Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1900

Kareti Maori

Kareti Maori.

Hone Heke (mema Maori mo teTai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakahaerea e ratou he tikanga hei arai kia mutu ai te whakahaere a nga kai-tiaki o Whitireia (Porirua) i ta ratou whakaaro e mea nei kia whakaarahia ki nga Moni Tiaki kei a ratou, tetahi kareti Maori ki te Takiwa o Wairarapa? Ki taku ko te wahi pai hei tuunga mo taua kareti ko Porirua ko Otaki ranei. Ko te hiahia o nga Maori me whakahoki atu taua whenua, a Whitireia, ki a ratou, i runga ano i te kupu a te Komiti mo nga Mea Maori i ripoata ai i te tau 1896, ara, i mea nei te Komiti me whakakore te Karauna karaati, a me tuku atu taua whenua ki te Kooti Whenua Maori mana e kimi nga tangata e tika ana ki taua wahi. Kua korekore nei nga whenua o nga Maori o reira kei te toe hei oranga mo ratou, a he pai rawa kia whakahokia atu taua whenua me nga reti o taua whenua ki nga Maori. A i te mea kei te whakaara te Kawanatanga i nga kura ako mahi-a-ringaringa ki waenganui i nga Maori, na reira ka mea atu ahau kia ata tirotirohia tenei mea e te Kawanatanga.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon, Pirimia).—Kua tuwhera i tenei patai tetahi putake nui rawa. He tika, he maha nga whenua nunui, nui hoki te utu i naianei, kei etahi wahi puta noa i Aotearoa, i hoatu e nga Maori i nga ra o mua ki nga Haahi Karakia hei turanga kura a hei tautoko i te whakapono. Kihai i tutuki i aua Haahi a ratou mahi i ki ai ka tutuki i a ratou; kaore ano i tu i a ratou nga kura, a kaore ano hoki i rite i a ratou nga hiahia o nga Maori, mo te taha ki te whakapono, i te wa i hoatu ai aua whenua ki aua Haahi. Tenei e takoto nei i ona kai-tiaki, nga moni e £6,000 i puta mai i nga reti o Whitireia. Mehemea he tika ka hikitia taua moni hei whakaara kura ki Papawai, kaati, he mahi he rawa tera, he takahi tera i nga tikanga o te pukakuka tiaki i taua whenua. Ki te whakaarahia he kura ki aua moni, kaati, me whakaara ki Otaki, ki te kainga o nga Maori na ratou te whenua i hoatu. Otira, me korero atu au, tenei kei au tetahi Pire poto, tera e whakaurua e au ki te Whare, hei whakahaere mo tenei putake, ara, hei page 26whakamana i tetahi Roiara Komihana hei whiriwhiri i taua mea, kia taea ai e te Paremete te mahi i te mea tika mo nga Maori, na ratou taua whenua i tuku ki te Haahi.

Ka mutu nga patai ka mahia ko etahi Pire.

No te tekau meneti ki te toru karaka i te po ka hiki te Whare.