Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Two acts passed by the General Assembly of New Zealand, 1858, relating to native affairs, namely: the Native Districts Regulation Act; and the Native Circuit Courts Act. He Ture hou, erua, i whakatakotoria e te Runanga Nui o Niu Tirani, 1858. Ara; Ko te Ture whakakoto Ture-iti ki nga Takiwa Maori, ko te Ture whakarite Kooti Maori.

V.—Ko Te Whakatunga Me Te Tikanga Whakawa a Nga Ateha Maori, (Kai-Whakawa Maori.)

V.—Ko Te Whakatunga Me Te Tikanga Whakawa a Nga Ateha Maori, (Kai-Whakawa Maori.)

XXXI. Ka meinga hei tika ki ta te Ture ma te Kawana e whakatn etahi tangata Maori, hei te tangata whai mana ia whai ingoa pai i roto i o ratou iwi, hei Ateha ki te Kai-whakawa Tuturu mo nga tikanga o tenei Ture, o tetahi Ture hoki a Te Kawana ratou ko te Runanga Whakatakoto Ture o Niu Tirani, i huaina "He Ture hei whakarite mo nga Kooti a nga Kai-whakawa Tuturu kia whakatumautia, hei whakarite hoki i etahi tikanga ake mo te Whakahaere Whakawa mo etahi mea," a ma Te Kawana hoki, i tenei wa i tenei wa, aua Ateha e whakataka; a ma te whakaturanga pera e mea taua Ateha kia whai tikanga whakawa ki runga ki tona wahi ake, ki te meatia peratia, a kia whai tikanga whakawa ki nga wahi noa atu, ki te meatia peratia.
XXXII. Ka meinga hei tika ki ta te Ture ma Te Kawana e whiriwhiri etahi Ateha (Kai-whakawa Maori) hei whakatu i etahi Kooti-whakawa, ko te ingoa mo aua Kooti ko "Te Kooti Ateha," a me whakatu e aua Ateha nga Kooti Ateha ki roto ki nga Takiwa whakarite na Te Kawana ki nga Ateha mo taua mahi ki runga ki tenei Ture.
XXXIII. Ka meinga tetahi tokorua, tokohia ranei o nga Ateha i whiriwhiria peratia mo tetahi Takiwa, kia whai tikanga kia whakahaere i nga mana katoa ka whakawhiwhia nei te Kooti Maori, te Kai-whakawa Tuturu page 21 ranei e noho ana hei Tumuaki, ko taua ingoa, ko te Kooti Ateha, hei ingoa mo aua Ateha ina mahi whakawa, a ka meinga kia mana ki aua Kooti Ateha ko aua tikanga ano mo te whakahaere whakawa e mana ana ki nga Kooti Maori, me nga tauira pukapuka kia pera ano, engari e ahei ano i a Te Kawana ratou ko tona Runanga, i tenei wa i tenei wa, te whakarite ke; otira, ekore tetahi Kooti Ateha e meinga kia whai tikanga hei ki iho hei whakapa whiu ke ake, nui ake ranei i te utu-whaine kaua e neke ake i te Rua Tekau hereni (20s.), a ekore ano hoki e meinga kia whai tikanga whakawa i nga mea Hiwhiri e neke ake ana i te Rima Pauna(£5), te nui o te nama, o te utu ranei e meatia kia whakaputaina, ekore ano hoki e meinga kia whai tikanga Whakawa Hiwhiri ranei, Kirimina ranei, ki runga ki etahi tangata ehara nei i te tangata Maori; otira ka tukua ano kia karanga te hunga whakawa ki te Kooti Maori o taua Takiwa hei whakahe i ta te Kooti Ateha Whakapono Hara, Whakahaunga ranei, Ki-whakawa ranei.
XXXIV. Ko te Warati Tango-rawa, mea tuku na te Kooti Ateha, ekore e tukua kia mahia ki tetahi wahi kahore i roto i te Takiwa i tukua ai, ki te kore e tuhia e te Kai-whakawa Tuturu tona ingoa ki waho.