Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

I Runga I Te Moni £15.100 Mo — Nga Kura Maori

I Runga I Te Moni £15.100 Mo
Nga Kura Maori
.

Ko Kouri motini aua kia kowhakiria kia £3,700, kia tukua hoki uga kura Maori katoa ki raro i te mana o uga Poari Kura.

Tame Parata.—Kei te pai rawa te haere o nga kura Maori o Te Waipounamu. Kaore au e pai kia tukua ki raro ki nga Poari, he pamamao rawa a tera e raruraru, tetahi kei te pana nga tamariki Maori ki waho o etahi kura Kawanatauga i runga i te ahua puhaehae page 37o nga Pakeha. I riri ratou i Te Muka mo te haerenga o nga tamariki Maori ki te kura Pakeha i runga i te kupu kaore i te pai rawa a ratou kakahu. Kaore i i rite ki o nga Pakeha. A ka pewhea tenei raruraru mehemea ka mauria aua kura ki raro ki nga Poari? I muri i te matenga o te mahita o te kura Maori i Wairewa, kaore i tukua atu nga tamariki Maori kia tomo ki roto. E tino hiahia ana ahau kia mahara nga mema ko nga kura e tu ra i Te Waipounamu, e tu ana i raro i nga ritenga o te hokonga o taua motu ki te Niu Tireni Kamupane. Mehemea ka kapea tenei ritenga kati e hoki whakamuri ana i runga i te ki tapu, e takahia ana tana Kawenata i raro i nga waewae. Kanui toku pai kia haere atu enei mema e whakahawea nei i nga kura Maori ki toku takiwa kia kite ratou i te pai o aua kura me te kaha o nga Komiti ki te whakahaere. E kore au e whaka pono ki nga korero tohu tohu a etahi mema ia ratou e mea ana me rite tonu te Maori ki te Pakeha. Mehemea he korero pono tenei tera ratou e awhina i nga Maori kia whiwhi tahi ki nga painga e puta mai ana i raro i te whai matauranga kia rite ai te oma o nga iwi e rua i roto i te reiki, kauaka e whakaitia tenei moni.

Timi Kara.—E hara pea i te mea e hiahia nui ana nga mema ki te whakakahore i nga moni, erangi he tuku atu te whakahaere o nga Kura ki raro i te Poari. Engari ki toku mohio kaore ano kia tae ki te wa e tika ana te pera. Taihoa rawa e pera, me matua tirotiro marie. Kei te rereke hoki te takoto me te ahua o te kura Pakeha ki te Maori kura. Ko aua kura hoki hei nga wahi mata ara a e nui ana te mahi ma nga kaititiro te haerere ki te tirotiro, kia mau mai, taihoa e tuku te whakahaere ki nga Poari, kaore ano hoki kia tino kotahi nga ritenga o enei iwi e rua. Titiro hoki, e pana pana ana nga tamariki Maori me nga hawhe-kaihe ki waho o te kura i Rotorua, a raruraru ana. Me waiho tenei moni kia mau ana ma tera Paremete e whakaaro marire.

Hoani Taipua.—E tino pouri ana ahau mehemea ka whakahoki iho tenei moni, ta te mea e whai take ana te koroni kia aroha ki nga Maori. A ko nga kupu whakaae i korerotia i mua, kua takahia inaianei. He nui hoki nga whenua i tukua e nga Maori hei oranga mo nga kura, kore rawa i pene te tohu aroha a nga Pakeha. Mehemea ka kaiponuhia nga moni mo nga kura Maori, kati me whakahoki mai aua tini whenua ra ki nga Maori. Mehemea ka tukua nga kura ki raro i nga Poari, a ka ahua ouou nga tamariki, heoi ka tutakina tonutia. I toku takiwa kua peia nga tamariki Maori ki waho o nga kura Pakeha, he whakahihi pea no etahi Pakeha. Tangohia ana e £700. Pootitia ana, £14,000.