[Translation.]
No. 62 of 1881.—Pukapuka-inoi a Nepe te Apatu me etahi atu e 32.

E Ki ana nga kai-pitihana no ratou te poraka o Tapairu wahi o Waipukurau; kihai ratou i hoko i taua wahi ki te Kawanatanga ki tetahi atu tangata ranei; i rahuitia taua wahi mo ratou i roto i te hoko o Waipukurau i te tau 1851; a i runga tonu ratou i nga whenua e noho ana mai rano i taua takiwa; na e inoi ana ratou kia tiakina ratou i a Te Haringi e pana nei i a ratou.

page 14

Kua whakahaua ahau kia ki penei:—

Ko te piihi whenua e ki nei nga kia-pitihana no ratou e tae ana ki te 20 eka me te 1/2 te nui; I te tau 1851 ka ruritia e Te Pirihe tetahi poraka, kei roto tenei rahui i taua poraka. Ko te mapi a Te Pirihe me ana tuhituhinga i runga i te ruri tenei ano. E kitea ana, ko te rohe o te rahui ko te raina tonu o te taha o te ngaherehere no reira i kopikopiko ai. No muri iho ka whakatakotoria ano tetahi raina i riro ai te whenua o tetahi taha ki tetahi taha, a o tetahi ki tetahi, engari ko te nuinga ano i riro ki te taha ki nga Maori.

No muri i tenei ka roherohea nga paanga o nga Maori ka riro i taua hapu te piihi i tawahi atu o Waipawa; I pai atu ki a ratou te raina a Te Pirihe i te raina hou; he maha nga tau kaore he raruraru, otira no te rironga rawa o te whenua i a Haringi i runga i te Karauna karaati. Koia hoki te tangata kei a ia i naianei te whenua i runga i te ture; katahi ano nga Maori ka mea no ratou te whenua i runga i ta ratou noho i runga, i te mea hoki kaore te raina o te Karauna karaati i rite ki te ruri o te wahi i hoko ai ratou. No te Tari ruri te he i raruraru ai taua mea. Ko tetahi piihi e 5 eka e 28 paahi i tangohia e te Karauna karaati no roto ke hoki taua piihi i te wahi i rahuitia mo nga Maori. Na ko tetahi wahi 15 eka 1 ruri e 24 paahi kua nohoia noatia atu e nga Maori i mua i runga i te whakaaro no ratou ano taua piihi a kaore i hokona ki te Kawanatanga.

E hara a Te Haringi i te tangata tuatahi i a ia te Karauna karaati engari he mea hoko nana. No tona kitenga kaore ia i tukua atu ki runga ki te whenua i hokona ra e ia katahi ia ka anga atu ki nga Kooti kia whakatikaia ia. Puta ana te ota a te Kooti kia riro ano i a ia tana, otira kihai i whaitikanga taua ota no te mea te kaha te pirihimana Heriwhi ki te whakahaere i te warati.

Ia Tihema, 1875, ko Te Hiana te roia o nga Maori i whakaae ia mo te taha ki a ratou, tuhituhi rawa, ara; mehemea a Haringi ka whakakore i ona whakawa e tu ana i taua takiwa, tera ano e utua tetahi hawhe o nga moni i pau i runga i aua whakawa, a ka tukua atu ano ki a ia te whenua. Kaore i whakaae nga Maori ki tenei whakaritenga. Ia Maehe, 1880, ka mea atu a Te Paraihe Minita mo te Taha Maori ki nga Maori tera ia e hoatu e £200 ki a ratou mehemea ka whakakorea e ratou o ratou take ki te whenua; na i whakaae ano a Haringi kia ono marama e tukua atu ki nga Maori hei hikitanga atu i o ratou whare me o ratou taonga i runga i taua whenua; koia nei ano te huarahi pai hei whakaoti i taua raruraru mehemea ra i whakaae nga Maori.

E rua nga huarahi e puare nei hei whakaoti i tenei raruraru. Kotahi tenei; me rapu mana te Kawanatanga i runga i tetahi ture kia ahei ai ia te whakanoho i nga Maori ki runga ki te piihi paku e mohiotia nei no ratou, a, me te whakahaere ano i te Ture hei pana i a ratou i runga i te toenga atu o taua whenua e whakaarohia ana e hara i a ratou. Mehemea ka peneitia ka tika ano kia utua a Haringi mo tera wahi ka tangohia ra i roto i tona Karauna karaati, a mo ana moni hoki i ngaro noa ra i runga i ona tohenga ki tona whenua. Ko te rua o nga huarahi koia tenei; me hanga he Ture e Te Paramete hei tango i taua whenua tautohe katoa, na, ka karaati atu i te wahi e tika ana ki nga Maori, me te utu ano hoki i a Haringi i runga i enei take: (1) mo tona whenua, (2) mo te whakararurarutanga i a ia, a (3) mo ana moni i pau i a ia e hapai ana i tona take ki te whenua.

Na i mua atu i te tukunga o te whenua ki nga Maori me whakamarama atu i te tuatahi me mutu rawa, ta ratou whakararuraru i a Haringi.

No te mea e kitea ana i he te putanga o te Karauna karaati ka whakahau tenei Komiti kia whakaotia tenei raruraru i runga i te huarahi tuarua kua korerotia nei, a ka whakahau ano te Komiti me tuku atu tenei ripoata kia tere tonu ai te whiriwhiri me te mahi e te Kawanatanga.