Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1901

Taite, te 7 o Nowema, 1901. — Pire Whakatau Kereme Whenua Maori, Whakatikatika Ture

Taite, te 7 o Nowema, 1901.
Pire Whakatau Kereme Whenua Maori, Whakatikatika Ture.

Te Waaka.—E te Tumuaki, ka motini atu nei kia whakaaetia te korerotanga tuarua o tenei Pire, engari hoki i te mea kua tae rawa ki waenga po e kore au e kaha ki te korero katoa atu i nga rarangi, whakamarama haere ai i ona tikanga. Kua kiia mai ki au e tino whaitikanga katoa ana aua rarangi kia paahitia. Kaore au e kaha ki te korero roa atu inaianei, engari e hiahia ana au kia ata titiro kia aua rarangi, notemea hoki ko aua take katoa he mea tika anake kia whakaotia e te Kawanatanga, koia ra hoki te take i mahia mai ai tenei Pire. Ka taea ano e au te whakaaiu atu i nga take i whakaritea mai ai ia rarangi ia rarangi. Ka tonoa atu e au kia paahitia te korero tuaruatanga o tenei Pire.

Te Poene.—E te Tumuaki, kaore au i te hiahia kia whakararuraru atu i tenei Pire, engari hoki he mea tika ano kia ata whakamaramatia mai nga tikanga o enei tu Pire Mana Motuhake, he pera ano hoki nga tikanga o tenei Pire. Ko te hurahi tika mo tenei Pire ko te tuku atu ki tetahi Komiti kia ata rapua mariretia nga tikanga o ia rarangi. E kore ano e taea e te tangata te titiro haere i nga rarangi me te rapu i ona tikanga i te mea kaore i te mohiotia nga take i mahia mai ai; heoi ana he whakapono matapo kau atu. Tera pea kei te pai ano kei te whaitikanga ano kia mahia peneitia, kowai ka mohio, engari hoki me ki atu au ki taku whakaaro he take ano tenei hei pouritanga mo tatou, ara te whakahaeretanga peneitanga i a tatou mahi.

H. Tomoana.—E te Tumuaki, e hiahia ana au ki te whaikupu atu mo tenei Pire. Kaore he tikanga kia roa atu aku kupu Kaore au i te mohio iho ki te katoa o nga tikanga o roto o te Pire nei, i te mea hoki he reo Pakeha anake, engari kei te kite iho au i nga ingoa o nga Maori e whakahuatia ake ana, a kei te mohio au ki o ratou take. Ko te nuinga atu o te Pire e pa ana ki nga pitihana mai a nga Maori, kua whakatau atu nei e nga Whare e rua o te Paremete, kua roa e tatatari ana, a he mea tika kia whakaotia atu inaianei. E tono kau atu ana hoki nga Maori kia tukuna atu a ratou keehi kia rapua e te Kooti Whenua Maori, a ko etahi o aua tono pera kua tae ki te tahi tekau ki te rua tekau tau e mahia ana i te Whare o Raro, a kaore ano nei kia whakaotia atu. He mea tika kia paahitia atu tenei Pire i tona ahua ano o naianei. He maha ke atu nga whakataunga a te Komiti o tera Whare mo runga mo nga pitihana i whakaurua ano ki roto ki te Pire nei, engari hoki i patua mai ano i tera Whare. I pa atu ano hoki au ki tehahi o aua rarangi, me taku hoa me Taiaroa hoki Engari i patua mai aua rarangi, otira e taea hoki te aha. Heoi ano me paahi atu i tenei ahua ano o te Pire. Ki taku mahara me paahi atu tenei Pire me kaua e menemanatia, notemea hoki ka tukuna katoatia atu aua take kia atu rapua e nga Kaiwhakawa o te Kooti.

Te Waaka (Ko te whakapotonga iho tenei o ana korero).—He ruarua nei aku kupu. E mea ana au kia ata titiro iho nga mema, he maha nga rarangi o te Pire nei i uru ano ki tetahi Pire i tukuna e te Kaunihera ki te Komiti mo nga mea Maori i te tau 1899. Tenei kei au te kape o taua Pire. I timataria taua Pire i te Kaunihera nei, a kei te mau ano taku ingoa i runga. I ata rapua ano ona tikanga e te Komiti mo nga mea Maori, tekau ma waru ona tekiona, a kua uru era ki tenei Pire. Ko taua Pire i patua mai i tera Whare. Kua tae ki te rima me te ono tau e takoto mai ana aua kereme a nga Maori. Tetahi hoki me titiro nga mema ki te ahua o aua rarangi o roto o te Pire nei, ko te nuinga o aua rarangi e peni ana, ara, me ahei te Kooti ki te whiriwhiri i aua take. No reira au ka tono atu ai ki te Kaunihera kia paahitia te korero tuaruatanga o tenei Pire.

Korerotia tuaruatia, tuatorutia ana.

page 24