Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1891-1895

Pitihana Nama 17, a K. Te Whetu me etahi atu

Pitihana Nama 17, a K. Te Whetu me etahi atu.

E ki ana nga Kaipitihana i tangohia e te Kawanatanga tetahi whenua e 5,900 eka i te taha ki Raro o te awa o Waitara, ko taua whenua na Ngatirahiri me Otaraua, a e inoi ana nga Kaipitihana kia tukuna atu he oranga mo ratou.

Kua whakina mai nga whaikorero a te Kaipitihana raua ko Meiha Paraone, kua whiriwhiria hoki te pukapuka whakaatu mai a te Tari Maori mo nga moni i utua ki a Ngatirahiri, me te ripoata a Te Pooki te Komihana mo te Tai Hauauru i nga Pukapuka o te Paremete, 1884, A5a, Nama 1.

Ko taua whenua e takoto ana i te ara mai o nga Iwi o Raro, e haere mai ana ki te whawhai.

Na te Kawanatanga i tono atu ki nga Maori kia whakarerea atu taua whenua kei puta mai he raruraru. No te mahuetanga o taua whenua i nga Maori katahi ka tangohia e te Kawanatanga, tukuna atu ana ki nga hoia, tukuna atu ana he Karauna karaati ki a ratou.

E ki ana a te Pooki i roto i tana ripoata. "Ko te whenua i tangohia i Tikorangi mo nga hoia e 5,900 eka, ko tetahi taha no Otaraua, ko tetahi taha e 2,950 eka no Ngatirahiri. I te wa i tangohia ai taua whenua ko te utu tika mo taua wahi kia £1, mo te eka, haunga ia nga whakapainga, na i tenei wa ko te utu tika mo te whenua e £3, mo te eka, haunga ia nga whakapainga. Ki te whakaritea ki waenganui o aua utu, ka tika pea ki te £4,000, na ka tonoa atu e au kia whakaritea ki tera, koia te utu tika hei whakaea atu mo nga take o taua hapu.

Ko Ngatirahiri kua utua ki te moni £4,000 i runga i te kupu a Te Pooki.

Ko Otaraua kaore ano kia utua.

E kiia ana kaore i te mohiotia to ratou piri pono ki a Te Kuini, engari kei te marama nga korero a te Kaipitihana mo aua take, e whahatika ana hoki a Meiha Paraone i ana korero, e ki ana hoki ia, "I uru atu ano a Otaraua hei hoa mo nga hoia, a ko to ratou Rangatira ko Ihaia i utua ki te utu kapene, a i uru tahi ano ratou ko Ihaia me tona iwi ki aua whawhai. Kua ata whiriwhiria e te Komiti nga take o nga Kaipitihana, a e mahara ana te Komiti e whaitake ana nga tangata o Otaraua i piri pono nei ki a Te Kuini kia whakaritea atu he utu mo ratou i runga ano i te tikanga i whakaritea ai mo Ngatirahiri, a ka tukuna page 9atu tenei Pitihana kia ata whakaarotia paitia e te Kawanatanga.

H. Wiremu, Tiamana.

11 Akuhata, 1892.