Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1891-1895

Wenerei, te 12 o Hurae, 1893. — Nga Moni O Te Koroni

Wenerei, te 12 o Hurae, 1893.
Nga Moni O Te Koroni.

Ko Kapa.—I korero a Te Mete te mema mo Taranaki te take i pai ai ia ki tenei Kawanatanga no ta ratou whakaaro kia whakaekea he taake ki nga whenua Maori. Kati, ki taku mohio kei te whakakaha taua mema ia Te Kawanatanga kia whiua kinotia nga Maori o tona takiwa iaia e ki mai ana kihai i manawanui, kihai i kaha era Kawanatanga ki te taake i nga Maori, katahi nei ano te Kawanatanga maia. Kei te mohio ano ahau e hara i te mea na tenei Kawanatanga i timata nga whakahaere kino mo te iwi Maori na nga Kawanatanga o mua i timata a ka mau tonu taua mahi kino e tenei Kawanatanga, e mau nei inaianei. Me te mea mai ano o tenei mema kia whakaekea he taake ki nga Maori. Tino kino, tino whakahouhou rawa atu nga mahi i whakahaerea ki runga ki nga Maori o Taranaki. Tino maro, tino he nga ture i paahitia mo tera wahi o tenei koroni. Inahoki te tini o nga pitihana e rere mai nei i taua whenua. Koia ahau i mohio ai kaore i te ora nga tangata Maori o reira me te nui o a ratou mate kaore ano kia whaorangia. Kei te page 16mohio nga mema ki tetahi moni e £7,000 i ata whakaritea e Te Kuini kia whakapaua e te Kawanatanga o Niu Tireni ki runga ki nga mahi pai mo nga Maori. Na inaianei kahore e pau tika ana taua moni, e kaingaketia ana, me te mea mai hoki te Kawanatanga kia eke mai he taake ki nga Maori. I homai e era Kawanatanga i mua etahi oranga me etahi penihana ki etahi kaumatua, kuia hoki o te iwi Maori, na kua tangohia enei penihana inaianei. Me whakaatu ahau ki Te Whare, e tino he ana te whakaeke reiti ki runga ki nga Maori, i te mea hoki kei te takoto topu a ratou whenua, kaore ano kia wehewehea kia mohio ai ia tangata ki tana piihi ki tana paanga ringaringa, na reira kaore e hua mai ana he ora ki nga Maori ahakoa pewhea te rahi o a ratou whenua. Ki te homai tenei taake e kore nga Maori e kaha ki te utu a ka murua a ratou whenua e te Kawanatanga i runga i ta ratou whakatakariri kia matou. Tetahi mahi kino a te Kawanatanga, ko te panui i a matou whenua kia kore e taea i matou te whakahaere. E hia ra miriona eka kua peratia inaianei, a kore kau he painga e puta mai kia matou. Kanui te korero wawata a etahi mema kia kotahi te ture mo nga iwi e rua. He waha kau noaiho. Mehemea he korero pono, tena whakakorea enei here me enei panui me enei taumahatanga kei runga kei a matou whenua e peehi ana inaianei. Tera au e korero, ana tukua mai nga Pire Maori.