Ko to runanga o Peria 1862 i tu te runanga o Peria i te 24 o nga ra Oketopa, 1862, ko Wiremu Tamehana Te Waharoa te tumuaki o taua runanga ko te take i karangatia ai taua runanga i roto i nga ra 1862, he whakatakoto ture mo tenei motu mo Nui Tireni kia pai, 24 Oketopa i te muri awatea ka tangi te hapa kia huihui nga iwi kia kotahi te nohoanga ka rapeke ki te nohoanga kotahi nga iwi i rupeke Ngatiporou, Ngatikahungunu, Ngaiterangi, Ngatiwhakaue, Ngatitamatera, Ngatipaoa, Ngatimaru, Ngatiraukawa, Ngatimaniapoto, Ngatikowhi, Ngatihinetu, Ngatihikairo, me Waikato hoki, Ngatihaua me te tini o nga iwi o te Motu nei me Ngatihourua, Ngatimahanga, Ngatimahuta, me Matutaera Potatau koki, 24 Oketopa, i te tawharatanga o te ra ka timata te korero.
I. | Ko Tamehana te Waharoa. Tenei ano te take i karangatia ai e ahau tenei mea kia huihui nga Rangatira katoa o te motu nei kua whakaaroa hoki e au, ko te kingi he mate mo tatou tena iana whakaronga mai. Ko Mangatawhiri ka kati Whaingaroa. Ka kati ekore e puare te rori Waikato ka kati ekore e tukua kia puta te Tima, ma koutou e whiriwhiri. |
II. | Ko te Raihi o Ngatihaua. Whakaronga mai Waikato, nga tangata mana e kerero tenei korero ko nga tangata o tena ki runga puta noa: pona iho nga rakau e rua. |
III. | Ka Whakatika ko Karaitiana, no Kahungunu. Ka mea he patai atu tenei kia koutou. No wai tena whenua a Mangatawhiri? Ka whakatika, ake ko Waikato ka mea, i au Mangatawhiri, i te Pakeha tetehi taha. |
IV. | Heira iramutu o te Kani a Takirau ka mea; ko ahau kei te kati ahau o te rori o te awa. |
V. | No Ngatiporou ano, ka mea, ko ahau keite rakau ahau o te kati e tu ana. |
VI. | Te Koikoi no Rauru. Ka mea, kei te pupuru ahau i toku kainga i naianei ko tenei kei te kati ahau. |
VII. | Ko Hairini Ngatiporou, ka mea, mehemea ka tika te rori a te Kawana i tona pihi ka pai ano, ki te peke mai ki to te Maori me kati. |
VIII. | Kereopa Ngatiwhakane, ka me a, me peheatia to kati, kei roto nei hoki koe i au. |
IX. | Ki te poka te rori ka kati.page 3 |
X. | Te Wirihana kua ohangia te kati, ko te ture hei kati mate tonu atu. |
XI. | Wiremu Ngatiraukawa ko te kati taku mo nga rori. |
XII. | Ngaiporou ki Waiapu kei te kati ahau e noho ana. |
XIII. | Paora te Kepa. Ka tu enei ture, Wiremu Tamehana te Waharoa ki te tika a ratou ture tera e whakarongo te Kawanatanga. |
XIV. | Tioriori. e Hoa ma, atawhaitia enei ture kia pai. |
XV. | Karaitiana, no Ngatikahungunu. Ka mea Whararongo mai e nga iwi katoa kia ata kaikai i ta koutou korero he patai atu tenei ia wai tenei whenua e ki ia nei e te Kawana kia mahia te rori, ka mea mai Waikato, i au te whenua, he rori ki whea tenei rori, ki Poneke. Ka patai ake a Karaitiana ki tona 40, e mea ma, e tika ana te rori ka keria nei ki Poneke? Ka oho katoa mai te 40, kaore e tika. Wiremu Tamehana, ka mea me ki tenei kia te Kawana hei ture nui hei pena me o te paura, o te pu, ki te kore te Kawana e pai, heoi ano me waiho ki a ia tana ki te Maori tana. Hoera, me kati Waikato ki te wai, me kati hoki nga tangata kia kaua e kuini etehi tangata. |
Tioriori, Ngatikoroki ka mea, kaua te aroha ki te tangata e katia, engari ko te whenua anake me kati. Hemi Ngatihourua, Waikato, Ngatihaua, ko te ra tenei a Tawauwau, ne. Wiremu Tame-hana, te tikanga o tenei o te ra o Tawauwau, Ko te kino; te he ritenga mo ta koutou ngangare ko Ngaimahanga no reira ka mea ahau, akuanei whiti kau ana te ra ki tua o Tawauwau. Mohi Kaka o Ngatihourua. Whakarongo mai naku ano taku rori, ta te Kawana rori mana ano tana.
Wiremu Toetoe, Ngatiapakura. I nga motu katoa ahau e haere ana, ko tenei ka noho au ki te kati i te tika hoki. Pakaroa: kua whakatete au ki te rori
Herewini, Ngatinaho, No mua ano taku purutanga i te rori a tae ana mai ki nai anei.
Ti Oriori i karangatia tenei hei ture mo te mate, mo te ora, Ngaiporou tenei te ritenga, ta te Kawana, kia ia ano tana he aha te kino o tenei, me waiho ki te ture te ritenga.
Heoi ano, kihai ahau i rongo i o tetehi rangi korero. E rua ture nui i whakapumautia.
I. | Ko te rori kia kaua e puta ki to te Maori pihi. |
II. | Ko te tima kia kaua e rere i roto o Waikato. |
Enei ture kahore he whakawa, ko Waitara kaore he whakawa. Ko nga ture ririki me wha-kawa.
Heoi ano toku aroha ki a koe kia aroha hoki koe ki au.
Na ta pononga aroha atu ki a koe,