Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Laws of England, Compiled and translated into the Māori language.

§ 59—VII. Nga. Katipa

[ko te tohutoro i roto i te reo Pākehā]

page xiii

§ 59—VII. Nga. Katipa.

Ko te Katipa, ko te Pirihimana, raua raua, Ko tetahi o nga Apiha o te Ture ia. Tana mahi, whakarite, he whakatutuki i nga kiauga iho a nga Kai-whakarite-whakawa. He mea whakaoati te Katipa, ki te aroaro o tetahi Kai-whakakarite-whakawa, kia mahia tikatia e ia a te Katipa mahi.

Na, ki te kitea e te Katipa, e pa ana te patu a tetahi tangata ki tetahi, e whakahopo ana ranei, e kupukupu atu ana ranei kia ahatia, ranei e ia te tinana o tera; e pai ana ma te Katipa e hopu kia mau, ka arahi i a ia ki te aroaro o tetahi Kai-whakarite-whakawa. Me he Hara-wheroni ranei kua tino meatia; na, me he mea e whai-take ana hei tupato pera, me hopu tonu e te Katipa te tangata i tupatoria e ia nana taua wheroni.

Me he mea ka araia te Katipa e tetahi tangata, i te mea e mahi ana i tana mahi Katipa, e tika ana ma te Katipa taua tangata nana i arai e hopu; engari, kei pa tana patu ki a ia. Ki to rangona e te Katipa te turituri ngangare kei roto i tetahi whare, e tika ana kia tomokia taua whare e ia. E tika ana ano ma te tangata noa iho e wawao te riri, e arai te whakamate-kohuru, tetahi atu Hara-wheroni ranei, kei meatia e tetahi tangata.

Ki te kitea e te tangata noa, e mamau ana nga tangata, meake pea mate tetahi;e pehea ana ranei, ata tana tetahi Hara-wheroni te meatia e tetahi; me rere ano ia hei arai; ki te kore, ko ia ka he.

Ki te mea he herehere tuhuti, tangata Hara-wheroni nei, e pai ana kia hopukia maoritia e te Katipa: nana ka whakanehenehe, aitua ana, mate ana i runga i te whakanehenehe mai ki te Katipa; ekore tera e meinga he Whakamate-kohuru na taua Katipa.

Ki te tino whakapaca putia tetahi tangata, ki te korerotia marietia atu e tetahi atu tangata ki te Katipa, kua meatia tetahi Hara-wheroni e taua tangata; me tino hopu ia e te Katipa; ki te kore, ko te Katipa ka he.

Ki te mea i tupatoria kautia e tetahi Katipa, me tupato whai take ia, e pai ana me hopu e ia te tangata i tupatoria e ia kua meatia e taua tangata te Hara-wheroni.

He mahi tuturu tenei ma te Katipa, ekore e tika kia mahue; ko te whakarite, ko te mahi i nga Harati a nga Kai-whakarite-whakawa.

Ki te kitea tetahi tangata e te Katipa, i te huarahi e haurangi ana, e pai ana kia mau i a ia; engari, me arahi e ia ki te aroaro o te Kai-whakarite-whakawn:—me ho mea he ngangare nui, tutu nei te puehu, e tika ana kia karanga te Katipa ki nga tangata katoa kia rere mai hei hoa mona, a kaua te tangata e turi ki tana karanga.

Ka hopukia te tangata e tetahi Katipa, me arahi tonu e ia ki te aroaro o te Kai-whakarite-whakawa, ka korero i ana korero mona, i hopukia ai, i puritia ai; kaua e whakaroaina noatis tona herenga e te Katipa ka whakatu ai ki te aroaro o te Kai-whakarite-whakawa.