Wenerei, te 4 o Oketopa, 1893.
Komiti WhakapuTa Moni.

Whare o Te Runanga Nui.—Nga Kaiwhakamaori apitia mai ana e £200.

Te Kapa e hiahia ana ahau ki te patai atu ki te Pirimia ka peheatia e ia tana whakaaetanga kia whakahokia nga moni i tangohia i roto i nga moni e £7,000 i whakaritea me tuku ma nga Maori.

Te Pirimia ekore te Kawanatanga e whai tikanga mo runga i tenei take i tenei tau, erangi ekore e pera te whakahaere i aua moni a muri ake nei.

Te Kapa.—E hiahia ana ahau kia mohio mehemea ekore e tangohia tetahi o aua moni i tenei tau mo tetahi atu huarahi poka ke i te huarahi i whakaritea ai hei whakapaunga mo aua moni.

Te Pirimia.—Kahore tetahi tukunga hetanga o aua moni, he tika ano i whakapaua ketia etahi o aua moni erangi ekore e tika kia tonoa ano aua moni, no te mea i whakapaua tikatia ano aua moni.

TE Taute.—E tino he rawa ana tenei mahi i runga i te Ture. Ki taku whakaaro kahore i tika te tango o te Kawanatanga i nga moni i wehea ketia mo tetahi tikanga ara i wehea ketia mo nga Maori, a i muri iho ka tangohia hei utu mo nga mahi i mahia i raro i te Hekeretari mo nga Kaiwhakawa.

Te Kapa.—Ka motini ahau kia tukuna te ripoata, kua pera te nui o te mahi o te Komiti. I whakaae ano te Pirimia ara a te Hetana kia whakahokia page 74ano aua moni a kahore ano i whakamana e ia tana whakaaetanga. Kei te whakapaua etahi o aua moni hei utu i etahi o nga Apiha a te Kawanatanga a ko tetahi o aua Apiha ko te Mopeta o te Kooti Whenua Maori i Akarana, ko te tikanga ke ia i wehea ai aua moni hei utu hei hoko rongoa aha ranei, hei utu takuta ranei hei rongoa i nga Maori, hei tuku penihana hoki ki nga Maori kaumatua i tika kia tukua ki a ratou. Heoi te Apiha i tika kia tukua etahi o aua moni ko te Reweti te Kaiwhakamaori o te Tari Maori i Poneke. Ko te mahi a nga Maori i ia tau he tono mo etahi mea iti nei a heoi te kupu kahore he moni mo ta koutou e tono nei, a tera nga Maori o Waikato e pangia ana e te mate i runga i te tukunga iho o nga Waipuke, ko aua moni i whakaritea mo era tu mea tera te whakapaua ketia ana.

Taipua.—Ko taku i hiahia ai kia awhina mai etahi mema o te Whare i nga mema Maori kia kitea ai mehemea ekore e ahei te whakahaere i tetahi tikanga tika mo runga i tenei take.

Te Roretana.—Ki taku whakaaro he tahae rawa tenei mahi ara te tangohanga i enei moni i tino meatia nei hei painga mo nga Maori ara hei hoko i nga mea e paingia ana e nga turoro, hei utu hoki i nga penihana ki nga Maori. E tino miharo ana ahau ki tenei mahi a te Minita Maori i waiho nei koia nei he mahi tuatahi mana i te tunga ki tona tari he kawe ke i te whakahaere o aua moni, a he whakaae i etahi mea a muri iho kahore e whakaturutia. Kahore rawa tenei mahi i tika.

Te Karimana.—E hiahia ana ahau ki te whakaatu i roto i nga tau kotahi te kau kua pahure nei kua riro i nga Maori nga moni e £69,000 ara £100, £150 ranei te hokinga iho o nga moni i whakaritea e te Ture Hiwiri a i mea ai taua Ture kia whakapaua nga moni e £7,000 ma nga Maori, no reira kihai i nui nga moni o roto o aua moni i whakapaua ketia i te mea hui katoa nga moni i tukuna ki nga Maori i roto i nga tau kotahi te kau e £70,000.

Te Taute.—Ki taku mohio kei te pohehe te Minita Maori ki nga tikanga o enei moni.

Taipua.—I whakaae te Kawanatanga a te Atikini kia whakapaua nga moni e £50 i ia tau hei painga mo nga turoro o toku takiwa, erangi no te tunga o tenei Kawanatanga ka ki ratou kahore he moni hei whakamana i taua kupu a heoi nga moni e watea ana e £30 anake i te tau. I ki mai te Karimana ki ahau kahore he moni a te Kawanatanga no reira ekore e taea te whakaputa i nga moni rahi atu i te £30. Ki taku mahara mehemea tera etahi o enei moni e toe ana i te mutunga o ia tau me tuku ki tetahi kaute motuhake. Ko taku i hiahia ai kia tika te mahi a te Kawanatanga ki nga Maori.

Te Kapa.—I te mea kua kitea i pana te Kawanatanga a te Atikini ki waho i pana pea mo te tangohanga i enei moni mo etahi atu huarahi ke. Ko taku i hiahia ai kia kaua tenei Kawanatanga e mahi i tetahi mahi e tau ai taua he a tera Kawanatanga ki runga i a ratou. Ko taku i hiahia ai kia kaua e whakakahoretia te pooti mo nga moni i £3,000 ma te wahine pouaru a te Paranihi. Mehemea e tautohetia aua aua moni tera nga Maori e whakaae kia tangohia aua moni i roto i nga moni e £7,000.

Tame Parata.—Ko taku i hiahia a muri ake nei me whakatakoto nga pukapuka ki runga i te tepu o te Whare hei whakaatu i te peheatanga i whakapaua ai aua moni. I te tukuna mai ano nga tono kia whakaturia tetahi Takuta mo nga Maori o te Waipounamu erangi e rua tonu nga whakaputanga moni iti nei mo aua Maori.

Mutu ana te korero o nga mema i konei mo aua moni e £7,000 a haere ana te korero a nga mema i roto i te Komiti i runga i a ratou raruraru ake ano.