Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Reports of meetings on Māori Church matters, 1872-1888

Nga Mahi A Te Hui O Te Hahi Maori O Te Atirikonatanga O Te Waimate, I Te Pihopatanga o Akarana. I Huihui Ki Parengarenga I Pepuere 27, 28, 1885

page break

Title Page

page break

Nga Mahi
A Te
Hui O Te Hahi Maori
O Te Atirikonatanga O
Te Waimate,
I Te Pihopatanga o Akarana.

I Huihui Ki Parengarenga I Pepuere 27, 28, 1885.

Akarana: I Perehitia E Wiremu Atakini, Hai Tiriti. 1885.

page break
page break

Nga Mema o Te Minenga Tuatoru o te Hui Tuarima o te Hahi Maori o te Atirikonatanga o te Waimate, i te Pihopatanga o Akarana.

Ko Te Pihopa o Akarana Te Upoko*Nga Minita.

Ven. E. B. Karaka. Atirikona o te Waimate.*
Rev. J. Matiu Kaitaia.
Rev. R. W. Tangata Oruru.
Rev. R. Paerata Paihia.
Rev. H. P. Taua Waimate.
Rev. M. Kapa Kaikohe.
Rev. A. Whareumu Whangarei.
Rev. R. Kamiti Ahipara.
Rev. W. te Paa Waimamaku.
Rev. H. K. Taitimu Parengarenga.

Nga Mangai Reimana.

Wiki te Whai Parengarenga.
Wiremu te Waha Kaitaia.
Ritete te Kura Oruru.
Ruka Huru Hokianga.
Wiremu Moetara Waimamaku.
Henare Pou Paihia,
Eriha Piriwata Ahipara.
Hamiora Pikamaui Waimate.
Anatipa te Pona Kaikohe.
Tamati Poa Mangakaahia.
Hohepa Waoku Whangaroa.
Hunia Tamauru Kawa Kawa
Meinata te karamu Parirauewha
Wikiripi Whātonga Whangape.
PeneamineTikinui Kaihu.
OrikenaWhakawahi Kapehu.
RiwiTaikawa Whangarei.
Wiremu Peka Waikare.
Horomona Peeni Kaikou.
page break page break

I Mine te Hui o te Hahi Maori o te Atirikonatanga o te Waimate ki te Wharekarakia i Paua, Parengarenga i Pepuere 27 me 28, 1885. No te tekau o nga haora i te ata o te Paraire te 27 o nga ra, ka whakapuaretia te Hui. Kotahi rau tangata i te karakia, e ono tekau i tango i te Hapa a te Ariki. Ko te ohaohatanga (£3 6s. 3d.) i tukua mo te perehihitanga i nga mahi o te Hui. No te rua karaka i te ahiahi ka noho te Hui. He hui tenei, he mea ata homai na nga kaumatua ki nga Maori anake, i te maha o o raua raruraru; a, ko Rev. R. W. Tangata hei tumuaki mo taua huihuinga hei whakakapi mo te Upoko, ara, mo te Pihopa. I karangarangatia e Rev. R. W. Tangata nga ingoa o nga mema; muri iho ka kiia e ia he hui ano tenei e rite ana ki ta te ture i whakatakoto ai, ka timataia hoki e ia te mahi ki te Inoi. Katahi ia ka whaikorero ki te Hui.

Te Whai-Korero a te Tumuaki.

E hoa ma, e te hunga kua mine mai nei ki tenei Hui, Tena koutou katoa. Ko taku kupu tuatahi he whakahau atu ki a koutou kia mātua wkakapai atu tatou ki te Atua mona i arahi ora mai i a tatou ki te timatanga o tenei tau hou. Mehemea hoki kua taea e tatou etahi mahi e tika ana ki te titiro mai a te Atua i enei tau kua pahure ake nei; me waiho atu e tatou ki a Ia te kororia me te whakapai nui. He mahi tohu hoki nona i taea ai e tatou te huihuinga mai ki Tona aroaro inaianei ki te rapu tikanga ma tatou, e whai painga ai, e tupu ake ai he kaha mo tenei wehenga o te Hahi a te Karaiti. Kia tau iho ki tenei Hui te manaakitanga mai a te Atua, kia meinga ai e Ia nga tikanga katoa e whakatakotoria marietia hei whakaneke ake i Tona rangatiratanga ki tenei takiwa o to tatou Pihopatanga. Heoi, e hoa ma, he mea whakahari rawa atu tenei inaianei, ara, to tatou huihuinga mai, i tera wahi, i tera wahi, a poto mai ana nga Mangai Reimana me nga Minita Maori tokowaru, me to tatou matua me Rev. A. Whareumu raua ko Riwi Taikawa. Ko taua hunga i haere mai i te whenua mamao, na kona ka kite ai tatou tetahi i tetahi, he kanohi he kanohi. Na, e hoa ma, he kotahi enei mea me whakaatu ake ano e ahau. E tangi ana te ngakau, me te hinengaro ki te korenga nei o o tatou matua o te Pihopa raua ko te Atirikona o te Waimate, o Rev. J. Matiu o Kaitaia. Kahore nei hoki tetahi o ratou i tae mai ki te nohoanga o tenei Hui. Heoi ra e taea hoki te pehea ua ratou ? Ko te Pihopa, he nui rawa no ona raruraru ki te whakatutuki i ana haere ki nga wahi i whakaritea e ia. Ko to tatou Atirikona, he raru nui kua pa mai ki a ia, ara ki te mate nui o Mihi Karaka, na reira ia i kore ai i ahei te haere mai. Na, ko taku whakahau page 6tenei ki nga mema katoa o tenei Hui, kia inoi atu tatou ki te Atua mona kia tohungia. Ko to tatou matua ko te Matiu, ko te mate o te koroheketanga kua tae atu ki a ia, na kona te ahei te haere mai ki tenei wahi tawhiti. Heoi ra e aku hoa, ahakoa kahore o ratou tinana i konei, ko o ratou mahara me o ratou ngakau kei konei ano e mahi tahi ana me tatou mo tenei manga o te Hahi o te Atua.

Na, kua tae mai te kupu a te Pihopa, he whakahau mai i au hei whakakapi kau iho mo to raua nohoanga ko te Atirikona. Tenei taku, e hoa ma; kei waiho te korenga nei o o tatou matua i roto nei i a tatou hei whakangakau kore i a tatou a ka noho wairangi noa iho, engari, me tahuri tatou me ata mahi i a tatou mahi i roto ano i te Ariki. E rite ana hoki tatou e huihui nei inaianei ki te kaipuke i waenga moana; ko nga rangatira kua hoe ki uta, a kiia iho ana e nga rangatira ma nga heramana e whakatere te kaipuke mo tetahi wahi iti nei. Na, mehemea ka waiho tera hei whakangakaukore mo aua heramana, ara, te ngaronga atu o nga rangatira, a ka noho wairangi noa iho, ekore e roa kua paea te kaipuke; te mutunga, he pakaru. Waihoki, he kaipuke tenei, ko te Hahi Maori. I runga i nga mea whakararu ki o tatou matua, kua kiia mai ma tatou e whakatere tenei kaipuke i te wa iti nei. Na reira tenei kupu aku ki a tatou kia ngahau ki te mahi i ta tatou mahi,—nga minita me nga mangai reimana me te iwi katoa hoki o te Hahi Maori kua hui mai nei ki tenei wahi—kei paea haeretia to tatou kaipuke a ka pākarukarua e nga toka maha o tenei ao kino. Na, e hoa ma, kua wkakatauiratia mai e o tatou mātua i roto i nga Hui o nga tau kua pahure ake nei, hei whakaatu mai i nga tohu i kitea ai e whai manawa ora ana to tatou whakapono, ara, to te Hahi Maori.

Ko enei nga tohu i kite ai ahau. (1.) Ko te whakamotuhanga o tetahi o nga rangatira Maori ki Paihia i te tau kua pahure nei hei rikona mo te Hahi a te Karaiti, hei hapai i ana tikanga, ara, a Hemi Taitimu o Parengarenga. (2.) Ko te whakaaetanga mai o Tawhiao ki a te Pihopa raua ko te Karaka kia tukua atu etahi o a tatou minita hei kawe atu i te rongoa, ara, i te Rongo Pai ki nga iwi o ona takiwa. Heoi, kitea ana te manaaki o Tawhiao i nga tamariki o te Hahi Maori i tae atu nei ki Waikato. A, ki taku whakaaro, ekore e maha nga tau e haere ake nei ka huri mai a Waikato ki te whakapono tika. (3.) Ko te otinga o tetahi Wharekarakia pai rawa i Kaikohe i tenei tau, ko tona utu i neke ake i te £670. Nui atu te uaua o Rev. M. Kapa me tona iwi ki te mahi moni mo taua whare, a i te whakapuaretanga e the Pihopa i 11th o nga ra o te marama kua pahure ake nei, hore rawa he nama o taua Wharekarakia. (4.) Ko te awhina mai a o tatou hoa kaikarakia ehara nei i te page 7minita i nga mahi o te Hahi. A he mea tika rawa kia whakaputaina he kupu whakawhetai mo to ratou kaha ki te awhina i te Hahi; kei te tino mohio hoki tatou kei te kaha rawa te mahi a aua kaikarakia. Na te uaua o ta ratou mahi i whai oranga ai te kahui inaianei.

Kei te mohio ano ahau kei te koa mai nga ngakau o o tatou mātua pakeha ki enei ahua e tirohia mai nei e ratou mo tenei wahi o te Hahi o enei wa, o nga wa hoki kua pahure ake nei. Na, e hoa ma, ko enei mea katoa he tohu e mohio ai tatou he manawa ora to te Hahi Maori; otira kei te matau tahi tatou ki nga mahi hē i roto ia tatou. Na ko taku kupu ki a tatou kia whakarerea rawatia atu te kororia hua kore, ara te inu waipiro. Ko nga mahi reihi hoiho hoki he mea kino, ina hoki kei reira te haurangi, te peti, me te maha atu o nga takaro kino i roto i nga pera, ekore nei aua tikanga e waiho hei pai mo tatou.

E hoa ma, heoi nei ano aku korero ake ki a tatou; me tahuri tatou ki te whakaaro i a tatou mahi i roto i te Ariki. Ki te kahore hoki te Atua hei awhina i te mahi, ekore rawa e taea e tatou te mea i Tana e pai ai, na reira e tika rawa ana te Inoi nei:—E te Ariki kia haere i mua, kia aru mai i muri Tou kaha i a matou; meinga hoki matou kia mahi tonu i nga mahi pai katoa, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Whakaaria e Rev. M. Kapa.

Tautokona e Wiki te Whai.

E whakapai ana te Hui ki a Rev. R. W. Tangata mo tana whai-korero, e tono ana hoki kia whakaae ia kia perehitia.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Rev. R. W. Tangata.

Tautokona e Rev. H. P. Taua.

Ko Rev. M. Kapa hei kai tuhituhi mo nga mahi a te Hui.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Riwi Taikawa.

Tautokona e Wiremu te Waha.

Kia kaua rawa te Hahi Maori e wehea mai i te Hahi Matua, ara, i te Hahi o Ingarani.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Rev M. Kapa.

Tautokona e Riwi Taikawa.

Kia whakatuturutia nga tau e tu ai te mangai Reimana ka ahei ai a pooti ano, hei te toru o nga tau.

Whakaaetia ana

page 8

Whakaaria ana Rev. M. Kapa.

Tautokona e Riwi Taikawa.

Kia whakaurua he Maori ki roto i nga kaitiaki moni e whai tikanga ana te Hahi Maori, pera me nga moni o nga moni Tahua Minita.

Unuhia ana

Whakaaria e Rev. M. Kapa.

Tautokona e Wiki te Whai.

Kia whakaaro te Hahi Maori ki te whakatakoto i nga moni toenga o nga Pariha hei oranga mo ratou.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Rev. M. Kapa.

Tautokona e Rev. H. P. Taua.

Kia kaua e kahore he moni kawe i te Rongo Pai i nga pire moni o nga takiwa, ahakoa nui, iti ranei.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Rev. W. te Paa.

Tautokona e Rev. R. W. Tangata.

Me whakarite komiti te Hui hei whiriwhiri korero mo tetahi reta aroha, whakapai hoki, ki a Tawhiao me nga tangata o Waikato: a, me whakauru taua reta ki nga Mahi o te Hui ina perehitia:—Nga mema mo te komiti, ko Revs. R. W. Tangata, H. P. Taua, W. te Paa ratou ko Henare Pou, ko Riwi Taikawa.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Meinata te Karamu.

Tautokona e Orikena Whakawahi.

Kia whai kupu tenei Hui ki a te Pihopa kia whakapangia he Minita mo nga takiwa o te Wairoa, Kaipara.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Orikena Whakawhai.

Tautokona e Ruku Huru.

Kaua rawa e hahua he tupapaku i tanumia ki nga wahi i whakatapua hei Parikarauna.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Orikena Whakawhai.

Tautokona e Meinata te Karamu.

Ko nga pukapuka me nga aha noa, me tuku tonu ki te Minita o te Pariha, a ki te kahore he minita, ki te Kaikarakia o te takiwa, ki te Mangai Reimana ranei.

Whakaaetia ana

page 9

Whakaaria e E. Piriwata.

Tautokona e Ruka Huru.

Nga whenua e whakamotuhaketia mo te Hahi Maori, kia whakakorea he ingoa Pakeha i roto i nga kaitiaki.

Kihai i whakaaetia

Whakaaria e Eriha Piriwata.

Tautokona e Hami Pikimaui.

Kia whakakorea nga utu marena ki te minita i tona wharekarakia ake, engari ki te haere ki era atu wahi ki te marena, me utu.

Kihai i whakaaetia

Whakaaria e Horomona Peeni.

Tautokona e Tamati Poa.

Kia nukuhia te rohe o te Minitatanga o Mangakāhia ki Hikurangi, ki Kaikou.

Kihai i whakaaetia

Whakaaria e Hunia Tamauru.

Tautokona e Wiremu Peka.

Kia nukuhia te minita o Paihia ki waenganui o tana Pariha kia taea ai e ia te haereere ana takiwa.

Kihai i whakaaetia

Whakaaria e Anatipa te Pona.

Tautokona e Rev. M. Kapa.

He mea tika hei matuaatua te pāpā me te whaea, a ma raua e whiriwhiri he tokotoru mo raua.

Whakaaetia ana

Whakaaria e Rev. R. Kamiti.

Tautokona e Rev. R. Paerata.

He whakaputa kupu whakapai tenei ki a Rev. H. K. Taitimu, me tona iwi o te Aupouri mo te atawhai ki nga mema o te Hui.

Whakaaetia ana

page 10

Ko Enei Nga Tikanga O Era Atu Hui E Mau Tonu Ana.

I.
Mo Nga Kura Ratapu mo nga Tamariki.

He whakahau tenei ki nga wahi katoa o tenei Atirikonatanga mo nga Kura tamariki i nga Ratapu kia tu tonu.

II.
Kaua Nga Whare-Karakia E Waiho Hei Whare-Kura Ra Noa.

Ki te whakaaro o tenei Hui, ekore e tika kia waiho nga Whare-karakia hei whare-kura i nga ra noa, engari me whakamotuhake mo te Karakia anake; a me whakatu ano nga whare-kura. Ehara tenei tikanga i te pei i nga tamariki i nga kura, erangi he mea kia motu kē te Wharekarakia, kia motu kē te whare-kura.

III.
Kia Aroha Nga Tangata Ki Nga Minita Ina Haerere.

Kia whai aroha nga tangata o tenei Atirikonatanga ki nga minita ina haerēre ki nga kainga, kia tukua noatia te hoiho me te kai-arahi.

IV.
Mo Nga Moni Haerere A Nga Mangai Reimana.

Kia whakāro nga tangata o nga Pariha ki o ratou Mangai Reimana, ki te whakaea i nga moni e pau ana i a ratou e haerēre ana ki nga Hui. Ko aua moni me tango i roto i nga Kohikohi, me kohi ra waho ranei.

V.
Mo Nga Turoro Kia Whakaaturia Ki Te Minita.

He kupu tenei ki nga tangata katoa o ia Pariha, o ia Pariha, mo nga turoro kia whakāturia mai ki te minita; kia kaua e waiho kia takoto noa iho taea noatia to ratou matenga, ka korerotia ki te minita. He tino mea pouri tenei.

VI.
Kia Haerere Nga Minita Ki Te Tirotiro I Nga Kura.

Kia tae tonu nga minita ki nga kura tamariki i nga ra noa, ki te whakaako i nga tikanga o te Whakapono.

page 11

VII.
Kia Whakamutua Te Mahi Maori Ki Runga Ki Nga Tamariki.

Kaua nga tikanga Maori ki runga i nga tamariki kohungahunga i mua i to ratou iriiringa, hei muri ka kawea mai kia iriiria. He tino mahi hē rawa tena; me mutu rawa taua tikanga Maori i roto i nga tangata Karaitiana.

VIII
He mahi ma nga Hahiwatena.

Ma nga Hahiwatena o nga kāinga e whakaatu ki te Minita ina tae atu, i nga tamariki mo te iriiri.

IX.
He Rehita iriiringa, marenatanga, tanumanga.

Kia tu nga tino Whare-karakia i nga Rehita iriiringa, marenatanga, tanumanga.

X.
Nga whenua mo te Hahi.

Kia hohoro te whakamotuhake i nga whenua mo te Hahi, karauna karaati rawa, ka tuku ai ki nga kaitiaki (trustees).

XI.
Nga kohikohi o nga Whare-Karakia.

Kaua nga kohikohi o nga Whare-karakia e meinga hei hoko kai mo nga Hui o te Hahi, erangi me ra waho he kohikohi mo ena mea.

XII.
Kai titiro moni.

Ma te minita me tetahi tangata kē, ehara nei i te Hahiwatena, e titiro nga pukapuka kohikohi, e tatau hoki i nga moni o nga Pariha.

XIII.
Tikanga Mo Te Nehu Tupapaku.

Kaua te Kaikarakia e pokanoa te nehu i te tupapaku i te mea e tata ana te minita. Kia whakaae ra ano ia, katahi te Kaikarakia ka nehu.

XIV.
Utu mo te Iriiri.

Kaua te minita e tono utu mo te iriiri; erangi ki te hiahia nga mātua kia homai noa mai he mea ma te minita, e pai ana kia tangohia e ia.

page 12

XV.
Nga Tikanga E Whakatakotoria Ana E Te Hui.

Kia whakamana rawatia nga tikanga e whakatakotoria ane e te Hui o te Hahi.

XVI.
Nga Mema Noho Atu.

Ki te noho atu tetahi mema o te Hui, kia tae rawa ki te Upoko he reta whakaatu i te take i noho atu ai.

XVII.
Nga tohunga Maori.

Kia whakakorea rawatia te haere ki nga tohunga Maori.

XVIII.
Nga pire moni.

Kia marama rawa nga pire moni o nga Pariha ka ahei kia tangohia; ki te hē te pire ka whakahokia Kia whakatikaia mai.

XIX.
Rawiri Ma Nga Kaikakakia.

Me tuku noa te Eawiri ma nga Kaikarakia tuturu o nga Pariha, ma nga komiti o nga Wharekarakia e hoatu.

He tohutohu mo nga whenua e tukua ana mo te Hahi.

1. Me matua ruri.
2. Ka oti te ruri me tuku ki te Kooti whakawa whenua.
3. Ka puta i te Kooti me tuku ki nga Kaitiaki (trustees). Kei nga kaituku te tikanga mo nga tangata ma ratou e tiaki., erangi kia uru te Pihopa, te Atirikona ranei ki roto i nga Kaitiaki.
4. Ma te Pihopa e rapu tetahi wahi o te moni hei utu mo te ruritanga, me te whakawakanga o nga whenua e tukua ana mo te Hahi. Me whakarite ta te Pihopa moni ki te pai, ki te nui ranei o te whenua.

He inoi mo te Hui o te Hahi Maori.

E te Atua Kaha rawa, kua oti te whakakotahi e koe tau hunga whiriwhiri katoa hei tinana mo tau Tama mo te matou Ariki mo Ihu Karaiti; ki te huihui hoki ou tangata ki tetahi wāhi i runga i tou ingoa, ko reira ano koe; kia anga mai to whakaaro atawhai ki tenei wahi o te Hahi, manaakitia mai hoki page 13matou, te Pihopa, me nga Minita, me nga Mangai o te iwi kua mine mai nei ki te rapu tikanga. Kia riro mai i a matou nga taonga maha a tou Wairua Tapu, ara te mahara, te mohio, te kaha, te aroha me te ata whakaaro; kia whai tonu ai matou i roto i a matou mahi katoa, ko koe kia whakakororiatia, ko te pai o to iwi kia kake, ko tou rangatiratanga kia whakanuia. Kei meatia tetahi mea e matou i runga i te tikanga totohe, i te whakapehapeha, i te mataku ranei i te tangata. Kei hē hoki a matou mahi i te whakaaro poka noa ake, i te hianga ranei a te tangata: engari kia ata whakatakotoria nga tikanga katoa e tupu pai ai to Hahi i roto i a matou; kia mahia ai e matou katoa nga mahi pai kua rite mai nei i a koe hei mahinga ma matou; kia whakakotahitia ai matou katoa i roto i te whakapono, i te aroha; kia rite tahi ai hoki o matou whakaaro, me o matou mangai, te whakakororia i a koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

He reta mihi mo Waikato.

Ki a Tawhiao me ona iwi o Waikato. He pukapuka mihi, whakapai, tena na te Hui o te Hahi Maori i mine ki Parengarenga i a Pepuere 27, 28, 1885, ki nga iwi o Waikato.

Tena koutou, Kia ora tatou i roto i te Ariki. Tenei te Hahi Maori o te Atirikonatanga o te Waimate, i te Pihopatanga o Akarana, te tuku atu nei i te kupu whakapai ki a koutou. Kua kitea hoki i naianei te nui o to koutou atawhai ki ā matou tamariki i tukua atu nei ki nga wāhi o Waikato i runga i nga whakahaunga a te Ariki kia kauwhautia tana kupu ki nga wāhi katoa, ara, ki a Rev. Renata Tangata raua ko Rev. Wiki te Paa. E whakapai ana matou mo to koutou tahuritanga mai ki te ata whakarongo ki te Kupu a te Atua i a raua e karakia ana i waenganui ia koutou. Ora ana o matou ngakau i to matou rongonga ai i te nui o a koutou tikanga pai ki a raua i a raua e mahi ana i roto i a koutou; na reira ka whai kupu atu nei hei whakaatu i to matou hari. Na, e hoa ma, ko to matou hiahia nui kia tahuri mai koutou ki te whakapono tika, kia paiheretia tatou ki te paihere kotahi, ki te whakapono ki te Atua kotahi. Na reira i tonoa atu ai ā matou tamariki hei kawe atu i ta matou kupu ki nga iwi o Waikato, me era atu wahi, ki te tawhiri atu i a koutou kia hoki mai ki to tatou whakapono tuatahi, ki te manatunga a o tatou matua, ara, ki te whakapono o Ihu Karaiti. No te Hui i Waitangi i a Maehe, 1884, ka whakaputaina ta matou kupu aroha mo koutou;—a, to naianei ko te kupu whakapai.

Na, e nga hoa aroha, e nga iwi o Waikato, ka mau tonu te mahara a te Hahi Maori ki a koutou. Tenei hoki tetahi mea page 14kia marama koutou, ekore pea a matou tamariki e tae atu ki te Hui ka tu nei ki Whatiwhatihoe a Maehe 12 nei, he nui no a raua raruraru i tenei taima, a tera ano he taima e hoki ai ano raua kia koutou. Hei kona, paiheretia mai tatou ki te paihere kotahi i roto i te Atua, i runga i tenei kupu a te Apotoro:— "He pouritanga koutou i mua; tena ko tenei, he maramatanga koutou i roto i te Ariki; kia rite te haere ki to nga tamariki o te maramatanga"—Epeha v. 8.

Na Te Hahi Maori.

page 15

Ko Nga Minita Me Nga Kaikarakia Ena O Te Hahi Maori O Te Atirikonatanga O Te Waimate I Hanuere, 1885.

Atirikonatanga O Te Waimate.
Takiwa o te Waimate:—Atirikona E. B. Karaka.

Waimate Rev. H. P. Taua
Waimate Mita H. Karaka
Waimate Mita M. Karaka
Keri Keri Te Keepa
Matauri Hohepa Waoku
Matire Hemana Raengawha
Whangaroa Hemi K. Tupe
Whangaroa Ihaka Hiamoe
Te Pupuke Hare Hongi
Taakou Heremaia
Tapuetahi Karena Puhi
Wainui Wiremu Weka
Okaihau Hamiora Hamorae
Okaihau Hone Karahina

Takiwa o Kaikohe:—Rev. M. Kapa.

Kaikohe Natanahira Rae
Kaikohe Hare Ianga
Ohaeawai Hirini Keno
Ohaeawai Hone Horotai
Mangakaahia Tamati Poa
Mangakaahia Komene Aranui
Mataraua Hemi Tutu
Maataa Iraia Kuao
Otaua Ruhiu
Punakitere Akaripa Haki

Takiwa o Oruru:—Rev. R. W. Tangata.

Mangonui Ritete te Kuru
Parapara Peneamine Hinepuku
Parapara Henare Keepa
Peria Rakena Kaitaia
Peria Kingi Waiaua
Kohumaru Te Hapa
Wikitoria Karipa Tipako
Rangiawhia Raharuhi Ihaia
Rangiawhia Manuera
Rangiawhia Reihana Ngatote
Taipa Te Wiremu Pikaahu
page 16

Takiwa o Kaitaia:—Rev. J. Matiu.

Kaitaia Kereopa Poharu
Kaitaia Hare Rewiti Hukatere
Kaitaia Haimona Tatu
Kaitaia Wiremu Kingi
Kareponia Pataropa Tarapaea
Kareponia Timoti Popata
Kareponia Wiremu te Waha
Awanui Hupata Kākā
Awanui Hakaraia te Awarau
Awanui Hetaraka te Awarau
Okahu Meinata Hongi
Okahu Hehi te Paa
Pamapuria Rutene te Wa
Pamapuria Wāka te Koni

Takiwa o Ahipara:—Rev. R. Kamiti.

Pukepoto Timoti Puhipi
Pukepoto Rapihana te Maru
Pukepoto Hohepa Kākā
Ototoiti Wiremu Tu
Ototoiti Eriha Piriwata
Ahipara Henare Ngakaha
Ahipara Patana Kāraparapa
Ahipara Hoaui Taipari
Ahipara Hamiora Rungaiterangi
Ahipara Kihiringi te Morenga
Herekino Aperahama Pukeroa
Herekino Hemi Warihi
Herekino Hori Piriwata

Takiwa o Parengarenga:—Rev. H. K. Taitimu.

Te Kao Hemi Kapa
Te Kao Wiki te Whai
Te Kao Eparaima Kapa
Te Kao Hemi Riumākutu
Paua Aperahama te Ngara
Paua Nutana te Ripi
Takapaukura Wiremu Kurukuru
Takapaukura Hakaraia Kaingaroa
Kapowairua Herora Tahu
Waharua Hoera Aupouri

Tawkiwa o Hokianga:—

Poutawhera Porikapa Tohuora
Poutawhera Eparaima Tohuorapage 17
Rotokakahi Reihana Parone
Rotokakahi Peneharara Pāpārangi
Waiparera Ruka Huru
Waiparera Herewini te Toko

Takiwa o Waimamaku:—Rev. W. te Paa.

Waimamaku Ihaka Peneti
Waimamaku Wiremu Tuwhare
Waimamaku Mehaka te Pona
Te Taita Peneamine Tikinui
Waipoua Wiremu Ponga
Waipoua Pohe Paniom
Waiwhatawhata Taniora te Kowhai
Kokohuia Taimona Pita

Takiwa o Kaipara:—

Parirauewha Netana Miru
Parirauewha Meinata Karamu
Ripia Orikena Whakawhai
Te Houhanga Wāka te Huia
Kapehu Hetaraka te Koni
Kapehu Koroniria Kaipuke
Kapehu Wiremu Nepia
Tahunaatawa Wiremu Whanganui
Te Kowhai Arapeti Maihi

Takiwa o Whangarei:—Rev. A. Whareumu.

Tutukākā Paratene te Manu
Ketenikau Hepi Moanaariki
Puketotara Riwi Taikawa
Maunu Tipene Waimaori
Taiharuru Hoani Whenu
Hikurangi Tipene Haari
Takiwa Wiki Koukou
Mataiwaka Wereta Pou
Ngararatunua Pehimana Ngawhau

Takiwa o Pahia:—Rev. R. Paerata.

Paihia Henare te Raugi
Kororareka Eruera Taurau
Rawhiti Ihaka te Tai
Rawhiti Timoti Kō pe
Waikare Wiremu Peka
Kawakawa Hura Taurua
Kawakawa Ihaia Kirikau
Te Kopuru Hunia Tamauru
Waiomio Te Wiremupage 18
Whangaruru Mohi Kaingaroa
Whangaruru Pirimona
Whananaki Hapeta
Oromahoe Wiremu Pirihongo
Oromahoe Henare Pou

Ko Nga Hahiwatena Ena o Te Atirikonatanga o Te Waimate.

Waimate Te Kingi
Waimamaku Reupene Tuoro
Te Taita Netana Patuawa
Waiparera Herewini te Toko
Te Kao Henare Hetaraka
Paua Aperahama te Ngara
Takapaukura Hakaraia Kaingaroa
Kareponia Matenga Taiuru
Awanui Hoani Tiwhi
Paihia Henare te Rangi
Kapehu Piripi Ngaukariri
Parirauewha Natanahira Miru
Peria Te Rakena
Parapara Henare Keepa
Rangiawhia Manuere Tame
Kohumaru Ritete te Kuru
Kaikohe
Mangakōhia Eparaima Poa
Otaua Tane Ruhiu
Maataa Ihimaera Kuao
Ohaeawai Heta te Haara
Kokohuia Hohua Taimona
Waipoua Wiremu Ponga
Whangapē Hone Tukia
Ripia Puangi Aio
page 19

Ko Nga Moni Ena I Kohikohia I Te Atirikonatanga O Te Waimate Ite Tau 1884.

Ahipara.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 8 4 5 Waina, taro Hapa 0 15 6
Horoi Wharekarakia 0 10 0
Turoro 0 6 0
Whakapai Wharekarakia 4 0 0
Kapu mo te waina 0 3 0
Horoi kahu minita 0 2 0
Kawe Rongopai 0 5 0
Toenga moni 2 2 11
£8 4 5 £8 4 5

Awanui.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 15 19 0 Waina, taro Hapa 0 7 0
I rawahotia 7 5 9 Kawe Rongopai 0 1 0
Mangai Reimana 0 12 0
Toenga moni 22 4 9
£23 4 9 £23 4 9

Anatioka.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 5 11 9 Whakapai Wharekarakia 0 11 0
Waina, taro Hapa 0 13 6
I te minita 0 2 0
Horoi kahu teepu 0 2 0
Turoro 0 12 0
Peita, me te Kaitiki 2 7 6
Kawe Rongopai 0 5 0
Toenga moni 0 18 9
£5 11 9 £5 11 9
page 19

Te Kao.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga. 7 7 0 Waina 0 12 0
Minita haere mai 1 0 0
Horoi Wharekarakia 0 10 0
Papa Kawhena 1 2 0
Kawe Rongopai 0 10 0
Watena 0 10 0
Mangai Reimana 0 10 0
Pukapuka, aha noa 0 6 6
Toenga moni 2 6 6
£7 7 0 £7 7 0

Kakeponia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 1 1 Horoi kahu teepu 0 2 6
Turoro 0 15 0
Watena 0 10 0
Taro mo nga Hapa 0 1 0
Toenga moni 2 12 7
£4 1 1
£4 1 1

Kaitaia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaoha Hapa (Maori) 4 0 0 Waina 0 18 0
Ohaoha Hapa (Pakeha) 3 0 0 Kaikarakia kaumatua 1 18 0
Kohikohi Ratapu 8 0 0 Rongoa 3 0 0
Te rori me te taiepa 3 0 0
Te kuwaha me nga inihi 1 6 0
Toenga moni 4 18 0
£15 0 0 £15 0 0

Kohumaru.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 17 11 Whakapai Wharekarakia 0 11 0
Maramataka 0 1 0
Kawe Eongopai 0 2 0
Mangaai Reimana 0 3 0
Toenga moni 1 0 11
£1 17 11 £1 17 11
page 21

Kokohuia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 13 9 Mangai Reimana 0 10 0
Toenga moni 2 3 9
£2 13 9 £2 13 9

Kororareka.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 10 6 Kai tiaki 0 18 11
Toenga moni 2 11 7
£3 10 6 £3 10 6

Kaikohe.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 12 19 8 Whare o te kuwaha 22 12 0
Kohi ra waho 119 9 3 Papa turu no Akarana 18 9 3
Rongopai 0 2 0 Tima mau papa 2 5 0
Puaretanga o te Wharekarakia 40 18 6 Mahinga i nga turu 28 0 0
[unclear: Purapiti] 7 0 0
Okena 25 0 0
Whariki, turu mo te aata 5 0 0
Keehi wini 6 0 0
Nama o te Whare 40 0 0
Ahanoa a te Komiti 3 13 0
Mangai Reimana 1 0 0
Kawe Rongopai 0 2 0
Etahi atu mea 14 8 2
£173 9 5 £173 9 5

Kapehu.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 22 17 11 Minita haere mai 1 0 0
Pukapuka, mangumangu 0 2 6
Horoi Wharekarakia 0 8 6
Waina 0 6 0
Kanara karakia 0 4 0
Turoro 0 19 0
Watena 0 2 0
Nera titi Wharekarakia 0 1 6
Toenga moni 19 14 5
£22 17 11
£22 17 11
page 22

Kaikou.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 5 6 0 Mangai Reimana 5 6 0

Parirauewha.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 14 12 10 Minita haere mai 1 0 0
Ra wahotia 47 15 0 Kahu teepu 0 1 1
Taro, waina 0 7 0
Kanara Karakia 0 3 6
Wharekarakia teneti 6 3 6
Poti kawe minita 0 12 6
Pukapuka 0 7 0
Mangai Reimana 3 15 0
Tahua whangai minita 44 0 0
Toenga moni 5 18 3
£62 7 10 £62 7 10

Paua.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 11 17 9 Hanganga i te taiepa 7 17 6
Toenga o te tau 1883 1 19 3 Turoro 0 18 0
Horoi Wharekarakia 0 15 0
Rawakore 0 12 0
Watena 0 16 0
Horoi kahu minita 0 3 0
Mangumangu, aha noa 0 6 6
Kawe Rongopai 0 10 0
Mangai Reimana 0 10 0
Toenga moni 1 9 0
£13 17 0 £13 17 0

Peria

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 18 10 Whakapai Wharekarakia 2 0 0
Waina 0 5 6
Mangai Reimana 0 3 0
Kawe Rongopai 0 10 0
Toenga moni 2 0 4
£4 18 10 £4 18 10
page 23

Parapara.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 6 3 Waina 0 6 0
Whakapai Wharekarakia 0 4 0
Kawe Rongopai 0 5 0
Mangai Reimana 0 1 6
Toenga moni 0 9 9
£1 6 3
£1 6 3

Pakia

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 2 8 I te hamoniama 14 4 8
Ra wahotia 10 2 0
£14 4 8 £14 4 8

Paihia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 10 9 7
Whakapai rori 1 14 0
Toenga o 1882-1883 7 4 11 Horoi Wharekarakia 0 5 0
Peita, hinu, paraihe 3 9 1
Paninga 7 5 0
Mahi a te Hui Hahi Maori 4 6
Kawe Rongopai 0 2
Hoe poti minita 0 12 0
£17 14 6
£17 14 6

Takapaukura.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 7 0 Waina Hapa 0 6 0
Kaikani papa 1 10 6
Turoro 0 10 0
Kawe Rongopai 0 5 0
Mangai Reimana 0 7 0
Toenga moni 0 8 6
£3 7 0 £3 7 0
page 24

Taumarere.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 14 6 Waina 0 12 0
Toenga o 1883 0 15 6 Turoro 0 5 0
Horoi Wharekarakia 1 10 0
Mangai Reimana 0 10 0
Toenga moni 2 12 11
£5 9 11
£5 9 11

Taipa.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 6 4 Waina 0 3 0
Kawe Tongopai 0 3 0
Toenga moni 2 0 4
£2 6 4
£2 6 4

Taita.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 9 14 0 Waina 0 6 0
Ra wahotia 1 4 0 Horoi Wharekarakia 0 8 0
Mangai Reimana 2 0 0
Toenga moni 8 4 0
£10 18 0
£10 18 0

Titikare.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 9 13 5 Wharekarakia teneti 3 7 6
Waina 0 5 0
Karaihe, taro 0 2 0
Wharekarakia Herekino 2 10 9
Pukapuka 0 2 6
Toenga moni 3 6 5
£9 13 5 £9 13 5
page 25

Taharoa.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 17 0 Waina 0 6 0
No Pepuere 1885 1 8 3 Mangai Reimana 1 2 3
Minita 3 17 0
£5 5 3
£5 5 3

Rangiawhia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 15 0 He puruma, he karaihe 0 3 0
Waina 0 5 0
Watena 0 10 0
Mangai Reimana 0 3 0
Kawe Rongopai 0 6 0
Toenga moni 0 8 0
£1 15 0
£1 15 0

Ripia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 23 4 11 Waina 0 8 0
Teneti karakia 1 7 0
Neera 0 1 0
Toenga 21 8 11
£23 4 11
£23 4 11

Okaihau.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 1 3 Waina 0 6 0
Pereti, kapa 0 9 6
Pouaka 0 5 0
Mangai Reimana 0 5 0
Toenga moni 0 15
£2 1
£2 1
page 26

Oromahof.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 6 12 11 Waina 0 7 0
Ra wahotia 11 10 0 Wharekarakia o Waikare 2 0 0
Kawe Rongopai 0 5 0
Okena o Kaikohe 1 1 0
Toenga moni 14 9 11
£18 2 11
£18 2 11

Ohaeawai.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 11 5 Waina 0 6 0
Arai wini 0 14 0
Kaipatu pere 1 0 0
Horoi kahu minita 0 2 6
Pukapuka 0 2 9
Horoi Wharekarakia 0 10 0
Mangai Rehnana 0 11 0
Toenga moni 1 5 2
£4 11 5
£4 11 5

Waianga.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 10 2 E toe ana 1 10 2

Waiparera.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 4 7 Horoi Wharekarakia 0 15 0
Ra wahotia 2 5 0 Wharekarakia o Huria 1 0 0
Kowhatu o Rev. P. Patiki 1 5 0
Toenga moni 0 9 7
£3 9 7
£3 9 7
page 27

Waipoua.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 6 16 6 Pukapuka, maramataka 0 3 6
Ra wahotia 0 16 0 Mangai Reimana 1 0 0
Mangai Reimana 1 0 0
Toenga moni 6 9 0
£7 12 6 £7 12 6

Waimamaku.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 5 19 6 Maunga Rawiri mai 0 1 0
Ra waho 1 3 0 Turoro 1 6 6
Waina 0 3 0
Watena 0 10 6
Maunga pere mai 0 2 6
Puruma 0 2 6
Horoi Wharekarakia 0 15 0
Mangai Reimana 0 10 0
Kawe Rongopai 0 5 0
Toenga moni 3 6 6
£7 2 6 £7 2 6

Waikare.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 11 3 Waina 0 4 8
Toenga o 1883 0 14 4 Pukapuka 0 1 0
Ra waho 0 14 0 Mangai Reimana 1 4 0
Kawe Rongopai 0 1 0
Toenga mom 2 8 11
£3 19 7 £3 19 7
page 28

Waimate.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 2 11 Whakapai Wharekarakia 0 13 4
Tahua minita 2 9 Whakapai i nga rori 0 16 0
Horoi kahu minita 0 4 2
Whakapai Okena 0 10 0
Arai wini 0 5 3
Turoro 0 3 0
Waina 0 12 0
Kawe Rongopai 0 10 0
Peita Wharekarakia 0 9 2
Tahua minita 2 9
£6 12 £6 12

Whangape.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 14 19 3 Waina, taro 0 14 0
Pukapuka 0 4 0
Kanara karakia 0 4 0
Wharekarakia o Huria 1 10 0
Mangai Reimana 0 2 6
Minita 0 7 0
Toenga moni 11 17 9
£14 19 3 £14 19 3

Whangarei.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 12 2 Waina 0 5 0
Minita 3 7 2
£3 12 2 £3 12 2

Mangakahia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 5 0 2 Ra Aranga 0 8 8
Rawaho mo Kaikohe 30 0 0 Whakapai Wharekarakia 0 19 0
Mo te Reimana 5 5 6 Waina 0 13 0
Nga wini 1 1 6
Kawe Kongopai 0 5 0
Mangai Keimana 5 5 6
Wharekarakia o Kaikohe 30 0 0
Aha noa 1 13 0
£40 5 8 £40 5 8
page 29

Ngararatunua.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 0 7 6 I te minita 0 7 6

Herekino.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 3 6 E toe ana 3 3 6
page break

Auckland:

William Atkin, Printer, High Street.

* Kahore ena i tae ki te Hui.