Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1902-1903

Turei, te 16 o Hepetema, 1902

page 65

Turei, te 16 o Hepetema, 1902.

No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Pika ki runga ki tona nohoanga.

Ka karakia te Whare.

No tenei ra ka whakatakotoria te Rarangi Moni mo nga Mahi Nunui o te Koroni ki runga ki te teepu o te Whare. Me titiro taua pukapuka i roto iHansard.

Ka mutu tera haere tonu nga mahi a te Whare, a ka tae ki te—

Pire Pane Kuini.

Hone Heke (Mema mo nga Maori o te Tai Tokerau). —Kahore ahau e whakaroa raw a i te Whare, na taku kite iho kahore etahi rarangi i roto i te Pire nei hei whakamama i etahi take tino tika kia whakaarohia hei whakamamatanga. He aha ranei te whakaarohia ai e nga Minita, e korero ana ahau mo nga tiuti pane Kuini e utaina nei ki runga ki nga riihi me etahi atu pukapuka tuku a te Maori. Ko te tikanga e mana nei i naianei mo nga ritenga tuku whenua a te Maori, ka utu i te £7 10s. i roto i te £100, i runga i te wariu o te whenua. Kahore ahau e kite ana i te tika, kia waihotia tonutia tenei tiuti taumaha ki runga ki nga pukapuka tuku a nga Maori. Kua tae tenei ki te wa tika hei whakakorenga atu i taua tiuti. He rarangi hou taku kei te Ota Pepa Apiti Nama 35 hei whakatikatika i te rarangi 4 o "Te Ture Pane Kuini, 1894," kia patua te £7 10s. a kia riiwhitia ki te £2 10s. E utu ana nga whenua Maori katoa e tukua ana ki te riihi, ki te hoko i te £7 10s. i roto i te £100, i runga i te wariu o te whenua. Ko nga tuku a nga Pakeha e utu ana i te 15s. i roto i te £100, i runga i te wariu o te whenua. He aha te take i waihotia ai tenei tikanga he kia tu tonu. Kei te mohio ake ahau, i oho ake te whakaaro i nga mema Pakeha me te Kawanatanga o te tan 1882, me paahi he ture penei kia pa ki nga Maori, ara ki runga ki nga riihi me nga hoko a nga Maori, i runga i tera kupu a ratou, "kahore nga whenua Maori e utu reiti ana ki nga Kaunihera o nga Takiwa Kaute" Ko taku mahi he whakaatu i te he o taua mahara. Na runga i taku tono i te 1894 ka whakahokia iho te tiuti £10 i roto i te £100 ki te £7 10s. i roto i te £100, na konei ahau i kii ai, kua tae tenei ki te wa e tika ana hei whakahokinga iho i taua £7 10s. ki te £2 10s. i roto i te £100. Ahakoa whakaaetia mai tenei, ka tu tonu ano tenei tiuti ki runga o ta te Pakeha. Koia nei nga aronga i hiahiatia e ahau kia pehia atu ki runga ki nga ngakau o nga honore mema.

I Te Urunga Ki Te Komiti.

Hone Heke. —Ka motini kia whakaurua te tekiona hou e whai ake nei ki te Pire Pane Kuini:—

"Ko tekiona wha o 'Te Ture Whakatikatika i te Ture Pane Kuini, 1894,' kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara, kua whakakorea nga kupu 'whitu pauna tekau' i ona wahi katoa i uru ai aua kupu, a kua hoatu ko enei kupu 'rua pauna tekau' hei whakakapi mo era."

Waahi ana te Komiti mo te mene- mana a Hone Heke.

Koia tenei te rarangi o nga mema i pooti.

I te Ae, 16.

Allen, J. Haselden Rhodes
Atkinson Herries Symes.
Barclay Lawry
Bennet Lethbridge Nga kai-tatau.
Fisher Palmer Heke
Gilfedder Pere Parata.

I te No, 27.

Allen, E. G. Hall-Jones Sidey
Arnold Hogg Smith, E. M.
Bollard McGowan Smith, G. J.
Carncross McLachlan Ward
Carroll McNab Willis
Collins Meredith Witheford.
Duncan Millar Nga kai-tatau.
Field Mills Fraser, A. L.D.
Fowlds Napier O'Meara.
Fraser, W.

Te putanga, 11.

Heoi hinga ana te motini a Hone Heke, a kore ana e whakaurua tana tekiona hou i menemana ai mo te Pire.

Haere tonu te Pire oti noa, a paahitia ana te panuitanga tuatoru.

No te rua tekau meneti te paahitanga te tahi karaka i te po ka hiki te Whare.