Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

M. Tokopounamu

M. Tokopounamu.

Timi Kara.—E patai atu ana ahau ki te Minita Maori, mehemea kua tahuri te Kawanatanga ki te whakamana i te ripoata a te Komiti Maori mo runga i te pitihana a Mehaka Tokopounamu (No. 257), i whakahaerea i te Paremete kua hori nei? E hiahia ana ahau kia whakamaramatia mai e te Kawanatanga ta ratou mahi mo runga i tenei take, i whakaarohia i te pohehe nga Maori i runga i tenei keehi no te mea, ko taku i rongo ai kua tuhituhi atu te Kawanatanga kia ratou mo runga i taua mea erangi kihai ratou i whakaae ki nga tikanga i tonoa e te Kawanatanga kia whakaritea e ratou. Ko te take i tuku patai ai ahau mo tenei mea he mea kia page 38ahei ai Kawanatanga te whakatika i te taha ki a ratou me te taha hoki ki ahau.

Te Miterehana.—I tahuri tonu ahau i muri iho i te rironga mai o te ripoata a te Komiti mo nga Mea Maori ki te tuhituhi atu ki te Tiati Tumuaki nana nei i whakahau i a Tiati Wirihana i aia e noho ana i te Kooti i Rotorua kia tuku patai ia mo runga i nga korero e mau ana i roto i te pitihana, Tukua ana e Tiati Wirihana ana patai pera ano me nga tohutohu i tukuna atu ai ki aia, a tukua ana tana ripoata whakahe mo nga Pakeha i hoko i taua Poraka me tana whakahau me tuku tetahi patai ki te roia, i runga i te mea kihai i tika te rironga o taua whenua i taua Pakeha, a me whakakore te raihana a te Kaihoko a Pati A whakahaerea tonutia e te Kawanatanga i runga te tikanga o taua ripoata, a whakakorea ake te raihana a te kai-whakamaori, na mo runga i te hoko i pa atu te Kawanatanga ki te roia o te Karauna, a i tono ia kia tukuna he arai kei tahuri tetahi tangata ki taua whenua a me tono i nga Maori kia tukuna taua keehi ki te Kooti Hupirimi hei whakakore i te take a Pati ki taua whenua, I reira ano ka tuhituhi atu ahau ki nga Maori me taka ki atu ki a ratou i uga whakaaro o te roia a te Karauna mo runga i taua whenua, me taku kupu atu ki nga Maori ka awhina ratou a te Kawanatanga ki te moni hei whakahaere i ta ratou keehi i roto i te Kooti. He maha nga marama kua taha a kahore rawa tetahi kupu a nga Maori i tukuna mai ki ahau ahakoa i mea atu ahau ki o ratou hoa kia tohe atu ki a ratou kia whakahaerea ta ratou keehi, heoi kihai i tahuri ratou ki te whakahaere. A ki te kore ratou e tahuri i naianei ano ki te whakahaere i taua keehi ko te mea tika ma te Kawanatanga me unu e ratou i taua arai, inahoki kua hokona e tetahi Pakeha o te Waipounamu tetahi wahi o taua Poraka tena te nui o nga utu i utua e ia, a he maha ana marama i mea ai ia ki te noho i taua whenua erangi na nga Maori i arai, kahore hoki i ruarua te whakaaro i tau tetahi mate ki a ratou. Na heoi te huarahi tika ma nga Maori he mau i taua keehi ki te Kooti Hupirimi hei whakamatau i te mana o taua keehi.