Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1896-1899

Paraire, te 23 a Hepetema, 1898

Paraire, te 23 a Hepetema, 1898.

No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Tumuaki ki runga ki tona nohoanga.

Ka karakia te Whare.

Te Iwi O Ngaitahu.

Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita mo nga Mea Maori, Mehemea tera e mahia he ture i tenei huihuinga o te Paremete hei whakamana i te Kooti Whenua Maori ki te whakatu kai-tiaki mo nga tangata o te Iwi o Ngaitahu i rahuitia nei mo ratou nga Tekihana Nama 11, 12, me 13, Ellesmere Rahui, ara, te whenua i wehea nei hei rahui i raro i te mana o tekiona 20 o "Te Ture Whakawhiti Whakatau hoki i etahi Rahui, 1895"? Te take i ui ai ahau i tenei patai he maha no nga Maori o Kaiapoi, o Rapaki, me etahi atu takiwa e patai tonu ana ki au, he mea kia tonoa atu e au kia whakataua e te Kawanatanga he tikanga mo aua rahui. Ma tetahi ture kia mahia e taea ai te whakatu o etahi kai-tiaki mo aua whenua, a ma tera e whaimana ai te Kooti Whenua Maori ki te uiui ki nga tikanga i rahuitia ai aua tekihana mo te Iwi o Ngaitahu, e ahei ai nga kai-tiaki ki te riihi i aua whenua me te pupuri ano i nga wahi mahinga ika [gap — reason: damage] ei tika mo nga Maori no ratou aua wahi Ko aua whenua kei te takoto raruraru noa iho i uaianei, kaore kau he hua e puta ana, te take he kore kai-tiaki, tangata [gap — reason: damage]e atu ranei, hei whakahaere i aua whenua e whai-hua ai; ki te kore e mahia he ture penei me taku e ki ake nei, kaati, ka takoto kino tonu aua whenua. E takoto nei kaore kau he taugata whaimana hei whiu ki te pauna i nga kau e haere pokanoa ana i runga i taua whenua; na i te mea kei te penei me taku i ki ake nei te ahua o aua whenua, na reira ka tono atu au ki te Kawanatanga kia mahia be ture mo aua whenua rahui i tenei tuunga o te Paremete.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon, Minita mo nga Mea Maori).—Ko nga tekihana whenua nei i rahuitia mo nga tangata o te Iwi o Ngaitahu, hei kainga mahinga ika ma ratou a mo etahi atu mahi hoki. Ki toku whakaaro ko te mea pai me tuku atu ki te ringa o te Kai-tiaki mo te Katoa ki etahi atu kaitiaki ranei, a me whakahaere i runga i tetahi huarahi e tutuki ai nga hiahia o nga Maori i wehea ai mo ratou aua rahui Ki taku me tino whakahaere aua whenua i runga i nga tikanga e pumau ai ki nga Maori no ratou aua rahui. Ka pai atu au kia piri au hei hoa mahi mo te mema honore, kia oti ai tetahi tikanga e takoto marama ai aua whenua.

Te Raiti Honore Ta Hori Ke Rei Kua Mate.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon, Pirimia).—E te Pika, he tu ake taku ki te whakaatu ki te Whare, kua tae mai te waea a te tangata e noho mai nei i Ranana hei mangai mo tenei Kawanatanga ki te Kawanatanga o Ingarangi, ara, te Agent-General, e penei ana tana waea "Tera koe e koa, i te mea ka rongo koe ki tenei waea, kua ki a te Kuini me nehu a Ta Hori Kerei ki roto ki te Wharekarakia o Paora (Saint Paul's), hei te Mane, i te tekau ma rua o nga haora i te awatea, nehua ai ia ki reira."

Ka mutu tenei ka mahi tonu te Whare i etahi atu mea.

No te hawhe-paahi i te whitu karaka i te ahiahi i tenei ra ka tahuri te Whare ki te Komiti i te Pire Penihana mo nga Kaumatua. Na runga i te uaua ka roa tenei Pire e mahia ana. Heoi mahi tonu te Komiti a awatea noa, mahi tonu i te aonga ake, i te rahoroi, a tae noa ki te weherua i taua po, katahi auo te Whare ka hiki mo te Mane mahi ai ano.