Nou te whenua,—tau hoko atu, aha atu ranei i runga i tau i pai ai. No koutou tahi, ma koutou tahi ano te tikanga. Mau ano tau e hoko, e reti; mau ano e ki iho mo wai te whenua ina mate koe.

1. He taonga tou, kia mahara i a koe i te ao nei, kei te kuwaha tonu tatou o te mate; a i te mea e whai mahara ana koe kia puta to whakaaro kei kuare, a puta ake a mua he tautohetohe i roto i te hunga e mahue i a koe ki te ao; kei mahue rawakore ranei te tangata, ko koe nei tona kai tiaki. Engari me whakaatu e koe, tuhituhi rawa, i runga i te ritenga kua takoto nei i te Ture, tau i pai ai mo on taonga ina mate koe. Taua pukapuka nei, kia rite ona tikanga ki ta te Ture i whakatakoto ai; tona ingoa ko te Oha-ki (last will, hori pu ake, ko te will,) o te tupapaku. Te tangata nana te Oha-ki, tona ingoa, he testator.

Ou rawa katoa i tou matenga ai,—whenua, taonga, moni, kei raro katoa i to Oha-ki. Kia marama rawa to whakaatu mo wai tenei, mo wai tera: nga aha katoa wehewehe rawa. Kia rite ano hoki i to Oha-ki tetahi tangata hei hokikohi mai i o taonga, hei whakaoti i nga tika-nga o to Oha-ki. Taua tangata nei tona ingoa, he Kai whakaoti, (Executor.)

2. Kia tika te mahinga o to Oha-ki, whai kai-whakaatu rawa: ara, me tuhituhi to ingoa ki te pito whakamutunga o te pukapuka. Kia tokorua, tokomaha ake ranei nga tangata hei whakarongo ki to kara-nga, " Naku tenei tohu." Nga ingoa ano hold o era, tuhituhi rawa, ki page 44te taha ano o tou ingoa, me to titiro mai ano, me to ngare ano kia tukituki, me te titiro mai ano hoki era atu kai-wkakaatu. Ki te ka-hore te Oha-ki i peratia, e kore e whai mana.

Heoi ano ta nga kai-whakaatu, ke whakaatu nou tena tohu. Hei aha ma raua nga kupu i roto i te pukapuka?

Ki te mea kua piri te ingoa o tetahi tangata kite Oha-ki, a mana, ma tona wahine, tane ranei, tetahi wahi o nga taonga e wehea ana e to Oha-ki, tetahi hua ranei o aua taonga, ka whai mana tana whakaatu, otiia ka taka te mea i karangatia mana.

3. Ka oti marire to Oha-ki a ka piri nga ingoa o nga kai whakaatu; ekore e hohoro te wkai mana. Kahore e rite ki te tukunga whenna. He tukunga wkenua,—te koatutanga o te moni, te otinga o te puka-puka, riro tonu atu te whenua i te tangata ke. He tukunga whenua,—te otinga o te pukapuka, mau tonu iho, ekore te tangata nana i hoko, i reti ranei, e whakangau ke i tetahi kupu o te pukapuka; ekore e takahi i tana i tuhituhi ai. No te mea ke Kawenta nga pukapuka penei na tetahi tangata ki tetahi tangata, a ekore e taea te whakaputa ke; kia whakaae ra ano raua tokorua.

Engari te Oha-ki, na te tangata kotahi tera,—he whakaaturanga na te testator i tana e pai ai mo ona taonga ina mate ia. Ko wai i tohu ai, e mau tonu tana tikanga i a ia nei i te ora? Ki te pai ia, ka puta ke tana Oha-ki; ka taka, ka whakakahoretia rawatia. Na, i muri i te otinga o tana Oha-ki, ki te pai ia, ka hoatu e ia te whenua i roto i tana pukapuka, tetahi wahi ranei, ke tangata ke; ka hokona, ka retia, ka peratia ano me to mua. Tuturu tonu te whenua ki a ia. Nana ano tana.

Na, ke whenua i riro mai i a koe i muri i to Oha-ki, ki te pai koe kei runga ano tena i nga tikanga o to Oha-ki, ka pera tonu me era taonga ou i te mea e tuhituhia ana tana Oha-ki. No te matenga hoki o te testator te timatatanga o ta te Oha-ki.

4 Ka oti te Oha-ki te tuhituhi, te whai-ingoa, ekore e tikate kupu whakauru, te whakapokepokenga ranei, ki te kahore taua meatanga i whai tohungia, i whakaaturia, peratia ano me te Oka-ki-

E taka to Oha-ki, ki te tuhituhia e koe tetahi atu Oha-ki, e whaka-taka ana i tera. Ka taka ano ki te tahuna, ki te haehaea, ahatia ranei e koe kia kore, e tetahi tangata ranei i tou aroaro, me to ngare ano i a ia; ara, ki te mea ke whakataka i to Oha-ki te tikanga i tahuna ai e koe, i haehaea ai, i ahatia ai ranei kia kore.

5. Kite mea ano hoki i muri i to Oha-ki ka marena koe, ka taka tera Oha-ki, a me whakaatu auo e koe to tikanga mo ena mea hou na.—

6. I te timatanga o te Oha-ki e hoatu ana tenei whenua ki tenei tangata, tenei wkenua ki tenei tangata, me te whakakua ano i o ratou ingoa. Muri iho ka whakahuatia e koe te ingoa o te tangata mona te toenga o te whenua, a ka riro i tena ou taonga katoa, ahakoa he aha, he aha, i runga i nga tikanga o to Oha-ki, ina mate koe. Ki te mate ki mua i a koe te tangata mona tetahi wahi o te whenua a tuturu tonu te Oha-ki, te wahi mo tera ka riro i te tangata mona nga taonga.

7. Ka mate koe, katahi to Oha-ki ka whai mana. Ka mutu te page 45tanumanga, ka huihui nga whanaunga, katahi ka whakaputaina to Oha-ki, ka korerotia Kia ratou.

Ki te tautohetohe te tikanga o te Oha-ki, ma te Kooti Nui e wha-kaatu. Kei tera ano te whakaaro Kia oti tau, ta te testator, i pai ai.

8. Mahaa noa iho nga tu Oha-ki, he mea whakarite ki ana aha noa, ki ana tamariki, whanaunga, aha renei. No reira ekore ta tera Oha-ki e pai hei tauira ma tetahi. Enei tauira i muri nei hei whakaatu i te huarahi o te Oha-ki.

Tauira I.

H e Oha-ki e whakarerea ai o taonga katoa ana te tangata kotahi.

Ko te Ohaki tenei aku, [Na, tou ingoa, Kainga, mahi.] Oku taonga katoa i nga wahi katoa, nga aha noa e kiia aua naku, maku ranei, i toku matenga ai, ka hoatu nei e ahau ki Tona ingoa, kainga, mahi,] oti tonu atu. Ko taua tangata nei ano ko hei Kai whakaoti mo tenei Oha-ki aku.

Ko te whakaatu tenei, ko toku ringa ka pa nei ki tenei pukapuka i tenei ra, i te i te tau o to tatou Ariki Kotahi Mano e waru rau e

He mea whai tohn tenei na taua (testator), he Oha-ki hoki nana i to maua aroaro: i konei hoki maua e titiro ana: he mea ngare ano nana, i tona aroaro nei ano, me tana titiro mai ano, me ta maua titiro ano ki a maua, i tuhituhi nei maua i o maua ingoa hei kai whakaatu mo tenei.

(Tou ingoa)

A.B.

o

C.D.

o

Tauira. II.

Oha-ki hei mea oranga mo te pouaru ratou ko nga tamariki kaumatua,

Ko te Oha-ki tenei aku, [Na, ton ingoa, kainga mahi.] Toku whenua i tera i a he mea reti a tau mo nga tau ka hoatu e ahau ki taku tamaiti ki a Hone ratou ko ona whakarerenga iho. Na, i tenei tau i tenei tau me hoatu e taua Hone nei ki taku hoa wahine kia pauna, a mate noa taua wahine.

Toku whenua i tenei e noho nei ahau, me te whare i runga, me nga aha noa i roto, ka hoatu e ahau ki taku hoa wahine, a mate noa. Ka mate ia ka hoatu e ahau ki taku tamaiti ki a Wiremu ratou ko ona whakarerenga iho ko ana tangata ranei e whakaritea e ia.

Na, aku kau, hoiho, aha, me oku taonga ke atu, haunga era i roto i te whare ka hoatu nei.e ahau ki taku wahine, me hohoro to hoko ina kitea tetahi wa pai i muri iho i toku matenga, ka hoatu ai i nga utu, me uga moni ke katoa aku i toku matenga, hei utu i aku nama; a te toenga, me wehe kia toru nga wahi, kia rite ano hoki nga wahi to nui, page 46tetahi o aua wahi me hoatu ki taku wahine, a era atu wahi e rua ma aku tamariki tokorua, kia rite tonu te nui.

Ko ko hei Kai whakaoti mo tenei Oha-ki aku.

Ko te whakaatu tenei, ko toku ringa ka pa nei ki tenei pukapuka i tenei ra i o 18

	[Tou ingoa.]
He mea whai tohu tenei na taua [Testator,] he Oha-ki hoki nana i to mana aroaro: i konei hoki maua e titiro ana: he mea ngare ano nana, i tona aroaro nei ano, me tana titiro mai ano, hoki ki a maua, i tuhituhi nei i o maua ingoa hei Kai whakaatu mo tenei.

A.B.	o
C.D.	o