Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1901

Whakangawaritanga Tikiti Reriwe Mo Nga Maori

Whakangawaritanga Tikiti Reriwe Mo Nga Maori.

Henare Kaihau (mema Maori mo te Tai Hauauru).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, I te mea he maha rawa nga taumahatanga me nga here kua utaina e te Kawanatanga ki runga ki nga whenua Maori i te motu o Aotearoa, kua tino kore rawa e taea e nga Maori no ratou nga whenua te tuku aua whenua ki te riihi ki tetahi atu tikanga ranei e hua mai ai he painga ki a ratou i runga i o ratou whenua. No reira ka whakaae ranei te Kawanatanga kia eke aua Maori ki runga ki nga reriwe katoa o te motu o Aotearoa mo te hawhe-tikiti?

page 66

Timi Kara (Mr. Carroll, Minita mo nga Mea Maori).—Kaore ahau i te ata mohio, otira tena pea e whakaaro ana te mema honore, kua tata te ra o te pooti a e whakaatu ana ia i tona hiahia kia whiwhi ia i tetahi mea ataahua hei whakatakoto atu mana ki te aroaro o ana iwi pooti. Kaati, mo te wahi tuatahi o tana patai, kei te tino whakahe ahau ki tena, ko te take, kaore rawa tera i te tika. Ahakoa kua whakanohia e te Kawanatanga he here ki runga ki nga whenua Maori o Aotearoa kia kore ai e mana nga whakahaerenga hoko, mokete, tuku, riihi ranei, ki te kore e matua ata tirotirohia, engari e hara i te mea kua araitia e te Kawanatanga kia kaua rawa e whakahaerea etahi mea pera ki runga ki nga whenua Maori. Mehemea e whakahengia ana te ahua o nga ture e pa ana ki nga whenua Maori i naianei, kaati, na te mema honore ano hoki tetahi, e hara i te mea no etahi tangata anake te he. Otira me ki atu ahau ki te mema honore, e mama ai te whakatutuki o ona hiahia mo nga tuku whenua Maori me paahi e tatou i tenei tuunga ano o te Paremete te Pire e noho nei i runga i te Ota Pepa. Ka tono atu ahau ki te mema honore kia tautokona mai ahau e ia i runga i taua Pire, a e mohio ana ahau kaore ia e kore te awhina i ahau mo taua mea, notemea ko ia ano hoki tetahi e hiahia ana kia whakangawaritia he huarahi e taea ai te tuku o nga whenua Maori. Engari ko tana hapainga i tenei take hei tononga mana kia whakaaetia nga Maori kia haereere i runga i nga reriwe o te koroni mo te hawhe tikiti, kaore i te ata marama i au tena. Me tono atu pea te mema honore i tana tono ki taku hoa ki te Minita o nga Reriwe; engari tenei taku tohutohu atu ki a ia, ki te pera ia, me matua rapu e ia etahi take kaha atu i enei e noho nei i roto i tenei patai ana.