Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Paremata Maori o Niu Tireni. Nohanga Tuatahi. I tu ki Te Waipatu, Hune 14, 1892.

Takiwa Pooti Mema O Te Taihauauru

Takiwa Pooti Mema O Te Taihauauru.

1.Timata i Poneke, Porirua me Waikanae, Ngatiawa me Ngatitoa e—2 mema. Ko te kainga hei whakaaringa i nga ingoa o nga tangata hei pootitanga ko Porirua. Ko nga tangata ma raua e whakahaere te whakaaringa ko Enoka Te Taitea, ko Atanatiu Tekairangi. Ko nga kainga hei pootitanga ko Heretaunga i Poneke ko Porirua ko Waikanae. Ko nga tangata hei kai whakahaere i te whare pooti i Heretaunga ko Hapi Tutua, ko Taniora Te Mana. Ko nga tangata hei kai whakahaere i te whare pooti i Porirua ko Wi Nera, ko Hohepa Horomona. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti o Waikanae ko Eruini Te Marau, ko Inia Tuhata.
2.Ka timata i Otaki, Manakau, Ohau, Muhunoa, Horowhenua, Poroutawhao, Te Awa o Mana-watu, Ngatiraukawa katoa me Muaupoko e—3 mema. Ko te kainga hei whakaaringa ingoa o nga mema ko Otaki. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare whakaari ko Tere Parewhanake me Pape Ranapiri. Ko nga kainga he tu nga mo nga whare pooti ko Otaki ko Ohau ko Poroutawhao. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Otaki ko Hori Tewaru, ko Enoka Tewano. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Ohau ko Tamaiti Ranapiri, ko Henare Roera. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Poroutawhao ko Tatana Whataupoko, ko Noa.page 22
3.Ka timata i Oroua, Piriti, Te Awapuni, Wurupere, Ngawapurua, Rangitane katoa—1 mema. Ko te kainga hei whakaaringa ko te Awapuni. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare whakaari ko Hoani Meihana, ko Nireaha. Ko nga kainga hei tu nga mo nga whare pooti ko te Awapuni, ko Ngaawapurua. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i te Awapuni ko Horomona Paro, ko Teteira Panau. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Ngawapurua ko Tamatea, ko Urupani.
4.Ka timata i Pokitana, Te Motuiti, Aorangi, Te Awahuri, Rangitikei ki te nei taha o na wahi katoa. Te, tikanga Ngatiraukawa, Pikiahu me Ngatimaniopoto, Ngatikauwhata—-2 mema. Ko te kainga hei whakaaringa i ngoa mo nga mema, ko Aorangi. Ko nga tangata hei whakahaere i te whaka-aringa ko te Rama, ko Hoeta. Ko nga kainga he tu nga mo nga whare pooti ko te Motuiti, ko Aorangi, ko te tikanga. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i te Motuiti ko te Rore Rangiheuea, ko Kahoriki. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti Aorangi ko Akapita Tahitanga, ko Harereweti Rongorongo. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i te tikanga, ko Paranihi Tetau, ko Wiari Tekuri.
5.Ka timata i Parewanui, Pourewa, Turakina, Whangaehu, Matatera, Ngatiapa katoa—2 mema. Ko te kainga hei whakaaringa ingoa o nga mema, ko Turakina. Ko nga tangata hei whakahaere i te whakaaringa ingoa ko Reupena Ngarino, ko Utuku Marumaru. Ko nga kainga hei tu nga mo nga whare pooti, ko Parewanui, ko Turakina, ko Matatera. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Parewanui ko te Wirihana Hunia, ko te Ratana Ngahina. Ko nga tangata whakahaere i te whare pooti i Turakina ko te Watene Te Raiona, ko Te Mana o Tawhaki. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Matatera ko Aperahama Mangumangu me Hirini.
6.Ka timata i Putikiwharanui, Whanganui, Parikino otira nga wahi koto a o reira ara o Whanganui e—2 mema. Ma Meiha Keepa e whakarite te kainga hei whakaaringa ingoa mo nga mema, marama ko tana tangata e pai ai he i whakarite i taua whakaaringa ma Mehia Keepa hoki e whakarite he kainga hei Turanga mo ngā whare pooti ma na ano e whakarite rite he tangata he i whakahaere i nga whare pooti kia tokorua mo te whare kotahi.
7.Ka timata i te Ihupuku, Kaipo, Waitotara, Kirunga, Whenuakura, Patea, Manutahi, Mokoia, Tangahoe, Ketemarae, Weriweri, Opunake, Ngatiruanui, me Taranaki, me nga Rauru, e—2 mema. Ko te kainga hei whakaaringa ingoa mo nga mema ko Ketemarae, ko nga tangata hei whakahaere i te whakaaringa ingoa ko Tewhare Rata, ko Whatarau. Ko nga kainga he tu nga mo nga whare pooti, ko Kaipo, ko Patea, ko Ketemarae, ko Opunake. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Kaipo ko Wiremu Kauika, ko Tiko. Ko nga tangata whakahaere i te whare pooti i Patea ko Raumati, ko Ngarangi. Ko nga tangata whakahaere i te whare pooti i Ketemarae ko te Pooki me Ngapaki. Ko nga tangata whakahaere i te whare pooti i Opunake ko te Kahui, ko te Ropiha Terangihaukori.
8.Ka timata i te Namu, Rahotu, Parihaka, Tepuniho, Oakura, Ngamotu, Taranaki, Tarereari, Te Kaipakapaka, Ngapieketurua, Waitara ki te nei taha o te awa ki te Hurirapa, Taranaki, Puketapu, Teatiawa—2 mema. Ko te kainga hei whakaaringa ingoa o nga mema ko te Puniho. Ko nga tangata hei whakahaere i te whakaaringa ingoa ko Ruakere me Rangitengangana. Ko nga kainga hei tu nga mo nga whare pooti ko Rahotu ko te Puniho, ko Ngapuketurua. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Rahotu ko Kupe, ko te Kawau. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i te Puniho ko Kahu, ko Ike. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti o Ngapuketurua ko Te Iti, ko Te Ake.
9.Ka timata i tera taha o Waitara, Manukorihi, Turangi, Onaero, Urenui, Mimi, Pukearuhe, Ngatirahiri, Te Atiawa katoa—1 mema. Ko te kainga hei whakaaringa ingoa o nga mema, ko Turangi. Ko nga tangata hei whakahaere i te whakaaringa ko Terangi Matotoru, ko Te leti. Ko nga kainga hei tu nga mo nga whare pooti ko Turangi ko Mimi. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti i Turangi ko Karepa, ko Henare Punoruku. Ko nga tangata hei whakahaere i te whare pooti o Mimi ko Makamu, ko te Manguu.

Ka timata i Patea ki te Hauauru, Moawhango, Taupo katoa katoa Ngatituwharetoa, Ngati-tuhiti, Ngatitama nga iwi o Taupo—2 mema. Ma te Heuheu e whakarite he whare whakaari me te kainga ma te heuheu hoki e whakarite nga kainga hetu nga mo nga whare pooti me nga tangata hoki hei whakahaere mo ia whare pooti mo ia whare pooti.

Timata i Mokau, Kawhia, Aotea, Whangaroa, Waikato, Tekuiti, Otorohanga, Kihikihi, Whati-whatihoe, Waipa, me Waikato awa Ngatimaniapoto, Ngatiapakura, Tainui, Ngatitahinga, Waikato katoa Ngatihaua, Ngatiteata, Ngatitiipa, Ngatinaho e—4 mema. Ma Te Wheoro raua ko Mita Karaka Ngatipare e whakarite te kainga hei whakaaringa i nga ingoa o nga mema e pooti tia ana. Ma raua hoki e whakarite nga kainga hei tu nga mo nga whare pooti makorua hoki e whakarite kia tokorua tangata ma raua e whakahaere oi a whare pooti oi a whare pooti kia tokorua mo te whare pooti kotahi page 23—1 mema. Mo nga ti Raukawa, katoa i Aotearoa i te Waotu i Tapapa. Ma Rongowhiti ao e whakarite te wahi hei tu nga mo te whare whakaari mau e whakarite he hoa mau. Mako rua e whakarite nga kainga hei tu nga mo nga whare pooti me etehi tangata kia toko rua hei kai whakahaere 1 te whare pooti kotahi. Hauraki Ngatitamatera, Ngatimaru, Ngatiwhanaunga, Ngatipaoa e 2 mema. Ngai Terangi ki tau ranga katoa—1 mema. Mepera ano he rite nga whakahaere mo enei mema me o enei iwi i runga ake nei.