Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Laws of England, Compiled and translated into the Māori language.

I

I.

Iniraiti—(Indict).

He kupu tenei mo te tuhituhi pukapuka whakapae Hara ki tetahi tangata, ki etahi tangata ranei. Ko te ingoa o te pukapuka, he Iniraimene. Ka. tuhia te pukapuka whakapae, ka hoatu ki tetahi Runanga, i whakaritea hei whakarongo, hei titiro i nga korero o te whakapaenga, hei mea hoki. e whai take ana ranei, kahore ranei. Na, ki te mea ratou, e whai take ana, ka tukua kia whakawakia; ki te mea ratou, kahore i whai take, na, kahore hoki e whakawakia. Te ingoa o taua Runanga, he Huuri ano, ko te Huuri-nui. Haunga ra tetahi Huuri, te Runanga-Huuri te kau ma rua nei. Na, ma tenei Huuri e whakaae te pukapuka Iniraimene, e whakakahore ranei. Tetahi ingoa mo taua pupapuka, he Pire-Iniraimene. Ki te whakaaetia, ka tuhia e ratou ki tua o te Pire, "He Pire pono;" ki te whakakahoretia, ka tuhia e ratou, "Kahore i kitea te pono" He mea whakaoati ano tenei Huuri, kia pono ta ratou mahi. He mea Iniraiti nga Hara-Kirimina katoa e meatia ana ma te Kooti Hupirimi e whakawa.

Utu-Whaine—(Fine).

He kupu tenei, te Whaine, mo te moni e whakaritea ana e te Ture kia hoatu e te tangata kua mea i te Hara-Kirimina. Ko te nui o te moni, he mea whakarite e te Kai-whakarite-whakawa, he mea ata whakarite ki te nui o te Hara; ko te Hara nui, ko te utu nui; ko te Hara iti, ko te utu iti; tetahi hoki, he mea whakarite tetahi wahi ki te tu o te tangata i meinga kia utu; ekore e tino peratia te Whaine, i te tangata rawakore, i te tangata whai-rawa. Kei etahi Hara, he mea ata whakarite e te Tare ano, he mea penei hoki, kei neke ake i te mea, te Utu-Whaine, a kei neke iho i te mea; na, ka waiho ma te Kai-whakarite-whakawa te tikanga, mana e whakarite i roto i aua rohe.

Ko nga Utu-Whaine ka hoatu ki te Kooti-whakawa, hei moni ma te Kuini; he mea ano e ahei ana te wahi ma te Kai kawe ki te whakawa tetahi taha, ma te Kai whakaatu ranei: kei te Kai-whakarite-whakawa ia te tikanga. Na, ko te tangata Hara i meinga ra kia utu, ka kiia, kua Whainetia. Tirohia te Korero Timatanga hoki, § 43, ki etahi atu korero mo tenei mea, mo te Whaine.