Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Reports of meetings on Māori Church matters, 1872-1888

Nga Tangata o te Hui. O Te hahi O Nga Takiwa, — O Hauraki, O Kaipara, O Waikato, Te — Tumuaki Ko Te Pihopa

Nga Tangata o te Hui. O Te hahi O Nga Takiwa,
O Hauraki, O Kaipara, O Waikato, Te
Tumuaki Ko Te Pihopa.

Nga Minita,

1.Rev. B. Y. Ashwell.
2.Rev. Heta Tarawhiti.
3.Rev. Hohua te Moanaroa.
4.Rev. W. Turipona.
5. Rev. V. Lush.

Nga Mangai Reimana.

1.O Hauraki Ko Nikorima Poutotara.
2. Ko Te Poari Riwai.
4. Ko Parata te Mapu.
4. O te Kirikiri Ko Tuterei Karewa.
5. Ko Te Urawhare.
6. O Manaia Ko Hamuera Hororiri.
7 Ko Reupena Whetuki.
8 Ko Tini te Marau.
9. Ko Pakara te Meihana.
10. O Whitianga Ko Te Ruihana.
11. Ko Reupena te Kaho.
12. Ko Wiremu te Huia.
13. Ko Haimona Hikahaere.
14. To Whakatiwai Ko Hoani Nahe.
15. To Weraroa Ko Wirihana te Ao o te Rangi.
16.To Wahi Ko Karena.
17.To Huarau Ko Te Waka te Koi.

Kihai enei i tae mai ki te Hui.

page break

I Tu te Hui ki Hauraki i te Mane te 8 o Maehe. I huihui katoa ki te whare karakia i Mataparu mo te karakia timatanga i te ata o te Ratapu te 7 o Maehe, ka mutu te karakia mo te ata ka tae ake te Pihopa, i te tekau ma tahi, ka karakia, taua karakia ko te Hapa Tapu, me te whakapakanga ringaringa. Ko te timatanga o te Karakia Hapa Tapu i a Rev. Heta Tarawhiti minita o te Takiwa o Waikato, ko te Tuhituhi i a Rev. W. Turipona minita o te Takiwa o Hauraki. I reira hoki a Rev. Hohua Moanaroa minita o te Takiwa o Waipa, i a ia hoki te kauwhau i te karakia o te ata, ko te kauwhau a Te Pihopa no te Rongopai mo taua ra (te Ratapu tuawha o Reneti) i a Hoani vi. 11. Ka tuwha atu ki nga akonga, a na nga akonga ki te hunga i noho ra; i tohutohungia e ia, ko te mea tika kia marama nga ritenga mo te whakahaere i te mahi o te Hahi, kia uru katoa hoki te nuinga hei hoa mahi, i whakaaturia hoki e ia nga mahi hei mahi ma te nuinga, haunga nga mahi ma nga minita. Ko te kohikohi i taua ra i tukua mo nga raruraru o te hui. I tu te Hui o te Hahi ki te roro o te whare whakairo a Te Hotereni Taipari i te 9 o nga haora o te mane te 8 o nga ra o Maehe. Ka mutu te karangaranga a Te Pihopa i nga ingoa o nga mema o te hui. Ka kiia e ia kua tu te hui. Ka mutu te karakia, ka puta tana kerero, tokowha nga minita i reira, tekau ma wha nga Mangai Reimana. Ko te Paki i whakaturia hei kaituhituhi hei kaiwhakamaori hoki mo te Pihopa. Ko Rev. W. Turipona hei kaitiaki mo nga moni. Ko nga kupu timatanga o te korero a te Pihopa he whakaatu i nga take me nga ritenga o te hui o te Hahi. I te hui i te tau 1878 ko nga Takiwa o Hauraki, o Kaipara, o Waikato, me Waitemata i hui tahi ki Hauraki; otira i tenei hui kahore i tae mai nga mema mo Kaipara no te mea kua whakaurua to ratou takiwa ki te Akirikonatanga o te Waimate i runga i to ratou hiahia ake. Ka whakaaetia hoki e te Pihopa ta nga whakaminenga me nga minita i pai ai; a te otinga pea o te reriwe o Hauraki ki Waikato, me to Waikato ki Kaipara tera pea ka kitea ka pai kia tu te Hui ki tetahi wahi ke atu, pera hoki me tera ki te Waimate: ko nga mahi ma te Hui he mahi nunui anake. Kahore e mahi huhuakore mehemea ka uru tahi ratou ki te whiriwhiri, ki te whakakaha tetahi i page 4tetahi, kia kaha ai ki te mahi i te mahi o te Hahi, ki te huhuti i nga pakiaka o te kino, ki te rui i nga purapura pai o te pono a te Atua. Ma te awhinatanga anake a te Wairua Tapu ka muta ai te mahi a te tangata i nga mahi kikino, ka mohio ai ia ki te mahi i nga mahi papai. Engari ko ta te tino kai mahi i pai 'ai kia uru tahi te Hahi me te hunga whakapono katoa kia mahi tahi me ia hoki i tana mara. Na i runga i tenei mahi me tahuri o tatou maharatanga i te tuatahi ki nga reme o te kahui a Te Karaiti, ara ki nga tamariki o nga kainga o nga mema o te hui. Me mahi nui nga matua, nga minita, me era atu kaiwhakaako ki te whakaako i nga tamariki kia mohio ai ratou ki te korero i te kupu a te Atua, me ako hoki ratou ki te korero Pakeha, ki uru ai hoki nga taitamariki ki te whakahaere i nga mahi Kawanatanga, me era hoki o ratou e mahara ana ki te mahi o te Hahi. Ko te tuarua o nga putake korero a te Pihopa hei whakanui haere i te mahi o te Hahi, he whakatu Kai-karakia Reimana, i te Takiwa o te Waimate tera i tae ki te kotahi rau nga Kai-karakia Reimana e mahi ana i runga i te tohutohu a nga minita, na i te mea e noho takitahi haere ana nga tangata o enei wahi, ara o Hauraki, o Waikato, me Karamaene, ma taua tikanga nei anake e taea ai te whakahaere te mahi o te Hahi. Ko nga tangata katoa kua hoatu i o ratou ngakau ki te Atua me tahuri ki te mahi i tenei mahi, ka tau ai te manaakitanga ki runga ki a ratou ki ta ratou mahi hoki. E rua nga putake i homai e tera ki te Waimate hei kawenga mai ma te Pihopa ki tenei huihui.

I.

Kia tukua atu ki te Hinota nui (meake nei ka tu ki Christchurch) kia whakaritea tetahi atu Pihopatanga mo te Takiwa Pihopa o Akarana, kia tu ai tetahi atu Pihopa hei mahi ki te Hahi Maori anake.

II.

Kia whiriwhiria me kore ranei e pai kia whakaturia tetahi Hinota nui mo te Hahi Maori, kia kotahi nohoanga o taua Hinota nui i roto i te toru tau, ko nga whakaminenga katoa o roto o tenei Pihopatanga me whai mema i roto i taua Hinota.

I whai kupu ano hoki te Pihopa mo te whakapanga ringa me te whakaunga i Parawai i te ratapu ara i te 7 o nga ra o maehe me tana pai hoki mo te mea i haere tahi mai i tona taenga page 5mai tetahi o nga Mihinare kaumatua o te Hahi, mo te Ahiwera tenei kupu, i tae mai hoki ia ki tenei whenua i te tau 1835, me tana mahi tonu taea noatia tona koroheketanga kia tau ai te manaakitanga a te Runga Rawa ki nga Maori o Waikato, a e kaha tonu nei tona ngakau ki te mahi i runga i te kaha e homai e te Atua ki a ia, a taea noatia te mutunga o ona ra.

I puta ano te kupu whakapai a te Huihui ki te Pihopa mo ana kupu me ta ratou hiahia kia taia ki te pukapuka o nga korero o te Hui. I noho a Te Raihi minita o Hotereni me te Rara Kai-karakia reimana o reira ano ki te nohoanga o te Hui, he mea whakaae na te Hui. No te mutunga o nga korero mo nga moni kua riro atu a kua pau hoki te whakahaere e nga komiti o te Hahi ka whakaaetia katoatia enei ritenga kahore he tangata kia Kotahi.whakahe.

I.

He mea pai kia whakaturia tetahi atu Pihopa hei hoa mo te Pihopa o Akarana a kia tau ana mahi ki te Hahi Maori anake.

II

Kia whakamana te kupu a te Hinota o te Waimate, ara; kia whai kupu ki te Pihopa kia whakaturia tetahi Hinota nui mo te Hahi Maori o tenei Pihopatanga, ko te hui tuatahi me tu i a Maehe 1881, a kia pau nga tau e toru a muri atu hei reira ka tu ano.

III.

Kia whai kupu ki nga kai tiaki o te whenua i Kohanga mehemea ranei kahore ano he moni reti i puta atu kia ratou mo taua whenua, a mehemea kahore ano, he aha te take i kore ai.

IV.

Kia kaha te mahi a nga mema katoa o te Hui kia whakaturia he kura Ratapu ki nga kainga katoa, a kia tahuri ki te Whakaako.

V.

Kia puta he kupu ki nga tangata o Whakatiwai kia kohikohia e ratou he moni mo tetahi minita hei minita haereere atu ki reira.

VI.

Kia tukua atu he kupu ki te Komiti ta paipera kia taia he Paipera Maori me nga whakaatu rarangi.

page 6

VII.

Kia puta te kupu aroha a tenei Huihui kia Te Hotereni Taipari i runga i tona mate, me ta ratou whakapai mo tana homaitanga i tana whare whakairo hei whare mo te Hui.

VIII.

Kia hoatu he kupu ki nga kai-tiaki o te moni o te Hahi Maori ma ratou e utu te taanga o nga korero o te Huihui.

IX.

Kia puta te kupu whakapai a te Huihui mo te whakamanu-whiritanga a nga tangata o Hauraki i tenei Hui.

X.

Kia puta te kupu whakapai a te Huihui kia E. W. Paki mo tana mahi tuhituhi i nga korero o te Huihui.

No te tahi o nga haora ka mutu te Huihui ka mahora te kai, he mea whakatakoto i runga i ta te Pakeha tikanga, i roto i te whare Runanga no te rua o nga haora ka tahuri ano te Huihui ki te mahi, no muri iho o te toru ka mutu te Hui. Ka karakiatia e te Pihopa, ka kiia e ia kua mutu tenei nohoanga o te Hui. I whakaaae a Te Paki mana e tuhituhi nga korero o te Huihui kia perehitia.