.gif)
Nga Korero Paramete: 1891-1895
Wenerei, te 7 o Hepetema, 1892
Wenerei, te 7 o Hepetema, 1892.
Pire Pooti Mema.
H. K. Taiaroa.—E te Tumuaki ka whaikorero atu au i etahi kupu ruarua nei mo runga mo te kupu a te Pakere i a ia e whakamarama mai ana i nga tikanga o te Pire nei. Ki taku whakarongo atu ki a ia, i mea mai ia e tukuna ana ano e te Pire nei he mana pooti ki nga wahine Maori. Na ki taku titiro iho ki nga tikanga o te Pire nei, heoi ano te pooti wahine e whakaaetia ana, ko te pooti a te wahine hawhe-kaihe, i te mea e pooti ana mo te taha Pakeha, i raro i te Wahi II. o tenei Pire; a kaore he mana pooti mo te wahine Maori, Hawhekaihe ranei i te mea e pootitia ana he mema Maori. Ka tatari tonu au ki taua rarangi; engari e kore au e ki atu inaianei ka tautoko au i te Pire nei ka pewhea ranei taku pooti. E whakahe ana ano hoki au ki te rarangi 150, e mea nei me whaimana te Kawana ki te whakarareke i nga rohe o nga takiwa pooti Mema. Ki taku mahara kaore i te tika taua rarangi. E pai ke ana kia mana tonu tenei Ture e mana mai nei kia kaua te Kawana e whaimana ki te whakarereke i nga rohe o nga takiwa Maori. Kaore ano au kia ata marama mo runga mo te pooti wahine. Kaore hoki au i te marama he aha te take i rereke ai te mana pooti mo te wahine Maori me te wahine Hawhe-kaihe. Ki taku mahara mehemea ka whai pooti nga wahine Pakeha, me whai pooti hoki nga wahine Hawhe-kaihe me nga wahine Maori, kia whiwhi katoa ai ratou i te pooti mo o ratou ake mema.
Pire Pu, 1892.
Ripoata a te Komiti mo nga mea Maori.
Kua ata whiriwhiria e te Komiti nga tikanga o roto o te Pire Pu, a tenei te whakatau a te Komiti.
I te Tekiona 2 o "Te Ture Pu, 1880," ko te whakamaramatanga o tenei kupu
page 7
"Maori," e penei ana, ara, "Maori" tona tikanga e pa atu ana hoki ki te hawhe-kaihe me era atu hawhe-kaihe e noho tahi ana me nga iwi Maori, tae atu ki nga Maori e noho ana i era atu moutere o te moana whakararo o Niu Tireni. Noreira ka pa atu taua Ture ki nga Maori o era atu wahi o waho ke atu o Niu Tireni, a kua kitea te pai o taua Ture hei whakahaere pai i nga tikanga tuku pu ki nga Maori o era atu moutere.
Tera atu ano nga tikanga o taua Ture e pa ana ki nga taone, e whakarite ana hoki i nga tikanga whakatupato i nga tangata o nga toa paura, kia kaua e nui rawa te paura i te whare kotahi i roti i nga taone, a e kore e pai kia whakakorea atu aua tikanga, kei nui te paura i te takotoranga kotahi, a ki te paku tera e tokomahu te tangata e mate.
Kua oti ano te whakatarewa etahi wahi o taua Ture, kia watea ai te tuku paura mo nga mahi maina keri whenua, me nga manu, a e kaore e puta mai he raruraru i raro i nga tikanga o taua Ture Pu tau 1880 ina waiho kia mana ana.
E mahara ana te Komiti me kaua e whakamana tenei Pire Pu.
H. Wiremu, Tiamana.
7 Hepetema, 1892.