Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Bills and Acts in Maori 1880.

He Whakariteritenga Noatanga Atu

He Whakariteritenga Noatanga Atu.

56. Ka whai mana te Kooti i runga i tana whakahaere i nga tikanga o tenei Ture ki te whakatuturu i nga whakariteritenga a nga Maori ki a ratou whaka-Maori i runga i tetahi whenua e whakawakia ana.
57. Ka whai mana te Kooti i runga i tetahi whakawakanga ki te whakaputa i tetahi Whakataunga tarewa tino tuturu ranei i runga i tana i kite ai he mea tika, a ka whai mana ia Kai-whakarite Whakawa ki te whakaroa i te wa e whakahuatia ana i roto i taua Whakataunga page 8mehemea i kiia kia mahia tetahi mea i roto i tetahi wa e whakahuatia ana i roto i taua Whakataunga.
58. Ka whai mana ki te aroaro o te Kooti i runga i tetahi whakawakanga nga korero oati o tetahi atu whakawakanga o mua atu mehemea ia e whakaaro ana te Kooti ko aua tangata ra ano enei o taua whakawakanga o mua.
59.

Ka whai mana te Kooti me nga Kai-whakarite Whakawa ki te whakatikatika i nga mea hapa i roto i tetahi whakawakanga.

Ma te Kooti ma tetahi o nga Kai-whakarite Whakawa ranei e whakarite nga Whakatikatikanga e kitea ai te tino putake o te mea e tautohetia ana i te aroaro o te Kooti.

Ka tika ano kia whakaritea aua Whakatikatikanga ahakoa kahore i tonoa, kei te Kooti kei te Kai-whakarite Whakawa ranei te tikanga kia tonoa kia utua kia kaua ranei e tonoa kia utua.

60. Ka whai mana te Kawana ki te tuku pukapuka whakamana i ana tangata i whakaaro ai he tangata tika hei Kai-whakamaori i runga i te mana o tenei Ture a kei a ia hoki te tikanga whakakore. Engari ko nga Kai-whakamaori katoa i whakamana i mua atu o te whakatuturutanga o tenei Ture a kahore ano i whakakorea ka tu ano ratou hei Kai-whakamaori i runga i tenei Ture kia puta ra ano he tohutohu ke atu ma te Kawana.
61. Ka whai mana te Kawana, ki te whakamutu i te mana e tetahi o aua Kai-whakamaori mo tetahi wa ki te whakakore rawa atu ranei i a ia. Ka whai mana ano te Tumuaki tetahi Kai-whakarite Whakawa ki te whakamutu i te mana o tetahi Kai-whakamaori mo tetahi wa, engari kia tere tonu tana whakaatu ki te Kawana me whakamarama hoki ki a ia te putake i whakamutua ai.
62. Mehemea ka ki tetahi tangata he Kai-whakamaori ia i runga i tenei Ture a ka mahi ia i a te Kai-whakamaori mahi na ehara nei ia i te Kai-whakamaori kua whakamana, he Kai-whakamaori ranei ia i whakamana kua whakatarewatia tona mana, ka tika kia meatia kia utua tonutia e ia te moni e £50.
63. Ma te Kooti ma tetahi ranei o nga Kai-whakarite Whakawa e matua whakaae kataki ka tika kia tu tetahi Roia, Kai-whakahaere ranei i te aroaro o te Kooti whakahaere ai i te taha o tetahi tangata a ka whai mana ano te Kooti i roto i te whakawhakanga ki te whakakore i taua whakaaetanga.
64.

Mehemea ka kite tetahi o nga Kai-whakarite Whakawa e raruraru ana te whakahaere i nga mahi o te Kooti i runga i te mahi a nga pakeha ki te hoko Waipiro ki nga Maori i te wa e tu ana te Kooti, ka whai mana taua Kai-whakarite Whakawa te tuhi i tetahi pukapuka whakahau kia kaua taua tangata e hoko, kaua ranei e tukua e ia kia hokona he waipiro i roto i tona whare Paparakauta ki tetahi Maori i te wa e noho ana te Kooti. Ka ahei te tuhituhi tetahi pukapuka pera ki te whakanoa ranei, i nga wa e kitea ana e tika ana kia peratia.

Mehemea ka turi te tangata ki taua pukapuka tono i muri mai o te taenga atu ki a ia, ka ahei te tamana i a ia ki te aroaro o taua Kooti, a ki te mea ka kitea tona hara me whiu kia utu ia i te moni kaua e iti iho i te tekau pauna kaua hoki e neke atu i te rima tekau pauna, a ko taua hara me tuhi ki tua o tona pukapuka raihana.