend, v. aʻoaʻi.

  • Represent, v. faʻaali.

  • Repress, v. faʻatoʻilalo.

  • Reprimand, v. aʻoaʻi.

  • Reprisal, n. taui ma sui.

  • Reproach, n. [ri-proch] luma, gao.

  • Reprobate, n. [rep-ro-bet] ulavale.

  • Reproof, n. [re-pruf] aʻoaʻiga.

  • Reptile, n. [rep-tail] mea totolo.

  • Repudiate, v. [re-piu-di-et] alei, tuli, lafoaʻi.

  • Repugnance, n. [ri-pug-nans] ʻino-ʻino, musu.

  • Repulse, v. [ri-puls] teteʻe.

  • Reputable, soan. [rep-iu-tabl] taʻulelei.

  • Reputed, soan. taʻua.

  • Request, n. [re-kuest] manaʻo.

  • Require, v. [re-kuaia] fai atu.

  • Requisite, soan. [rek-kui-sit] tatau, ao.

  • Requite, v. [re-kuait] taui.

  • Rescind, v. [re-sind] tatala.

  • Rescue, v. [res-kiu] laveaʻi, faʻaola.

  • Research, n. [ri-surch] suʻesuʻega.

  • Resemble, v. [ri-sem-bl] tusa, foliga faʻatasi.

  • Resent, v. e. tiga le loto.

  • Resentment, n. ita; chief's, toasa.

  • Reserve, v. [ri-surv] taoti, tuʻu.

  • Reside, v. [ri-said] nofo, mau.

  • Residence, n. [res-i-dens'] fale, mea e mau ai.

  • Residue, n. [res-i-diu] toe mea.

  • Resign, v. [re-sain] tuʻu atu.

  • Resignation, n. [res-sig-ne-shon] usiusitaʻi.

  • Resin, n. pulu.

  • Resist, v. teteʻe.

  • Resolve, v. [ri-solv] mau le loto.

  • Resort, n. [re-soat] ʻo le mea e potopoto ai.

  • Resound, v. [re-saund] taʻalili.

  • Resource, n. [ri-soas] togafiti.

  • Respect, n. [ri-spekt] ava.

  • Respite, n. [res-pait] mapu.

  • Resplendent, soan. pupula.

  • Respond, v. tali.

  • Responsible, soan. pupula.

  • Respond, v. tali.

  • Responsible, soan. suʻeina.

  • Rest, n. nisi; ni mea ʻua totoe; mapusaga.

  • Rest, v. malolo, mapu, moe; filemu; from work, manava.

  • Restive, soan. [res-tiv] tafiti.

  • Restless, soan. le totoʻa.

  • Restore, v. [ri-stoa] toe avatu; to health, toe malolo.

  • Restrain, v. [ri-stren] taofi.

  • Result, n. iʻu.

  • Resume, v. [ri-sium] toe fai.

  • Resurrection, n. [res-ur-rek-shon] toe tu.

  • Retain, v. [ri-ten] taofi.

  • Retaliate, v. [ri-tali-et] taui atu, taui ma sui.

  • Retard, v. [ri-tad] faʻalavelave.

  • Retch, v. taupuaʻi.

  • Retire, v. [ri-taiâ] sola; alu ʻese lemu.

  • Retreat, n. [ri-trit] ʻo le tuumuli; lafitaga.

  • Retreat, v. [ri-trit] tuʻumuli.

  • Retribution, n. [ret-ri-bîu-shon] taui.

  • Retrieve, v. [ri-triv] toe maua.

    page 397
  • Retrograde, v. [ret-tro-gred] tuʻumuli.

  • Return, v. a. toe avatu.

  • Return, v. n. toe foʻi.

  • Reveal, v. [ri-vil] faʻaali.

  • Revenge, v. [ri-venj] taui ma sui.

  • Revere, v. [ri-vea] ava.

  • Reverse, v. [ri-vurs] faʻafao.

  • Review, v. [re-viu] toe manatu ifo.

  • Revile, v. [ri-vail] faitai, ʻupu leaga.

  • Revive, v. [ri-vaiv], v. a. toe faʻaolaola.

  • Revive, v. [ri-vaiv], v. n. toe ola.

  • Revolt, n. and v. sola.

  • Revolution, n. [rev-o-liu-shon] fou.

  • Revolve, v. faʻataʻaliʻoliʻo; in the mind, mafanfau.

  • Reward, n. [ri-woad] taui.

  • Rheumatism, n. [ru-ma-tisem] gugu.

  • Rheumatic, soan. [ru-mât-ik] gugua.

  • Rib, n. ivi ʻasoʻaso.

  • Ribbon, n. pu vaʻavaʻa puava.

  • Rice, n. [rais] alaisa.

  • Rich, soan. mauʻoa, maumea, tamaoaiga.

  • Riches, n. pl. oloa tele.

  • Rid, v. teʻa.

  • Riddle, n. [rid-del] tupua.

  • Ride, v. [raid] tiʻetiʻe.

  • Ridge, n. [rij] tuasivi.

  • Ridgepole, n. [rij-pol] ʻauʻau.

  • Ridicule, v. [rid-i-kiul] tauemu.

  • Rifle, n. [rai-fel] fana.

  • Rifle, v. [rai-fel] vete.

  • Right, soan. [rait] tatau, tonu, tusa.

  • Righteous, soan. [rait-ius] amiotonu.

  • Rigid, soan. [ri-jid] maʻaʻa.

  • Rigour, n. [ri-goa] faʻamaʻalili.

  • Rim, n. tafatafa.

  • Rind, n. [raind] paʻu.

  • Ring, n. mama.

  • Ring, v. tagitagi.

  • Ring-worm, n. [ring-wurm], lafa.

  • Rinse, v. [rins] ta, fufulu.

  • Rip, v. sae.

  • Ripe, soan. [raip] ota.

  • Ripen, v. [rai-pen] faʻaota.

  • Rise, v. [rais] tulaʻi; alu aʻe.

  • Rival, v. [rai-vel] va.

  • Rive, v. [raiv] isi.

  • River, n. [ri-va] vaitafe.

  • Rivulet, n. vaitafe.

  • Road, n. [rod] ala.

  • Roam, v. [rom] tafao.

  • Roar, v. [roa] tagi, uio; of the sea, u.

  • Roast, v. [rost] tunu.

  • Rob, v. fao. gaoi.

  • Robe, n. [rob] ofu.

  • Robust, soan. malosi.

  • Rock, n. [rok] papa.

  • Rock, v. [rok] lulu, luelue.

  • Rod, n. sasa.

  • Roe, n. [ro] fua, ami.

  • Rogue, n. [rog] gaoi.

  • Roll, v. taʻavalevale; fuli.

  • Roof, n. fale.

  • Room, n. [rum] afeafe, potu (Tongan); space vateatea.

  • Roomy, soan. [ru-mi], vateatea.

  • Roast, v. [rust] moe.

  • Root, n. [rut], pogai; fibres of, aʻa.

  • Root UP, v. [rut-up] liaʻi.

  • Rope, n. [rop] maea.

  • Rose, n. [ros] ʻaute.

  • Rot, v. pala.

  • Rove, v. [rov] tafatafao.

  • Rough, soan. [ruf] talatala; ground, gaosa; weather, matagi; sea, sou.

  • Round, soan. [raund] lapotopoto.

  • Round, soav. [raund] soʻo.

  • Rouse, v. [raus] fafagu; faʻaoso.

  • Routed, soan. [raut-ed] lafoia, taʻape.

  • Row, n. [ro] atu.

  • Row, v. [ro] alo.

  • Row, n. [rau] quarrel, misa.

  • Rub, v. olo; as trees, femili.

  • Rubbish, n. otaota.

  • Rubbish-heap, n. faʻatafuna.

  • Rudder, n. [rud-dâ] foeuli.

  • Rude, soan. [rud] faʻalevao, faʻalemigao.

  • Rue, v. [ru] salamo.

  • Ruffian, n. faʻasaua.

  • Ruffle, v. [ruf-fl] faʻanunumi, faʻatupuloto.

  • Rugged, soan. talatala, ponapona.

    page 398
  • Ruin, v. lepeti, faʻaʻuma.

  • Rule, n. and v. [rul] pule.

  • Rule, v. [rul] lines, vase.

  • Ruler, n. [ru-lâ] faipule; laʻau e vase ai.

  • Rumble, v. [rum-bl] gogolo.

  • Rummage, v. [rum-mej] vaili.

  • Rumour, n. [ru-mur] tala.

  • Rump, n. tulaiʻu, muli.

  • Rumple, v. [rum-pl] faʻanuminumi.

  • Run, v. momoʻe; pl. femoeʻi, taufetuli; away, sola; over, oso i tna; after, tuliloa; out, mama; as a river, tafe; wild, aivao.

  • Runt, v. avilu.

  • Rush, v. oso.

  • Rust, v. ʻele.

  • Rusticity, n. [rus-tis-iti] faalevao.

  • Rustle, v. [rus-sel] gase.

  • Ruthless, soan. le alofa, saua.