Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Acts Affecting Native Lands, Etc. (In English and Maori), Passed by the General Assembly, Session 1892, 1893, 1897, 1898, 1899.

Poti Mahi Ika

page 4

Poti Mahi Ika.

8. Ko nga poti katoa e mahi ana i te mahi tio me raihana a hei whakarite mo tera tikanga ko nga poti katoa kihai i rite o ratou tana kia taea ai te rehita i raro i tetahi Ture e pa ana ki te rehita Kaipuke o Ingarangi ka whakaurua ratou ki te rehita mo nga poti mahi ika moana e te Kaikohikohi Katimauta i te turanga kaipuke o te wahi e whakamahia ana aua poti, ki te turanga kaipuke ranei e pa tata ana ki taua wahi; erangi ekore taua rehita e tuku e tango e pa ranei ki tetahi paanga take ranei ki tetahi poti mahi ika moana.
(1.) Ko te tangata nona tetahi pooti mahi ika moana pehea ranei ona tana te maha ka ahei te tango raihana mo taua poti i runga i te tuku ki te Kaikohikohi Katimauta kua kiia ake nei he tono mea tuhituhi mo taua raihana, me te whakaatu i te ahua o te poti, tona ingoa, te rahi, te maha o nga tana me ona whakarawe me nga take tino tika o te tangata nana taua poti, me te whakatuturu i taua tono i runga i tetahi whaaki i runga i te ture, a kua whakamana nei hoki te Kaikohikohi Katimauta ki te tango.
(2.)

A me tuku e taua Kaikohikohi Katimauta kua kiia ake nei ki te tangata nona te poti tetahi raihana i runga i te utu i nga moni e rua tekau hereni i runga ano i nga huarahi whakamana i taua poti kia mahi i te mahi tio, a ka mana tonu taua raihana i te wa e puritia ana e te tangata nona te poti ki aia, erangi ki te hokona taua poti me whakaputa ano he raihana hou, a ki te kore e tukuna he tono mo taua raihana i roto i te marama kotahi i muri iho i te whakawhitinga o nga take ki taua poti, ka kiia he poti tera kihai i raihanatia.

Mehemea tera tetahi poti e hiahiatia ana kia raihanatia kia rehitatia i raro o tenei Ture, a mehemea kihai i raihanatia i rehitatia a e whakamahia ana taua poti hei poti rere moana hei mahi tio, ka tika kia whiua te tangata nona te poti te tangata ranei e whakatere ana i taua poti kia utua tetahi whaina kaua e nuku ake i te ruatekau pauna, a ka ahei ano hoki tetahi Apiha Titiro Ika te tango me te pupuri i taua poti, me te arai hoki kei mahi ika moana kia oti rano te raihana me te rehita.

9. Ko te rangatira kaiwhakatere o aua tu poti katoa, me kawe tonu i tana raihana i whakaputaina i raro i tenei Ture i runga i tona poti, a mehemea ka poka ana tikanga i nga tikinga o tenei tekiona a kahore e whakina mai tetahi kupu marama i kore ai he raihana i runga i tona poti, a ki te kitea e korero teka ana ia, ka ahei kia whiua kia utua e ia nga moni kaua ia e nuku atu i te rua tekau pauna mo ia hara ona.
10. I runga i nga whakahaere whakawa katoa mo nga hara i runga i tenei Ture ki runga i te tangata nona te poti, ki te kaiwhakatere ranei o tetahi poti, ki tetahi tangata ranei e mahi ana i runga i taua poti kua rehitatia kua tuhia ranei ki te pukapuka rehita mo nga poti mahi ika moana, a i runga i nga whakahaere whakawa katoa kia utua nga whiu mo te takahi i nga tikanga e tetahi o aua poti, ko taua rehita, ko te rehita ranei i raro i tetahi Ture e pa ana ki te rehita Kaipuke o Ingarangi, ki nga poti ranei kua rehitatia i roto i taua rehita, ka kiia tonutitia ko nga tangata kua rehitatia ki roto i taua rehita i tetahi wa he tangata nona taua poti, ka kiia tonutia ko nga page 5tangata tonu tera no ratou taua pooti, a he poti mahi ika moana taua poti i raro i nga tikauga [sic] o tenei Ture.
11. Ko tetahi Kaikohikohi Katimauta, Kaititiro ranei me tetahi tangata hoki i whakaturia i runga i nga tikanga kua kiia ake nei, kua whakamana i konei hei whakamaro i nga tikanga o tenei Ture, me te whakahaere ano hoki i nga mana o tetahi pirihimana, a ka ahei ano hoki te whakahaere e ratou enei mana i raro iho nei ara:—
(1.) Ka ahei ano ia i nga wa katoa me te kore arai mona te eke ki runga i tetahi poti ki etahi poti ranei e mahi tio ana;
(2.) Ka ahei te tono i te tangata nona te poti te kaiwhakatere ranei nga tangata ranei o runga tetahi ranei o ratou kia whakaaria mai te raihana mo te poti, ka ahei ano hoki te tuhituhi ki runga i tetahi taha o taua raihana o tetahi wahi ranei o taua raihana;
(3.) Ka ahei ano hoki te tono i te rangatira whakatere kia whakamaramatia mai nga tikanga katoa e pa ana ki tona poti me nga tangata o runga tetahi atu tangata ranei i runga i tona poti me te raihana hoki;
(4.) Ka ahei ano hoki te titiro i nga haraku katoa me nga mehini me nga mea mahi tio katoa me te tango i nga mea mahi tio katoa o ia ahua kihai nei i tika i runga i te ture me aua tu raweke katoa e mania hetia ana i runga i te ture;
(5.)

Ka ahei ano hoki te whakahaere i era tikanga katoa e hiahiatia ana kia mahia e ia i runga i nga ture whakahaere kua kiia ake nei.

Ko te whakaaringa mai i tana pukapuka whakatunga i aia, tetahi tauira ranei o te Gazette e panui ana i tona whakatunga, koia nano te mana mona hei whakahaere tikanga ki runga ki aua tangata e mahi pera ana i runga i tetahi o nga keehi kua kiia ake nei.