Nga Kura Maori.

Hone Heke (mema Maori mo te Tai Tokerau).—Kaore e pai ana nga kura akoranga tamariki Maori e mana nei i naianei, a e hiahiatia ana kia whakatikaina te aronga. Ko nga karaihe o nga kura e matara atu ana i nga taone e he ana, i te mea kei ko nga karaihe o raro rawa, a ki te tikanga e moumou ana te moni nui e pootitia ana i ia tau i ia tau. Ki taku he pai rawa me whakahoki iho te maha o nga kura i nga kainga Maori, a me whakatu etahi Kura Poari (ara, kura e moe ai, e kai ai, e noho ai, nga tamariki i roto), i nga Takiwa Porowini o te Motu, ki reira akona ai nga tamariki ki nga mahi-a-ringaringa, me nga mahi paamu, me era atu matauranga tika. Heoi anake hoki nga kura whai tikanga i naianei ko te Kareti i Te Aute me te Kareti i Tipene. Ko te kino o te kura i Tipene, i Akarana, ko nga tamariki o te Hahi Katorika e haere atu ana ki reira i nga kura i nga kainga Maori, e meatia ana kia haere ki nga karakia o te Hahi o Ingarangi. Kaati, ko nga matua e kino ana ki tena tikanga, a ki taku mahara e tika ana kia whakangawaritia tena tikanga, kia ahei ai nga tamariki o etahi hahi ke te haere atn ki o ratou net whare karakia ano karakia ai.

Te Teira (Mr. Taylor, mema mo Karaitiati).—Tera ranei tetahi wahi o tenei moni e whakahaerea hei whakaako i nga Maori ki nga mahi-a-ringaringa? Kua takoto hoki te kupu a te Pirimia e whakaae ana kia whakarereketia he tikanga mo nga kura ako matauranga a ka whakaarohia ano he huarahi akoranga, kia ahei ai nga Maori te uru atu ki te nuinga o nga aronga mahi a te katoa.

Te Makaeini (Mr. McLean. mema mo Nepia).—Kua pa mai etahi Maori ki ahau, me etahi tangata e whakaaro pai ana ki te iwi Maori, kia rapua tetahi tikanga e mau tonu ai te mohio o nga. Maori ki a ratou mahi tohunga o mua ki te whakairo rakau, ki te whatu kakahu, me era atu mahi i puta ai te rongo o o ratou tupuna. He tino mea kino mehemea ka ngaro te mohiotanga o te iwi Maori ki ena mahi pai e ngaro haere nei i naianei i nga whakatupuranga taitamariki. Ki taku whakaaro me whakarite etahi kaumatua Maori kia haere atu ki nga kura ki te whakaako i nga tamariki Maori ki aua mahi tohunga.

Hone Heke (mema Maori o te Tai Tokerau).—Ki taku, mehemea e meatia ana kia whakapaua ano etahi moni e te Kawanatanga, kaati, he pai rawa me whakatu he kura ako mahi-a-ringaringa. ki Tipene me Te Aute Kareti. He tino pai rawa mehemea ka taea te whakatu kia maha nga kura pera i nga wahi katoa o enei Motu, otira e kore pea tena e taea. Tetahi mea pai ano ki taku mohio mehemea ka whakaae te Tari o nga Mahi Kura, e ka paahi ana te tamariki i tekaraihi tuawha o nga kura o te koroni, kia tukua aua tamariki e o ratou mahita ki te ako i nga mahi-a-ringaringa, mehemea ra. ka taea e te mahita te whakauru atu. Kua peratia tetahi tamaiti i Ohaeawai e Mr. Woods, a ka nui rawa te whakapai me te whakamoemiti o nga whanaunga. Kaore e araitia e tena tikanga te hiahia o nga tamariki e hiahia ana kia akona ratou ki nga matauranga o runga rawa.

Ka mutu a Hone Heke ka tu akeetahi mema Pakeha ki te korero. Ka mutu ratou, ka tu ake ano a—

Hone Heke (mema Maori o te Tai Tokerau).—Mo te taha ki tenei £18,000 page 77e meatia nei kia pootitia mo nga kura Maori. Ki taku, he pai rawa me whakakore atu ena kura i nga kainga Maori, a me whakatu etahi Kura Poari Maori bei riwhi ki waenganui i nga takiwa Maori o te Motu. Ki te penatia ka neke ake nga matauranga e akona, a ka rite tonu ki to te Pakeha ahua. Ko nga kaiwhakaako me whiriwhiri i runga i nga tikanga o nga ropu Poari Kura o te koroni, a hei te tangata tino whai matauranga anake te mea e whakaturia hei mahita. Mehemea ka pena katahi ka taea nga tino matauranga; tena ko tenei ahua e tu nei i naianei kaore kau ana he tino painga e puta ana ki nga tamariki Maori i runga i nga moni e pootitia ana mo nga kura Maori. Tetahi, ki te whakaturia he Kura Poari Maori me uru ano nga mahi-a-ringaringa me era atu mea pera ki roto ki te rarangi o nga matauranga e akona ai ki nga tamariki e noho ana i roto. A mo te taha ki nga tino kura nunui, pera me Te Aute me Tipene, me ako nga tamariki ki nga tikanga mahi paamu me era atu mohiotanga whai tikanga e marama ai te Maori ki te whakahaere tika i o ratou whenua me a ratou kararehe. Engari mehemea ki te mau tonu enei tikanga e mana nei i naianei, kaati, he pai rawa ki ahau me haere nga tamariki Maori ki nga kura Pakeha e whakahaerengia ana e nga Poari Ako Matauranga, kia pai ake ai i to naianei ahua te ako i nga tamariki Maori. Ka nui ano nga tamariki Maori e mohio ana ahau e haere ana ki nga Kura Poari i naianei, i te mea he pai ke era tu kura ki o ratou matua.