Pire Rehita I Nga Kaipooti
Mema.

Hirini Taiwhanga.—Ka whaikupu atu au mo te Pire nei, a ka pooti hoki au kia korero tuaruatia. Ko te take, e hiahia ana au ki te whakauru atu i tetahi rarangi hou e ka tae ki te Komiti, he mea naku kia rua pooti ma nga Maori pera ano me ta te Ture o te tau 1867. I taua wa i uru ano matou nga Maori ki nga rouru pooti mema Pakeha me ta matou pooti ano mo te taha Maori. I te tau 1874 i whakawakia a Hone Mohi Tawhai raua ko Ranana mo te mahinga hetanga i te rouru, a riri ana te Whare mahia ana he Ture hou, kore atu ana to matou mana pooti rua. I te tuarua o nga rarangi o te Tiriti o Waitangi i tukuna mai kia matou te mana ki te pooti ki o matou mema Maori. I te tuatoru o nga rarangi o taua tiriti i tukuna mai kia matou te mana pooti mo nga mema Pakeha. E penei ana nga kupu o taua Tiriti, "Mo runga i tera e tukua ana e Te Kuini o Ingarangi ki nga tangata Maori o Niu Tireni tona tiaki Rangatira, e hoatu ana hoki ki a ratou nga tikanga me nga painga katoa e tau ana ki runga ki nga tangata o tona iwi ake." A e penei ana nga kupu o te rarangi matua korero o te Ture o te tau 1867:—

"Notemea i runga i te ahua rereke o nga take Maori ki o ratou whenua, me etahi atu take pera, kaore i ahei nga tangata Maori o Niu Tireni kia rehitatia ratou hei kai-pooti e mana ai ratou ki te pooti mo nga mema o te Paremete o nga Kaunihera Porowini ranei o taua koroni; a notemea e tika ana kia whakaritea he tikanga motuhake e tu ai he kaiwhakarite mo nga pononga Maori a te page 9Kuini i te Whara Paremete me nga Kaunihera Porowini o taua koroni:"

A i te 11 o nga rarangi o taua Ture e penei ana,—

Ka whaimana te Hupiriteneti me te Kaunihera Porowini o ia porowini, ki te hanga ture e tika ai kia pootitia tetahi etatahi ranei o nga mema o taua Kaunihera Porowini e nga tangata o taua porowini kua whakainana nei e tenei Ture kia pooti ratou mo tetahi mema o te Whare Paremete, a me whaimana hoki taua Hupiriteneti me taua Kaunihera Porowini ki te whakarite i tetahi takiwa i roto i taua porowini e mana ai nga Maori ki te pooti pera."

Na i runga i te mana o taua Ture i tika ano nga Maori kia uru ki nga rouru mehemea e whiwhi ana ki te whare, a he maha o ratou i whiwhi ki te whare, a pooti ana mo te Hupiriteneti o te Porowini o Akarana, me nga mema Pakeha, me nga mema Maori ano hoki. Na kua ki ake nei au no te tinihangatanga e Te Ranana o nga rouru i te tau 1874, katahi ki whakakorea atu taua tikanga. Kei te hiahia au ki te tuku kupu whakatikatika atu i te Pire nei me ka tae ki te Komiti, kia hoki ai ano te ture ki tona ahua ano i taua wa, noreira au ka pooti kia korerotia tuaruatia taua Pire.