Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1891-1895

Hatarei, te 20 o Oketopa, 1894

Hatarei, te 20 o Oketopa, 1894.

No te haawhe-paahi i te rua karaka ko noho te Pika ki runga ki tona nohoanga.

Ka mutu te Karakia.

Ka panuitia tuaruatia etahi Pire, a ka mutu era ka panuitia tuatorutia etahi atu Pire.

Pire Kooti Whenua Maori.

No tenei ra ka tae mai te ripoata a te Komiti Whiriwhiri o nga Whare e rua mo te Pire Kooti Whenua Maori.

No runga i te kupu, mehemea ranei me whakaae taua ripoata kua tu,

Ko Hone Heke.—Ka motini ahau kia kaua te Whare e whakaae ki te whakatau a te Komiti Whiriwhiri o nga Whare e rua, ara, mo te wahi o taua whakatau e mea nei me patu a Tekiona 115 o te Pire, kia kore ai te Maori e whai mana ki te hoko ki te reti ki te tuku ranei i te whenua kua motuhake ki te tangata Maori kotahi; e mea ana ahau me penei ano te ritenga mo te tangata Maori me te ritenga mo te tangata Pakeha e whai mana noatu nei te Pakeha ki te reti ki te hoko ki te tuku ranei i ona whenua motuhake. He maha nga Ture kua paahitia e te Whare e pa ai he mate ki nga Maori, ara, nga Ture penei me te Ture Reiti me era atu Ture whakahaere taake. Na ki te penei te tikanga mo nga whenua Maori me ta te Pire e mea nei, me pehea e ea ai i te Maori nga raruraru e eke mai ana ki runga ki a ia me ona whenua, i te mea kotahi tonu te huarahi e tuwhera ana ki a ia ara, ko te hoko anake ki te page 60kaaro kotahi tonu te huarahi tika, koia tenei, me pera ano te ture mo nga Maori me te ture mo nga Pakeha, e whai mana nei te Pakeha ki te hokohoko noa atu i ona whenua.

Ko Kapene Rahera (Hon. Captain Russell).—Ka tautoko ahau i te motini a te mema honore mo te Tai Hauraro. Ko te mahi tika ma te Whare ko te hanga i nga ture mo te Maori me te Pakeha kia rite rite tonu te ahua. kaua e rereke mo tetahi mo tetahi.

Ko Hori Hatihana (Mr. G. Hutchison).—Ki toku whakaaro kaore pea to Whare nei i te tino mohio ki te aronga o tenei mahi e mahia nei e ia ki nga whenua Maori. Kua rereke rawa atu inaianei te ahua o te Pire i tona ahua i oti ai i te Komiti mo nga Mea Maori. Ko te Wahanga II. o te Pire he muru tonu te ahua i nga whenua Maori. Ko tetahi ahua o tenei Pire, mehemea nei e mea ana he tamariki noa iho, he rorirori noa iho, te iwi Maori, a mehemea nei he iwi kua pana atu ki waho o te ture haere ai, ara, kua kore he ritenga mona. Ehara i te mea he mahara noku ka whakaaetia taku korero, kao, he hamumu kau ake naku i enei kupu torutoru, notemea kaore e kore te tae mai o te ra e tahuri ai ano te Whare nei ki te whakatikatika i tenei mahi pohehe.

Ko Te Hetana (Hon. Mr. Seddon). —He tautoko tana i te whakatau a te Komiti Whiriwhiri, ara, he whakahe i te motini a Hone Heke.

Ko Tamihana (Mr. R. Thompson). —He tautoko taku ia Hone Heke. Ki taku kaore e waiho tenei putake; a tera Paremete ka ngana ano nga Maori. Tetahi me titiro ano te Whare ki nga mema Maori, kei te whakahe katoa ratou ki tenei Pire.

Ko Pukanana (Mr. Buchanan).— He tautoko tana i te motini a Hone Heke.

Ko Timi Kara (Hon. Mr Carroll). —Ki taku mahara ehara tenei i te taima tika hei tuunga atu mo nga mema ki te whakatete i nga menemana kua whakaurua nei e nga Whare e rua. Ki taku mahara te mea pai me hiki tenei putake mo tetahi atu takiwa, notemea kaore e kore te korerotia ano o tenei putake. Ki te whakaaetia me hiki tenei putake, he pai rawa tera, kia ai ai he taima hei hurihuringa ma toku hoa Minita i tenei putake, kia whai taima ai hoki taua tangata ki te ata tirotiro ano i nga ahua katoa o tenei mea. Me whakaatu ahau, kei te whakatika ano ahau ki te hunga e tohe nei me whai mana ano te tangata Maori kua whiwhi i te whenua motuhake ki a ia, ki te hoko atu ki te tuku ranei i taua whenua ki tana tangata i pai ai.

Ko Te Ranga (Mr. Lang).—Ka tu ake ahau ki te tautoko i te motini a te mema honore mo te Tai Hauraro. Ki taku titiro kei te mohio noa atu nga Maori ki te whakahaere i a ratou. He mahi he rawa tenei mahi e mahia nei ki nga Maori. Ka pehea ra nga Pakeha mehemea ka mahia he ture penei te ahua mo ratou. He tino whakahe taku i tenei mahi a te Kawanatanga.

Ka mutu nga korero, katahi te Whare ka pooti. Na ka kitea e 39 i te taha Kawanatanga, a e 25 i te taha ki a Hone Heke.