Pire Whakanohonoho Whenua Maori.

No te whiunga o te patai kia panuitia tuatorutia te Pire, he maha nga mema Pakeha i tu ki te korero, ara, Te Herehi, mema mo Pei o Pereti; Te Pereiha, mema mo Nepia; Te Era, mema mo te Taone o Karaitiati; Te Moihi, mema mo Ohinemuri; Te Hooka, mema mo Mahitaone; Te Ranga, mema mo Waikato; Te Heningi, mema mo Egmont; me Te Haringi, mema mo Kaipara. He whakapai ki te Pire te korero a te nuinga o enei mema. He torutoru nga mea i amuamu ki te Kawanatanga. Kei Hansard a ratou korero e mau ana. Ka mutu ratou ka tu ake ko—

Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu).—I mua o te paahitanga o te panuitanga tuatoru o tenei Pire, e mea ana ahau ki te whakapuaki i etahi kupu torutoru. E hiahia ana ahau ki te whakamoemiti atu ki te Kawanatanga mo ta ratou homaitanga i tenei Pire kia paahitia, i te mea ki toku whakaaro he nui te pai e pa ki te Motu o Aotearoa i tenei Pire. Engari ki toku nei whakaaro kaore i pau katoa mai ki roto ki te Pire aku mea katoa i hiahia ai, me i whanui atu ona tikanga katahi ka pai ki au nei; otira kei te pai te aronga o te Pire, i te mea kei te maro tana haere i runga i te tikanga pai. E mea ana te Pire me hoatu nga whenua ki te ringa o tetahi Poari, a ma te Poari e riihi e tapatapahi te whenua i runga i ta nga Maori no ratou te whenua i pai ai. Kotahi tonu te mea i pouri ai ahau ko te whakaitinga i te piihi hei pupuri ma ia tangata hei papakainga mona, ara, ki taku, he iti rawa te rua tekau ma rima eka mo te tangata kotahi. He pai taua tikanga mo te tangata i tae ana tamariki ki te tokowaru maha atu ranei, tena mo te tangata i tokorua noa iho ana tamariki he iti rawa aua eka, e kore e ora te whanau. Ko te mahi ma te Minita Maori he tiaki kia rahi tonu he whenua e toe mo ia tangata Maori, a kia mutu te whakarato nga Maori ki te whenua katahi ka riihi i nga toenga whenua i runga i te makete e tuwhera ana ki te iwi katoa, ara, ma te Poari e riihi atu hei painga mo te iwi Maori. Ko toku hiahia tonu tenei kia tupu tahi kia tu tahi te iwi Maori raua ko te iwi Pakeha, kia pai ta raua noho tahi mahi tahi kia puta ai he painga mo te koroni. Ki toku whakaaro e kore e maha nga tau kua mohio te iwi Maori hei ture pai rawa atu tenei Pire mo ratou. Ki taku mahara kaore e kore te pai o tenei ture ki te pai hold te whakahaere. Kotahi te mea e pouri ana ahau, ko te korenga e whakaurua he tekiona hei whakamama i nga huarahi e ahei ai nga Maori ki te whakawhitiwhiti ki a ratou Maori ano i o ratou whenua, pera me ta te Pirimia i whakatakoto ai i tana whai-korero i Rotorua. Heoi kei tera Paremete pea ka taea e tatou te whakauru tetahi Pire hei whakatikatika i tenei ture, a me whakauru ki reira he mana whakawhitiwhiti. Kaati ra, e tumanako ana ahau tera e paahitia tenei Pire i tenei ra, a tera hoki te Minita page 67e tahuri ki te whakahaere kia paahitia hoki he Pire hei whakawhiwhi i nga Maori me nga hawhe-kaihe kore whenua o Te Waipounamu me Rakiura ki etahi whenua mo raton.

Ko Tame Parata anake te mema Maori i korero mo te Pire i te panuitanga tuatoru, ka mutu ia ka tu ko te Minita Maori ki te utu i nga korero a nga mema Pakeha. He roa ana korero me titiro i Hansard.

Heoi paahitia ana te panuitanga tuatoru o te Pire.

No te tekau meneti te paahitanga o te tahi karaka i te po ka hiki te Whare.