Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1902-1903

Kareti Maori Mo Te Motu O Te Waipounamu

Kareti Maori Mo Te Motu O Te Waipounamu.

Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu). —Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakanohoia e ratou tetahi moni, kia ahua rahi ano ki runga ki te supplementary estimates hei awhina i te hanganga o tetahi Kareti ki runga ki te whenua e turia nei i naianei e te Kura Maori i Waikouaiti, Karitane, hei tautoko i taua kura a hei Kareti ako i nga tamariki tane Maori, hawhe-kaihe hoki, o te iwi o Ngaitahu me era atu iwi Maori o Te Waipounamu me Rakiura, ki nga matauranga nunui, me te wehe atu i tetahi wahi whenua Karauna hei rahui tuturu awhina i taua Kareti? Ka nui te kaha o nga hiahia o nga tangata o taua takiwa kia hanga tetahi tikanga penei me taku e kerero ake nei Kua takoto hoki te kupu ki nga Maori i te wa i hokona ai e te Kawanatanga tetahi poraka whenua i te tau 1853, penei na, ka whakaarahia he kura, me tetahi hohipera mo ratou, engari e haere nei kaore ano tetahi o aua kupu i whakamanaia, koia page 33ahau i tono atu ai ki te Kananatanga kia ata whakaarohia tenei take.

Te Mira (Mr. Mills, mo te Minita mo nga Kura). —E ai ki te whakaatu mai a te Tari ki ahau, e penei ana, ki ta ratou titiro kaore he take e hanga ai he tikanga motuhake i ko atu o nga tikanga e takoto nei, hei akoakoranga i nga tamariki Maori, hawhe-kaihe, o Te Waipounamu me Rakiura ki nga matauranga nunui. Kua Pakehatia nei hoki ratou ki te tikanga i naianei, ara, te nuinga o ratou, ki te paahi ratou i te tuawha o ngaStandard, i nga mea ranei o runga atu, e ahei ana ratou ki te haere, hei tamariki kura ma te Kawanatanga, ki tetahi o nga kura nohoanga tuarua i Heretaunga, a e ahei ana kia uru ratou ki roto ki nga kura o runga ake i roto i o ratou takiwa i runga i nga tikanga motuhake kua oti nei te whakatakoto. Tera ano hoki etahischolarships e rua tahi kei tetahi kei etahi ranei o nga Kareti Nunui e tukuna ana i ia rua tau ki nga tamariki Maori i tino puta rawa te matauranga. Ki taku mohio me tahuri tatou i ia tau i ia tau ki te whakawhanui haere i nga huarahi e whiwhi ai nga tamariki Maori ki nga aronga matauranga whai-tikanga e tau ana e ahei ana hei whakarewa ake i te Iwi Maori ki runga ake i tona ahua e noho nei, kaore nei ano i tutuki ki te mutunga mai o te matauranga. Me tahuri ki te ako ki nga mahi ringaringa, ki nga mahi ngaki whenua, whakatupu hua rakau, me era atu ahua, a mehemea kaore e taea era tu mea te ako tahi me nga matauranga e akona ana ki nga kura o runga ake, kaati, me kimi he huarahi e taea ai. Ka nui taku pai kia korerorero tahi maua ko te mema honore kia kitea mehemea kua tae ranei nga Maori o Te Waipounamu ki nga ahua maramatanga e whiwhi painga ai ratou e ka akona ratou ki nga mahi ngaki whenua e tetahi o nga a pi ha o te Tari Mahi Paamu, e tetahi atu apiha ranei i ata whakaturia mo tena mahi.