Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Taite, te 11 o Hurae, 1889

Taite, te 11 o Hurae, 1889.

Te Whenua A Paeakaia Pouepa.

Taipua.—Patai ana ki te Minita Maori mehemea kua unuhia te here i runga i te whenua 80 eka i Pokitaone kua karaatitia kia Parakaia Pouepa kua mate nei? Te take o tana patai, he nui te ui ui a nga Maori ki aia mehemea kua whakakorea te here, a mahara ana ia, ko te mea pai, me patai ki roto ki te Whare, mehemea kua unuhia nga here i utaina i te tuatahi ki runga ki tenei whenua kei riro i te hoko.

Te Miterehana.—Ae. I runga i te Ota i roto i te Kaunihera he mea whakaputa i te 18 o Aperira kua taha ake nei, kua unuhia te here i runga i te poraka o Paretao, takiwa o Manawatu, i page 19rung i te tono a Hera Tuhangahanga, koia koki kua whakaturia e te Kooti Whenua Maori hei riwhi mo Parakaia i tu taua Kooti ki Pokitaone, 14 Maehe, 1873.

Nga Pitihana A Nga Maori.

Taiwhanga.—Motini ana kia whakaae te Whare kia homai ki aia he kape o nga korero i tuhia i runga i nga pitihana No.253,1883-84, me No. 395,1888, i te aroaro o te Komiti Tikanga Maori.

Te Tumuaki—E tika ana. I tae mai ano te tono ki au i muri o te tera nohonga o te Paremete kia hoatu e au aua pukapuka. A e whai maua ana ia ki te hoatu i ana pukapuka. Otiia i te mea pea e tonoa ana enei pukapuka kia whakahaerea i roto i nga Kooti, mahara ana ia i runga i te tohu tohu mai a nga roia o te Karauna me kauaka e tuku atu aua mea. Erangi ma te Whare e whakaae, e pewhea ranei.

Ta Hare Atikini—E kore te Kawanatauga e whakaae matapo ki tenei tono erangi me ata whakamarama mai nga putake o taua tono, i te mea hoki, kaore ano he tono penei kia puta i mua iho. Erangi me whakaatu marama ki te Whare. A i te mea kua patai te Tumuaki ki nga roia o te Karauna, whakaarohia ana, kaore he painga mo te koroni e puta mai ina hoatu enei pukapuka. Kaore ia e mohio te take i hiahia ai te kai tono i enei pukapuka, erangi pea hei whakaara whakawa i roto i tetahi Kooti. A mehemea koina tona hiahia, kaua rawa e tuku atu. Ko te mea tika ia me tino whakamarama mai e te kai tono te putake o tona hiahia kia kia tukua atu enei pukapuka ki aia kia mohio ai te Whare. Ki tana whakaaro, kaua te Whare e whakaae ki tenei motini ta te mea kei te he.

No te taeuga ki te hawhe paahi o te rima o nga haora, hikitia ana te Whare, kihai i oti tenei putake.

Pire Rehitatanga Kuri.

Te Takana.—I homai e ia he Pire, tona tikanga ia, he whakaiti. i te utu e utu ai te hunga whiu hipi, kau, patu rapeti; ara me ngawari noaiho te utu mo nga kuri whai mahi.

Tame Parata.—E pai ana ia ki nga rarangi o tenei Pire, otiia me whakangawari ona ritenga kia pa ki nga tangata whai hipi torn toru. Inahoki ma te whiwhi o te hunga mahi paamu i nga kuri e toru e wha ranei. Katahi ka ahei tana whiu i ana hipi, kau ranei ki te makete hoko atu ai. Tetahi, kei te whakatupu kuri nga tangata hei patu rapeti, me nga Maori hoki kei te pera tahi i roto i tona takiwa, a e hiahia ana ia, ina tae tenei Pire kiroto ki te Komiti, kia whakaurua he rarangi kia ahei ai nga tangata mahi paamu patu rapeti whiu hipi, kau ranei, kia tiakina a ratou kuri a kia waiho te utu hei utu ma ratou ki te moni kua oti te whakaatu i roto i te Pire, ara kia rua hereni me te hikipene mo te kuri kotahi, me te hereni kotahi mo ia kuri mo ia kuri patu rapeti.

Whakaaetia ana te panui tuarua.