Ko te haerenga mai o Taukata raua ko Hoaki

Koinei te tangata nana i whakaatu mai i te kumara ki a Toi ma, i to raua taenga mai ki Whakatane. Ko enei tangata he uri na Rongoatau, he tokowha taua whanau, ko Kanioro, ko Taukata, ko Hoaki, ko Tuturu-whatu; he wahine a Kanioro raua ko Tuturu-whatu.

No te weranga o Tuturu-whatu i te ahi ka haramai a Taukata raua ko Hoaki. Tenei wahine i wera ki tona kainga ki Mataora. Ka page 291ka te umu tao kao kumara, ka hinga taua wahine ki ta ratau umu, ka wera ko te uma o taua wahine, e mau nei te tohu i tetahi manu, i te pohowera. Te putake tenei i haere mai a Hoaki, a Taukata, i tae mai ai ki Whakatane, Aotearoa. Ka rewa te waka o tenei motu, a Te Aratawhao; te rua o nga waka no Pourangahua, tona waka he toroa. Koia nei nga iwi tuturu o Aotearoa; ko nga iwi e noho nei i Aotearoa he heke mai i Hawaiki. Kia hoki mai a Pou-rangahua ki Aotearoa ka heria mai e ia a Kanioro hei wahine mana. To Pou-rangahua waka i hoki mai ai ki Aotearoa nei ko te Manu nui a Rua-kapanga, e hoki mai ana ano ki Aotearoa nei. Te kainga o Pou-rangahua kei Kirikino, kei Turanga.

Kia tae mai a Hoaki, a Taukata ki Whakatane ka hoe ai nga tangata o Aotearoa ki Hawaiki ki te tiki i te kumara. Katahi ka mohio i nga iwi o te ao he motu ano tenei, no reira ka hoe mai etahi tupuna ki Aotearoa nei. Ko Te Hapu-oneone anake te iwi o Aotearoa.

E hoa! Kia mohio koe, ko etahi iwi o te motu nei no naianei i tae mai ai ki tenei motu. Ko Maku te tangata tuatahi o Hawaiki i tae mai ai. No muri mai ka whiti mai aua tangata, a Taukata raua ko Hoaki. To raua kainga i tae mai ai ko Kakaho roa, ara ko Whakatane, no naianei tenei ingoa a Whakatane, na nga tangata o Matatua i tapa. Ko Whiro-nui tetahi tupuna i haramai i tawahi, āna uri ko Ngai-Tamawhiro. Te kiri o tena iwi kaore i hapa i te mangumangu, he kiri pango; te reo o tena iwi i rereke i te reo te iwi Maori. Koia tenei iwi a Ngai-Tamawhiro, tona kainga tuturu ko Omeheu, kei Matata.

E hoa! I tae mai a Maku ki konei i te takiwa ano e iti ana te tangata ki Aotearoa. Ko Hoaki te tangata nana i hoki ki Hawaiki, ko Taukata i noho iho. No te hokinga mai o nga tangata o tenei motu ka puta mai te kupu a Hoaki: —"E tae ki te ngahuru ka hangaa te rua kumara a Taukata, patua ki roto i te rua, kia maringi ona toto ki roto i te rua kumara." Koia te kumara e mau nei.

Ko nga whetu hoki nga tohu o te tau e ora tonu ana, e kotamutamu tonu mai ana i te rangi nga whetu tohu o te tau e titiro ai nga tangata matua mo te rerenga o tana kai, o te kumara. E wha hoki aua whetu tohu o nga tau, ko Matariki, ko Tautoru, ara ko Te Kakau, ko Puanga, ko Whakaahu, a i te putanga pai ake he tau pai, ka rere te kumara i Hepetema; i te putanga kino ka nekehia ki Oketopa rere ai. Te mea i korerotia ai e au nga whetu he tohu aroha ki nga mea i whakahaere ai o matau tupuna, me o matau matua kua ngaro atu nei i te ao.