Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1896-1899

Pire Whakamutu I Te Totalisator

Pire Whakamutu I Te Totalisator.

Ko Te Kanaera (Mr. Carnell).—Ko te mema tenei mo te Taone o Nepia. Nana tenei Pire i kokiri ki te Whare. page 38He tu ake tana ki te motini kai whakaaetia te panuitanga tuarua o te Pire, a he whakamarama i nga tikanga katoa o taua Pire, ara, i nga kino o te mahi purei hoiho, petipeti hoki, me nga mate e pa ana ki te iwi i runga i taua mahi, me tana whakaatu atu haere hoki i ana take i mahara ai ia he tika kia whakamutua te purei totalisator.

Ka tu ake ko Mr. Earnshaw, Mr. T. Mackenzie, Mr. Pirani, Hon. Mr. Carroll (Timi Kara), Sir Robert Stout, Mr. Mills, Mr. Flatman, me etahi atu mema Pakeha, ka whai korero mo tenei Pire; he tautoko ta etahi, he whakahe ta etahi. No te mutunga o era ka tu ake,—

Ko Wi Pere.—E whakapai ana ahau ki te mema honore mo Nepia, me te whakamoemiti atu hoki ki a ia mo te pai mo te marama o tana whakatakoto i nga huarahi e whakaaetia ai tana Pire e te Whare nei. Mehemea i whakakorea rawatia atu e ia i roto i tana Pire te mahi a nga puku-rneke, ka tino tautoko ahau kia kore atu taua iwi puku-meke, notemea ko taua iwi e kohuru ana i nga hoiho a nga tangata mahi reihi hoiho. Ki te kite ratou he kaha te hoiho ka tonoa e ratou kia puritia e nga tioke, kia puta ai ko nga hoiho i hiahiatia e ratou. Ka tautoko ahau i te totara, kaua e whakakorea, notemea mehemea ka whakakorea te totara he aha te painga o tenei mea o te reihi? Kua kore e whai tikanga, kua kore tenei mea te reihi hoiho e kiia ko tetahi tenei o nga takaro nui a te iwi Pakeha, a kua kore hoki e tae nga tangata ki nga reihi. Mehemea tenei Pire i mahia hei whakakore rawa atu i te reihi hoiho i Niu Tireni katahi tenei Koroni ka nui rawa ake i Ingarangi 1 Amerika me era atu whenua. Katahi ano te mema honore kaha ki te whakakore i te takaro a nga iwi nanui o te ao. Anei ano tetahi Pire pai hei whakauru ma te mema honore nei ki tenei Whare, he Pire whakamutu i te kai-waipiro, engari tera he mea tika, ko te tino kehua whakamate tangata, whenua hoki tera. Ko te mea tika me whakauru he rarangi ki roto ki tenei Pire hei whakakore atu i nga whare totara e tu nei i roto i nga taone, ko tetahi mea kino rawa hoki tenei. Notemea ko nga tangata kaore e kite ana i nga hoiho e oma ana moumou noa iho ai i a ratou moni ki te tuku ki aua totara. Mehemea he raihana o aua whare totara, me tango aua raihana me hoatu ki nga takiwa i whakakorea nei a ratou reihi e te Pire o tera tau. Ki te paahitia e te Whare te panuitanga tuarua o tenei Pire, tera au e whakauru i tetahi rarangi ki roto ki tenei Pire, kia whakapumautia te totara ki toku takiwa, a ki te uru tenei Pire ki te Komiti o te Whare me tautoko mai te mema honore nei i taku rarangi menemana hei whakapumau i te totara ki toku takiwa.

No te pootitanga o te Whare paahitia ana te panuitanga tuarua o te Pire, engari no te urunga o te Pire ki te Komiti, katahi ka patua e te Whare, a maka atu ki waho.

Ka mutu tenei Pire, ka haere tonu te mahi a te Whare i etahi atu Pire.

No te toru tekau ma rirna meneti te paahitanga o te tekau ma rua o te karaka i waenganui po ka hiki te Whare.