Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1891-1895

Turei, te 22 o Ahuhata, 1893

Turei, te 22 o Ahuhata, 1893.

Pahitia ana Te Pire Maori Tiaki Kereme Whakarite Rehita hoki.

Mangatu Nama 2 Pire.

Tame Parata.—Motini ana kia whakaaetia te ripoata mo tenei Pire.

Te Miterehana.—I nui te whakahe mo tenei Pire i te homaitanga i te tuatahi, na kua whakatikaia i roto o te Komiti whiriwhiri a kua pai, na, i te mea e tuku ana tenei Pire i te mana whakahaere ki nga Maori whai paanga, heoi kua kore aku whakahe, ahakoa he ritenga rereke i rota i ta to Kawanatanga i mohio ai. Engari e pai ana kia whakapuaki kupu te Kawanatanga mo tenei Pire i te mea ko ta ratou mahara e penei ana, kaua e hoatu ki nga Maori te mana whakahaere o a ratou whenua. Na kanui nga poraka e rite tonu ana te ahua ki Mangatu, a i te mea kua whakaaetia tenei ritenga, ki te tono mai nga Maori whai paanga ki etahi whenua kia peneitia he ture ma ratou, e kore e taea te arai i te mea kua whai tauira.

Te Hetana.—Ki te titiro o te Kawanatanga he keehi motuhake tenei na reira kihai matou i whakahe ki tenei Pire kua oti nei te whakatika. Engari tona ahua o te tuatahi i rere ke. Na inaianei, e whakapumau ana tenei Pire i te whenua ki era tangata e tika, ana, na reira kaore a matou whakahe.

Panui tuatoru tia ana taua Pire.

Nga Maori Whenua Kore O Waikato.

H. Taipua.—E patai ana ahau ki te Minita Maori mehemea ka whakamana te Kawanatanga i ta ratou kupu whakaae tuturu i whakapuakina i tera tau tera ratou e wehe i etahi whenua mo nga Maori Whenua kore o Waikato? I tera tau i patai ano ahau i tenei patai, a i penei ano te whakahoki mai a te Minita Maori ara: "Te Karimana, ki mai ana ae kei te hanga ritenga whakahaere whenua te Kawanatanga mo nga Maori whenua kore i Waikato puta atu ki nga wahi katoa o te koroni, a meake nei tonoa te Whare ki te paahi i tetahi ture whakahaere whenua mo nga tangata penei, a me awhina mai te honore mema nana te patai nei i ahau ana puta mai aua ture." Na kei te tatari tonu ahau kia kitea te whakaaro o te Kawanatanga, a kore kau noaiho.

Timi Kara.—Ko taua kupu whakaae kua panuitia nei e te honore mema i puta i te 29 o Hune o te tau kua hori ake nei. Na i te marama o Oketopa i muri mai ka paahitia te Ture Whenua a mehemea ka titiro te honore mema ki te rarangi 171 o taua Ture tera ia e kite kua whakamana te Kawana ki te whakawatea ki te whakarite whenua mo nga Maori ake, a kei te mau tonu te whakaaro pera a te Kawanatanga. E kore te Kawanatanga e tapepa, a he nui ta ratou mahi i etahi ritenga pai hei tuku whenua ki nga Maori. Kei te mahi nui hoki ratou ki te whakarite whenua mo nga Maori o Te Waipounamu a meake nei tahuri ai te aroaro ki nga Maori kore whenua o tenei motu.