The Laws of England, Compiled and translated into the Māori language.
K
K.
Kai-Whakarite-Whakawa Hatihi—(Justice of the Peace).
Kai-whakawa Hatihi. He ingoa tenei, te Hatihi, no nga Kai-whakawa e whakaaturia ana e te Kawana ki nga tini wahi, hei titiro, hei tiaki mo te Ture, kei takahia e nga tangata. He tokomaha noa iho enei Kai-whakawa; erangi, kahore e nui a ratou mahi whakarite whakawa, na reira, te mohiotia e nga tangata Maori. Kia. noho tahi raua ko tetahi Kai-whakarite-whakawa Tuturu ka whai tikanga wha-karite whakawa te Hatihi, i runga i nga mea Hiwhiri, Kei etahi mea Kirimina, he tikanga mahi ano ta te Hatihi; he mea ano, kia tokorua nga Kai-whakawa Hatihi hei whakahaere, hei pera me ta te Kai-whakarite-whakawa Tuturu e whakahaere nei; he mea ano, kia kotahi ano Hatihi. Ta te Hatihi mahi, he tiki atu, he uiui, he tuku Warati hopu, hei hopu i nga tangata tahae, kohuru, tutu, ka tuku hoki ki te Whareherehere, ki te kore he tangata whakakapi mo ta taua hunga i tutu ra ki te Ture; tetahi, he herehere hoki ta te Hatihi i te tangata mana e whakawa, ara, ka meinga e ia kia tuhituhi pukapuka whakaae moni kia utua e ia me he mea ka hapa tana wahi i waiho nei ia hei kawe ki te whakawa-kanga. He mea whakaoati ano te Hatihi, ina whakaturia, kia tika, kia pono tana mahi. Ko te Kai-whakarite-whakawa Tuturu, i neke ake tona tikanga mahi. Kei etahi mea, ka rite ia ki nga Hatihi tokorua. Kei te Korero Timatanga, § 37, me era atu, te korero mo te tikanga mahi a tenei Apiha.
Kamapa Una-Hara—(Compounding).
He ingoa tenei mo tetahi o nga Hara-Kirimina. Tirohia Nga Hara-Kirimina "Kamapauna-Hara," 23.
Kanapirahi-(Conspiracy).
Tirohia Whakapapa-Kanapirahi.
Kapitara—(Capital).
Tirohia Hara-Kapitara.
Karauna-Karaati-(Crown Grant).
He ingoa tenei mo te pukapuka a te Kuini, e tuku nei, e whakapumau nei i te whenua ki te tangata; ko nga whenua katoa i Niu Tirani, e riro nei i te tangata, ara, nga whenua tuku na te Kuini, he mea pera; ko te whenua, ko tona pukapuka whakaatu i nga rohe; tuhia iho te ingoa o Te Kawana hei ritenga mo to te Kuini. Na, ko te tangata i a ia taua pukapuka, i a ia hoki te whenua; ekore e wehea te whenua me tona Karauna-Karaati. Na, ko te whenua kua tukua peratia ki tetahi tangata, ka meinga, kua Karauna-Karaatitia.
Hararehe-Katere—(Cattle).
He ingoa tenei mo nga kararehe kai tarutaru e atawhaitia ana e te tangata, pera me te hoiho, kau, hipi, koati, poaka, aha, aha.
Karewa-Poai—(Buoy).
He ingoa tenei, te Poai, mo te tohu e whakakarewatia ana ki te moana, ki te wahapu ranei, hei tohutohu i te ara mo te kaipuke, hei tohu ranei i te wahi toka, tahuna, aha.
Katere—(Cattle).
Tirohia Karerehe-Katere.
Ka Timauhe—(Custom House).
He ingoa tenei mo te whare e whakaritea ana e te Ture, hei whare taenga atu mo te pukapuka o nga hanga e utaina mai ana ki tenei whenua, o nga hanga hoki e utaina atu ana i tenei whenua; ara, o nga hanga ia e whakaritea ana e te Ture kia wahia mai ma te Kawanatanga tetahi wahi o o ratou ritenga utu. Ko nga kaipuke katoa e mea ana ki te rere atu i tetahi wahapu, me matua riro mai he tikanga i te Katimauhe, ka tahi ka tika te rere.
Katipa—( Constable).
He ingoa tenei mo tetahi o nga Apiha o te Ture, ko te tikanga o tana mahi kua korerotia kei te Korero Timatanga, § 59.
Kat1Pa Pehiara—(Special Constable)-
He ingoa tenei mo te tangata e whakaturia ana e te Kai-whakarite-whakawa hei Katipa mo tetahi takiwa kau, whakakatipatia ana e nga Kai-whakarite-whakawa Hatihi tokorua, tokohia atu ranei. Kei te wahi penei ka whakakatipatia te tangata hei Katipa-pehiara; ara, me he mea ka haere atu tetahi tangata, ka korero atu ki nga Kai-whakarite-whakawa, tera tetahi kino kua meatia, meake ranei meatia, Hara-wheroni ranei, tutu ranei, aha ranei; na, ma nga Kai-whaka-rite-whakawa te whakaaro ki te whakakatipa i etahi tangata noa, kaua hei katipa tuturu, engari mo taua takiwa kau, mo taua wahi kau. Ko te tikanga-mana, e mau nei i nga Katipa noa iho nei, he pera ki te Katipa-pehiara i te wahi e Katipa ana ia.
Ka Wanatanga—(Government).
He kupu tenei mo te whakahaere-tikanga ki te Iwi, e mau nei i a Te Kuini, tuku iho ki a Te Kawana ratou ko ona hoa whakahaere-tikanga, whakarite ano na Te Kuini.
Ka Wen at a Wira—( Will).
He ingoa tenei te Wira mo te pukapuka a te tangata e whakarite ana i ona rawa kia peheatia, kia peheatia, i muri i a ia, ina mate atu ia. He tikanga nui tenei na te Pakeha; ka tuhia ano e te tangata tana Wira i te mea e ora ana, ka whakarite i tona whenua, i ona taonga, kia waiho ki a wai, ki a wai, i muri i a ia.
Kino Nulhana—(Nuisance).
He ingoa tenei, te Nuihana, mo tetahi kino, aha noa, ka meatia pokanoatia e te tangata, tupu ana he whakararu mo tetahi atu tangata i roto i taua meatanga; ko tetahi aha noa ranei, mea tika kia meatia e te tangata, tupu ana he whakararu mo tetahi atu tangata i roto i taua meatanga. Tetahi tikanga o te kino-Nuihana, he Hara-Kirimina. Tirohia Nga Hara-kirimina, "Kino-Nuihana," 66. Tetahi tikanga, he Hara-Hiwhiri. Tirohia Nga Hara-Hiwhiri, Wharangi, 40.
Kirimina—Criminal).
Tirohia Hara-Kirimina.
Koini—(Coin).
He ingoa tenei mo te pata Koura, Hiriwha, Kapa ranei, kua oti te whaihanga hei Moni; he mea whakarite na te Ture tona ritenga-utu.
Kohukohu Parawhimi—(Blasphemy).
He ingoa tenei mo tetahi o nga Hara-Kirimina. Tirohia Nga Hara-Kirimina, "Kohukohu-parawhimi" 14.
Kooti—(Court). Kooti-Whakawa—(Court of Justice). Kooti Hupirimi—(Supreme Court).
He kupu tenei, te Kooti, mo ta Te Kuini i whakatu ai hei whakarite whakawa i runga i nga tikanga o te Ture. Ko te tino kai-whakahaere o te Ture, ko ia ko Te Kuini; mana nga Kooti-whakawa e whakatu. He tini nga Kooti-whakawa kei Ingarani. Kei Niu Tirani, ko ona Kooti-whakawa ano. Ko to runga rawa ko te Kooti Hupirimi, koia tena e noho ra te Kai-whakarite-whakawa Tumuaki, kotahi ranei, tokohia ranei, me te Runanga-Huuri tekau ma rua nei. Ma tenei Kooti e whakawa nga mea nunui, nga Hara-Hiwhiri, me nga Hara-Kirimina, kahore nei e tika te whakawa tata e nga Kai-wkakawa Hatihi, e te Kai-whakarite-whakawa Tuturu ranei.
He kooti-whakawa ano, ko to te Kai-whakarite-whakawa Tuturu.
He kooti-whakawa ano, ko to nga Kai-whakawa Hatihi.
Kotahi hoki tera Kooti whakawa, kei Poneke, mana e whakawa etahi o nga Hara i tuhia ki te pukapuka tatau Hara-Kirimina ra, ma te KootiHupirimi e whakawa. Kei reira anake taua Kooti, kei Poneke; na reira te tuhia ai nga Hara e ahei te kawe ki taua Kooti, whakawa ai, kei raruraru hoki. Kua takoto te tuhituhi nga tikanga whakahaere o enei Kooti, o te Kooti Hupirimi, o te Kooti o te Kai-whakarite-whakawa, kei era wharangi o tenei pukapuka. Tirohia Korero Timatanga, § 19, § 29, § 37, § 55.
Korona—(Coroner).
He ingoa tenei mo tetahi o nga Apiha o te Ture. Tirohia Korero Timatanga, §30.
Koroni—(Colony).
He kupu tenei mo te tau whenua e nohoia ana e te Pakeha. He Koroni tera kei Poihakena; he Koroni era, kei Inia; he Koroni hoki tenei, a Niu Tirani nei. He tini o Ingarani Koroni.
Kuaratini—(Quarantine.)
He ingoa tenei mo te ritenga whakamotuhake i te kaipuke e tupatoria ana he mate kino, uruta nei, kei runga. Kahore e tukua te kaipuke pera kia uru ki roto ki era atu kaipuke o te wahapu. Kahore hoki e tukua kia haere noa atu te tangata ki taua kaipuke, me nga tangata hoki o runga, kaore e tukua kia haere noa ki uta; engari, ka wehea ketia he tunga mo taua kaipuke ki tetahi wahi o te wahapu, kia tu ki reira taea noatia te takiwa i whakariten e te Ture.