Motini Turaki I Te Kawana Tanga.

Ko Te Hetana (Hon. Mr. Seddon).—E Te Pika, no nanahi ka takoto te motini a te kai-arahi o te Apitihana, a kei te mohiotia te tikanga o taua motini, ara, he whakahe na te Apitihana i te Kawanatanga, a he turaki kia hinga matou, te take mo nga korero a tetahi o nga Minita i whakapuaki ai i tona taenga ki Ingarangi i tenei tau. Na i te mea kua takoto taua motini i te kaiarahi o te Apitihana, ko tenei, me tuku taua mea kia korerotia inaianei, a ma te Whare e pooti e whakatau, kia kitea ai kei ta wai te tika.

Kotahi haora a Te Hetana, ara, te Pirimia o te Koroni e whai-korero ana e tautoko ana i te taha ki tona Kawanatanga. tanga. Ka mutu ia ka tu ake te kaiarahi. o te Apitihana, ara, a Kapene Rahera (Hon. Captain Russell), he tautoko took ta tenei i tana motini. Ka maha nga mema ka korero, ka tu ake.

Ko Hone Heke.—E Te Pika kaore ahau i te hiahia kia roa rawa aku korero mo tenei putake. kupu a te kai-arahi o te Apitihana, e ki nei ia, me horahora katoa ki te aroaro o tenei Whare nga mehi katoa e te Kawanatanga, ara, nga mea katoa e pa ana ki te koroni; kaore e tika kia huna tetahi mea, ahakoa mea iti mea rahi ranei, e mohiotia ai te takoto o nga moni a te koroni, me te ahua hoki o nga whakahaere a te Kawanatanga; kia noho marama ai te iwi mo a ratou moni e takoto nei i roto i te Peeke Poutapeta a te Kawanatanga, i te Tari o te Kai-tiaki mo te Katoa me te Tari Inihua a te Kawanatanga. Ko tetahi, me tino kimi e tatou he tika ranei, he tito ranei, nga korero i korerotia nei e te Minita, ara, e Te Waari, mo nga moni a te koroni, i tona taenga ki Ingarangi i tenei tau; notemea, ki te puta he raruraru i runga i aua korero, ko nga tangata ke o Niu Tireni na ratou nga moni i roto i aua tari nga mea e mate. Na, mo nga puka-page 23puka e kiia nei i tuhituhia ki Ingarangi, e etahi tangata o te taha Apitihana, hei whakakino i te koroni me nga tikanga me nga tore katoa e paahitia ana o tenei Kawanatanga, ki taku mahara e tika ana, he pono tonu hoki ka nui te kino o nga ture me nga tikanga a tenei Kawanatanga. Ki toku whakaaro, ki te mau tonu enei tikanga me enei ture, he pai rawa kia uru nga Maori whai-taonga ki roto ki te Kooti Peekerapu.

Ko tetahi Mema Honore.—Kaore.

Ko Hone Heke.—Ka kaha noatu ahau ki te whakaatu ki te mema honore i etahi tangata kua tino mate i nga ture i paahitia nei e tenei Kawauatanga i te huinga o te Paremete kua taha ake nei; a he pai rawa me uru aua tangata ki roto ki taua Kooti kia wawe ai ratou te ora i o ratou mate, e akina nei ratou e nga tangata na ratou nga nama. He maha nga Maori kei to tatari tonu kia paahitia e tatou tetahi Ture i tenei tau hei whakatikatika i te Ture o tera tau notemea ma tenei anake ratou e kore ai e uru ki roto ki te Kooti Peekerapu.

Ko Wi Pere.—I whai-korero ano ahau i tera tau mo tenei putake; i mea ahau i reira, me whai-mana, te Kawanatanga ki te tuku moni, i runga i te nama, ki nga Maori. Heoi, i te mea he tautohetohe tonu ta koutou mahi, ta te taha Pakeha, mo enei moni, kaati, ko te mea pai me hoatu nga moni ki nga Maori. Kua rahi rawa nga moni kua tukuna atu ki te taha Pakeha i runga i te itareti e ono e rima pauna i te rau; ko tenei, me tuku mai enei moni ki a matou, ki te taha Maori, i runga i te itareti mama, i te mea hoki i riro mai enei moni i te koroni i runga i te itareti ngawari, ara, i runga i te toru pauna mo te rau. He mama rawa te itareti i nama ai e te Kawanatanga enei moni, na reira ka mea ahau me tuku enei moni hei painga mo te iwi Maori. Ki toku nei whakaaro, ko te mea tika me nama ano etahi atu moni e te Kawanatanga, i te mea kua mama rawa te itareti o te moni o Ingarangi inaianei, hei whakaea i te toenga o nga nama e utua ana e te koroni ki te ono pauna mo te rau. Kaitoa kia raruraru te Kawanatanga inaianei, i te mea hoki kihai ratou i whakarongo ki aku korero i tera tau. Mehemea ka tuhaina enei moni ki nga. Maori tera ano e hoki mai ona hua, i te mea hoki ka whakapaia te whenua, a ka puta he painga ki te koroni katoa i runga i aua tikanga. Ko te mahi tuturu a tenei Whare i ia tau, he arai, he here, i nga whenua Maori kia kaua e hokona; koia na pea te take i penei ai te nui o tenei raruraru, na reira ko te mea pai me tuku enei moni ki nga Maori hei whakapai i o ratou whenua. Mehemea ka waiho kia takoto noaiho nga whenua Maori kaore he painga e puta ki te koroni, a tera pea ka tahuri nga Maori, penei me te Aerihi, ki te kimi tikanga e puta ai ratou, a ka puhipuhia koutou te iwi Pakeha, a hei reira ka kite koutou i te taumaha rawa o a koutou ture e mahi nei mo te iwi Maori. Ka nui nga raruraru e tupu ake aua i aua tu mahi uniana, a tera pea ka whakauru atu nga Maori i a ratou ki roto i aua tu mahi kino, a ma reira ka tupu haere te raruraru. Ko taku tino tono me hoatu tetahi taha o enei moni ki nga Maori, a ko tetahi taha me hoatu ki nga Pakeha rawakoreo Niu Tireni, hei whakapai i nga whenua. I tera po i hanga ture ano koutou i mo nga tangata rawakore, na ko taku kupu tenei ki a koutou, hoatu he whenua mo aua, tu tangata, a hoatu hoki he moni ma ratou hei mahi hei whakapai i nga whenua e hoatu ana ma ratou; engari, kaati ra te tuku mai ki tenei koroni i nga rawakore o etahi atu motu o etahi atu whenua ranei, waiho atu ratou i nga whenua o o ratou nei tupuna, i Ingarangi, i whea atu ranei. Kaati nga mea hei whakawhiwhi ma tatou ko nga rawakore kua u mai nei ki konei, ki te whenua o nga Maori, me arai atu etahi, kaua e tukuna mai ki Niu Tireni. Ki te waiho tonu e koutou kia reia te koroni nei e nga rawakore o nga whenua o tera whaitua o te ao nei, kaati ka ngana tonu hoki koutou ki te tango i nga whenua o nga Maori hei nohoanga mo aua tangata, na wai a ka penei te whenua me te pine me te ngira ranei e akiritia nei e te tangata, ano e hara i te tangata te whenua. Kaore kau aku kupu ke atu mo runga i tenei putake, engari ki taku nei mahara me tuku atu he taima ki a Te Waari kia pai ai tana whakamarama mai ki te Whare, me tana whakatakoto i nga pukapuka katoa ki runga ki te teepu o page 24te Whare, kia tatu ai nga whakaaro o te Whare; a ki te kore te Whare e marama, ana mutu tana korero, kaati, me tuku mai nga moni ma, nga Maori o Niu Tireni.

Ka mutu ta Wi Pere ka tu ake ko Te Tiwene (Mr. Stevens), mema mo Rangi-tikei, he tautoko ta tenei i te Kawanatanga, ka mutu ia nukuhia ana te Whare.

No te hawhe-paahi i te tekau ma rua o nga haora i te po i hikitia ai te Whare.

No ao ake, i te tekau ma iwa o nga ra

o Hurae, ka whakahaerea ano taua motini; a he maha nga mema i whaikorero mo taua, mea. Ka mutu ratou ka tu atu ano ko Te Hetana, ara, ko te Pirimia, he whakautu tana i nga korero a Te Apitihana. No te mutunga o tana katahi ka pootitia.

Ka oti nga pooti te tatau kitea ana, e wha tekau ma whitu nga mema i tautoko i te Kawanatanga, a e rua tekau ma wha tonu nga mema i tautoko i te Apitihana, ara, e rua tekau ma toru te hipanga ake o nga mema i tautoko i te Kawanatanga. Heoi hinga ana te motini a Kapene Rahera.

I te pootitanga, tokorua nga mema Maori i tautoko i te Kawanatanga, ara, ko Tame Parata me Wi Pere, a tokorua I te taha Apitihana, ara, ko Hone Heke me Te Ao

Heoi hiki ana te Whare i te tekau meneti te paahitanga o te tahi karaka i te po.