Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Middle Island Native Land Question (Report on.), By Mr. Commissioner Mackay

Panuitanga. — Wm. F. Drummond Jervois, Kawana

page 15

Panuitanga.
Wm. F. Drummond Jervois, Kawana.

Ki nga tangata katoa e whai tikanga, ana ki enei mea, ara, ki a Alexander Mackay (Te Make), Kai-whakawa o te Kooti Whakawa Whenua Maori: Tena koe.

Notemea e kiia ana e etahi tangata Maori o te Middle Island (Te Waipounamu) kua kiia ranei mo te taha ki a ratou, kahore ano i whakaritea he whenua mo ratou, a notemea e kiia ana e etahi atu Maori, kua kiia ranei mo te taha ki a ratou, kahore i ata rite te rahinga o nga Whenua Rahui Whe-nua Whakatau ranoi i whakaritea mo ratou i mua hei mahinga hei nohoanga mo ratou; a notemea hoki e kiia ana hoki tena ano etahi hawhe-kaihe i te Waipounamu kahore nei ano i whakahaerea he tikanga i roto i etahi o nga Ture kua paahitia e te Paremete o Niu Tireni e ahei ai te tuku atu he whenua ki nga hawhe-kaihe.

A notemea he mea tika kia whakaturia tetahi Komihana hei uiui i nga tikanga o aua tangata katoa e noho pera ana: Na tenei ahau a Sir William Francis Drummond Jervois, te Kawana o te Koroni o Niu Tireni i runga i te kupu tohutohu me te kupu whakaae o te-Kaunihera Whiriwhiri o taua Koroni, he tino tau no taku whakaaro ki to tino mohio me to whakaaro nui me to tika, ka whakatu nei ahau i a koe, taua Alexander Mackay (Te Make), hei Komihana hei uiui hei whakaatu mai hoki i runga i nga tikanga ka kiia a muri akei nei, ara:—

1.Ki te uiui i nga tikanga o nga Maori katoa e kiia ana kahore ano i whakaritea he whenua mo ratou:
2.Ki te uiui i nga tikanga katoa e kiia ana kahore i ata rite te rahinga o nga whenua i whakaritea i mua hei mahinga hei nohoanga mo nga tangata Maori i whakaritea nei mo ratou aua whenua:
3.Ki te uiui i nga tikanga o nga hawhe-kaihe katoa i te Waipounamu, kahore nei ano i uru o ratou ingoa ki roto ki tetahi ki etahi Ture ranei o te Paremete kahore nei ano I whakaritea he whenua mo ratou:
4.Ki te uiui ki te whakaatu mai hoki i nga ingoa, nga kainga, me te whakaatu mai hoki mehemea he tane he wahine ranei ratou, me te tohutohu mai hoki kia pehea te nui o te whenua ko ehea takiwa e pai ana kia whea Ma whakataua he whenua mahiuga, whenua nohoanga mo ia tangata mo ia tangata o ratou:

Me te mahi, te whakahaere hoki i era atu mahi, tikanga, mea katoa e tika ana kia mahia kia whakahaerea i runga i nga tikanga o tenei pukapuka whakamana, a i runga i te whakahaerenga o aua uiuinga, a hei mea hoki e taea ai nga tikanga o roto, ka ahei koe kite tono kia whakikorero te tangata i runga i te tikanga oati, tikanga pewhea atu ranei e mohiotia ana e koe e tika ana, me te whakaatu mai hoki i o whakaaro mo runga i taua uiuinga. A i runga i te kupu tohutohu me te kupu whakaae o taua Kaunihera, ka mea atu nei ahau kia hohorotia mai i roto i nga marama tekau-ma-rua i muri iho o te ra e tuhituhia ai tenei ki mua mai ranei ki te taea e koe te pera, me tuku mai e koe ki au i raro i to ringa me to hiiri o whakaaro i puta. i raro i to uiuinga i runga i nga mea me nga take e uiuia ana e koe i raro i tenei meatanga, a i runga ano i taua whakaaetanga o taua Kaunihera ka ki nei ahau ka whai mana tana Komihana, a me haere koe ka ahei hoM koe taua Komihana ki te haere i ia wa i ia wa ki te wahi ki nga wahi ranei e whakaaro ai koe e tika ana, ki te whakahaere i taua mahi, ahakoa kahore e honu tonu te uiuinga i te mea Mhai i whakanukuhia te uiuinga.

He mea tuku atu i raro i te ringa a Sir William Francis Drummond Jervois, Kawana (L.S.) o te Koroni o Niu Tireni, he mea whakaputa atu i raro i te Hiiri o taua Koroni nei, i te Whare o te Kawana i Poneke, i tenei te tekau-ma-rua o nga ra o Mei i te tau o te tatou Ariki kotahi mano e waru rau e waru tekau ma ono.

Na Te Paranihi (J. Ballance).

Forster Goring,
Kaituhituhi o te Kaunihera Whiriwhiri.