Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1901

Nga Motu I Wharekauri

Nga Motu I Wharekauri.

Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounatnu).—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mehemea ka whaka-whanuitia te mana o "Te Ture Kaunihera Maori, 1900," kia pa ai ona tikanga ki nga motu i Wharekauri? Ko te take i uia ai e au tenei patai he kupu i tukua mai ki ahau e nga Maori o Wharekauri, koia te motu nui o aua motu e karangatia nei ko Chatham Islands, e tono ana kia whakawhanuitia nga ritenga o "Te Ture Kaunihera Maori, 1900," kia pa ki runga ki o ratou motu. Kua rongo ano hoki ahau tera tetahi pitihana pera, na nga Maori o Wharekauri, kua kokiritia ki te Whare nei; a kei te noho tumanako atu toku ngakau kia kite ahau—otira ka kite ano ra hoki ahau i muri i te hikitanga o tenei tuunga o te Paremete—kua whakamanaia taua Ture Kaunihera Maori, 1900, kia pa ki runga ki te Motu o Te Waipounamu e tu nei ahau hei mema. E pohehe ana ahau i tera po i au i tu ake ra ki te whakahe i tetahi atu Pire, e mahara ana hoki ahau i reira e pa ana ki tenei take taua Pire. Engari no muri ahau i mohio ai e pohehe aua ahau. Ko tenei take e pa ana ki te Ture Kaunihera Maori, kaore i te pa atu ki te Pire Kaute, i pohehe nei ahau i tera po e pa ana ki runga ki tenei take.

Timi Kara (Mr. Carroll, Minita mo nga Mea Maori).—Ka ata whakaarohia ano e te Kawanatanga te tono a nga iwi Maori o Wharekauri kia whakaekengia nga ritenga o te Ture Kaunihera Maori, 1900, ki runga ki a ratou. Ki toku nei whakaaro, he mea tika rawa kia whakamanaia taua Ture ki runga ki aua Motu. Koia tena te tikanga e ora pai ai nga Maori o reira. Ko nga tikanga me nga ahua katoa o taua Ture ka tino marama te whakahaere ki reira, a ki taku mahara ki te peratia tena e pono hei painga mo aua Maori. He oranga ngakau taku rongonga atu i nga kupu a te mema honore e ki nei, tena e tahuri nga iwi Maori o Te Waipounamu ki te tono kia whakaekengia taua Ture ki runga ki a ratou, kia whakaritea nga rohe wehenga i o ratou takiwa i Te Waipounamu e hiahiatia ana kia paangia e taua Ture, kia panuitia hoki i roto i te Kahiti. He Ture pai rawa tenei ki taku titiro, a nui atu te ora e puta ana ki nga iwi Maori o Aotearoa kua timata ki te whakahaere i nga ritenga o taua Ture, ara, te ora ki o ratou tinana. Otira, kaore i mutu i reira anake ona painga, notemea e mana ana ano hoki ratou, i raro i ona tikanga whakahaere, ki te hanga tikanga peehi i te mahi kai waipiro, e korerotia nei, a nga Maori i o ratou na kainga, a he tino mea pai tena ki taku titiro.