Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1891-1895

E nga Rangatira o te Whare Runanga,—

E nga Rangatira o te Whare Runanga,—

E whai tikanga ana kia whai kupu atu an mo tenei tu ahua o te Paremete. Ko koutou nga mema tuatahi o te Paremete kua pootitia i raro i te mana o te ture nana i whiwhi ai nga wahine ki te pooti. Ka mihi atu au ki te koroni mo te ahua pai o te whakahaerenga o te pootitanga mema i runga i taua tikanga hou.

Ma to koutou marama me to koutou kaha ki te mahi e kitea ai kaore koutou i hoki iho i te ahua o nga mema o era atu Paremete o mua.

Kua mahia houtia etahi o nga ture whakahaere i nga whai korero i roto i te Whare, kia marama ai nga mahinga a to koutou Whare, a ka tukuna atu aua tikanga hou ki a koutou kia ata whriwhiria e koutou. Ka tonoa atu kia koutou kia mahia aua tikanga i mua atu i ta koutou mahinga i etahi atu mahi. E ahua pouri ana ano oku Kai-whakahaere mo tenei whakarereketanga i nga tikanga me nga mana o mua, engari e mahara ana oku Kai-whakahaere kua tae inaianei ki tona wa e tika ai kia mahia houtia he tikanga. Kua kite hoki ratou e pa ana te mate me te raruraru ki te nuinga o nga mema i raro i aua tikanga e ingoa nuitia ana ko nga mana o te Paremete. E kitea ana na te puku korero roa a etahi o nga mema i kore ai etahi e watea ki te whaki atu i nga take whai tikanga e mohiotia ana e ratou, me ta ratou whakamarama atu I nga putake i nga kupu ruarua nei. E mahara ana oku Kaiwhakahaere ma te watea o nga mema ki te whakahaere tere i nga mahi e marama ai nga mahinga a te Whare.

Ka tukuna atu ki a koutou nga rarangi o nga moni whakahaere o te koroni. Ko nga rarangi o nga moni whakahaere ka ata mahia mariretia i runga i te ngakau tupato kei pau nui nga moni.

E nga Rangatira Honore o te Kaunihera, me nga Rangatira o te Runanga Nui.

Ka tukuna atu hoki ki a koutou etahi page 4pire hei whakamarama i nga huarahi e taea ai te whakahaere nga ture, e taea ai hoki te whakatopu i nga ture e pa ana ki etahi putake. E maharatia ana koia nei te wa tika hei perehitanga houtanga i nga ture e whai-mana ana inaianei, a e mahara ana oku Kai-whakahaere me whakatu e Komihana hei whiriwhiri i aua take.

Ka tonoa atu auo kia whakaaetia e koutou te tikanga whakahaere takoha kia whakataua ki te utu tika o te whenua anake haunga nga whakapainga o te whenua; a ka tukuna atu hoki he pire mo nga namanga moni kia kaua e tino pakeke rawa nga hua itareti, ma koutou tera e ata whiriwhiri.

I tera tuunga o te Paremete i mahia etahi pire e te Whare Runanga hei whakarite tikanga e pai ake ai te noho o nga hunga kai-mahi, a kotahi ano o aua pire i whai-mana i tuturu hei ture. I pera ano hoki i te huihuinga whakamutunga o te Paremete i te tau 1890. I taua wa me tenei wa hoki kua tino puta te kupu o te iwi nui kia mahia aua Pire i whakarerea ra, kia mahia hoki etahi atu Pire pera. No reira ka mahia e oku Kai-whakahaere nga Pire e pa ana ki aga kai-mahi i whakarerea ra i tera tau, a ka mahia, atu hoki etahi tikanga mo nga whare mahi taonga, mo nga tamariki hoki e mahi ana i aua whale, mo nga tangata hoki e tere noa mai nei ki enei moutere. Ko taua take e pa nei ki nga iwi e ahu mai nei ki enei moutere, he putake nui rawa, a ka hohoro te tuku atu ki a koutou i nga ra timatanga o te Paremete.

E hiahia ana au kia ata whiriwhiria e koutou aua putake katoa. A e mea ana au kia mohio mai koutou e tino hiahia ana au ki te tautoko atu i a koutou mahi ki a puta ai he painga ki tenei koroni. Ka inoi au kia tau te atawhai o te Atua ki runga ki a koutou kia manaakitia a koutou mahi kia tau ai te ora me te rangimarie ki nga iwi katoa o Niu Tireni.