Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1896-1899

Te Iwi O Ngaitahu

Te Iwi O Ngaitahu.

Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita mo nga Mea Maori, Mehemea tera e mahia he ture i tenei huihuinga o te Paremete hei whakamana i te Kooti Whenua Maori ki te whakatu kai-tiaki mo nga tangata o te Iwi o Ngaitahu i rahuitia nei mo ratou nga Tekihana Nama 11, 12, me 13, Ellesmere Rahui, ara, te whenua i wehea nei hei rahui i raro i te mana o tekiona 20 o "Te Ture Whakawhiti Whakatau hoki i etahi Rahui, 1895"? Te take i ui ai ahau i tenei patai he maha no nga Maori o Kaiapoi, o Rapaki, me etahi atu takiwa e patai tonu ana ki au, he mea kia tonoa atu e au kia whakataua e te Kawanatanga he tikanga mo aua rahui. Ma tetahi ture kia mahia e taea ai te whakatu o etahi kai-tiaki mo aua whenua, a ma tera e whaimana ai te Kooti Whenua Maori ki te uiui ki nga tikanga i rahuitia ai aua tekihana mo te Iwi o Ngaitahu, e ahei ai nga kai-tiaki ki te riihi i aua whenua me te pupuri ano i nga wahi mahinga ika [gap — reason: damage] ei tika mo nga Maori no ratou aua wahi Ko aua whenua kei te takoto raruraru noa iho i uaianei, kaore kau he hua e puta ana, te take he kore kai-tiaki, tangata [gap — reason: damage]e atu ranei, hei whakahaere i aua whenua e whai-hua ai; ki te kore e mahia he ture penei me taku e ki ake nei, kaati, ka takoto kino tonu aua whenua. E takoto nei kaore kau he taugata whaimana hei whiu ki te pauna i nga kau e haere pokanoa ana i runga i taua whenua; na i te mea kei te penei me taku i ki ake nei te ahua o aua whenua, na reira ka tono atu au ki te Kawanatanga kia mahia be ture mo aua whenua rahui i tenei tuunga o te Paremete.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon, Minita mo nga Mea Maori).—Ko nga tekihana whenua nei i rahuitia mo nga tangata o te Iwi o Ngaitahu, hei kainga mahinga ika ma ratou a mo etahi atu mahi hoki. Ki toku whakaaro ko te mea pai me tuku atu ki te ringa o te Kai-tiaki mo te Katoa ki etahi atu kaitiaki ranei, a me whakahaere i runga i tetahi huarahi e tutuki ai nga hiahia o nga Maori i wehea ai mo ratou aua rahui Ki taku me tino whakahaere aua whenua i runga i nga tikanga e pumau ai ki nga Maori no ratou aua rahui. Ka pai atu au kia piri au hei hoa mahi mo te mema honore, kia oti ai tetahi tikanga e takoto marama ai aua whenua.