Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Middle Island Native Land Question (Report on.), By Mr. Commissioner Mackay

Ki a Ta Wiremu F. Taramana Tiawihi, Kawana o te Koroni o Niu Tireni, &c. He Whakaatu atu Tenei ki a koe,—

Ki a Ta Wiremu F. Taramana Tiawihi, Kawana o te Koroni o Niu Tireni, &c. He Whakaatu atu Tenei ki a koe,—

I raro i te Komihana i tuhia nei e koe i te 12 o nga ra o Mei, 1886, me nga mana i whaka-taua nei e koe ki au i raro i te tuarua o nga Komihana i tuhia i te 20 o nga ra o Hurae o taua tau ano, koia nei nga mahi i whakaritea maku, ara :—

He ata uiui he tuku ripoata atu i runga i nga korero a etahi Maori o te Waipounamu me etahi atu tangata, mo te taha ki aua Maori, e ki nei e kore ratou e ora i nga porohita me nga whenua i wha-kataua nei ki a ratou i mua hei kainga hei oranga mo ratou, he uiui hoki mehemea tera ano ranei etahi hawhokaihe kahore ano i whiwhi ki te whenua, he rapu hoki mehemea kei te whakaae kei te hiahia nga Maori i whai paanga ki te mahi o te Komihana i whakaturia i te tau 1879, hei uiui i nga tikanga o nga hoko whenua i te Waipounamu, ara,—(1) Te Otakou Poraka; (2) te Poraka o Ngaitahu; (3) te Poraka o Murihiku; (4) te Poraka o Akaroa; ki te tango i tetahi whenua hei too whakaea atu i o ratou take i o ratou tono hoki ki te Kawanatanga mo te korenga i mana etahi o nga kupu o nga pukapuka hoko, o etahi hoki o nga korero whakaaetanga ki nga Maori i runga i aua hoko; a he tuku kupu atu ki a koe mo te nui o te whenua me te wahi hei takotoranga mo taua whenua.

E mea ana ahau ko nga kupu o te wahi tuatahi o taku ripoata me pa ki nga take anake i puta i runga i te hoko o te Poraka o Ngaitahu, ara te poraka a Te Keepa, me te Poraka o Murihiku, natemea kei nga korero o enei poraka nga tino kupu mo te korenga i whakamana nga tikanga o te hoko.

Kia ata takoto katoa ai nga tikanga o enei hoko ki to aroaro, me korero poto atu e ahau te ahua o te hoko o aua whenua, kia tino mohiotia ai e tika ana kia arohatia nga Maori mo te korenga kahore nei i whakamana nga tikanga o aua hoko me nga korero whakaaetanga i korerotia ki nga Maori kia whakaae ai ratou ki te hoko i o ratou whenua mo te utu iti noa iho. Kaati i runga i tenei mahara aku me timata aku korero i te hoko a Te Keepa i te mea hoki ko te hoko tuatahi tena.