Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Reports of meetings on Māori Church matters, 1872-1888

Ko Enei Nga Tikanga O Era Atu Hui E Mau Tonu Anu

page 7

Ko Enei Nga Tikanga O Era Atu Hui E Mau Tonu Anu.

I.
Mo Nga Kura Ratapu Mo Nga Tamariki.

He whakahau tenei ki nga wahi katoa o tenei Atirikonatanga mo nga Kura tamariki i nga Ratapu kia tu tonu.

II
Kaua nga Whare-Karakia e waiho hei Whare-kura
Ra Noa.

Ki te whakaaro o tenei Hui, ekore e tika kia waiho nga Whare-Karakia hei whare-kura i nga ra roa, engari me whakamotuhake mo te Karakia anake; a me whakatu ano nga whare-kura. Ehara tenei tikanga i te pei i nga tamariki i nga kura, erangi he mea kia motu kē te Wharekarakia, kia motu kē te whare-kura.

III.
Kia aroha nga tangata ki nga Minita ina haerere.

Kia whai aroha nga tangata o tenei Atirikonatanga ki nga minita ina haerēre ki nga kainga, kia tukua noatia te hoiho me te kai-arahi.

IV.
Mo Nga Moni Haerere A Nga Mangai Reimana.

Kia whakāro nga tangata o nga Pariha ki o ratou Mangai Reimana, ki te whakaea i nga moni e pau ana ia ratou e haerere ana ki nga Hui. Ko aua moni me tango i roto i nga Kohikohi, me kohi ra waho ranei.

V.
Mo Nga Turoro Kia Whakaaturia Ki Te Minita.

He kupu tenei ki nga tangata katoa o ia Pariha, o ia Pariha, mo nga turoro kia whakāturia mai ki te minita; kia kaua e waiho kia takoto noa iho a taea noatia to ratou matenga, ka korerotia ki te minita. He tino mea pouri tenei.

VI.
Ko Nga Kia-Karakia Kia Whakaarohia E Nga Tangata.

Kia whai whakāro ano nga tangata ki o ratou Kai-Karakia ehara nei i te minita, ki te whakamama i a ratou.

page 8

VII
Ko Nga Minita Kia Haerere Ki Te Tirotiro I Nga Kura.

He tikanga tenei mo nga minita katoa o tenei Atirikonatanga, kia tae tonu ratou ki nga kura tamariki i nga ra noa ki te whakaako i nga tikanga o te Whakapono

VIII.
Kia Whakamutua Te Mahi Maori Ki Runga Ki Nga Tamariki.

Kaua nga tikanga Maori ki runga i nga tamariki kohungahunga i mua o to ratou iriiringa, a hei muri ka kawea mai kia iriiria. He tino mahi hē rawa tena; kia whakamutua rawatia taua tikanga Maori i roto i nga tangata Karaitiana.

IX.
He mahi ma nga Hahiwatena.

Ma nga Hahiwatena o ia kāinga o ia kāinga e whakaatu ki te minita, ua tae atu ia, i nga tamariki mo te iriiri.

X.
He Rehita Iriiringa, marena, tanumanga.

Kia tu nga Wharekarakia nunui katoa i nga Rehita iriiringa marenatanga tanumanga.

XI.
Nga whenua mo te Hahi.

Kia hohoro te whakamotuhake i nga whenua mo te Hahi, karauna karaati rawa, ka tuku ai ki nga kaitiaki.

XII
Nga kohikohi o nga Wharekarakia.

Kaua nga kohikohi o nga Wharekarakia e meinga hei hoko kai mo nga Hui o te Hahi, erangi me ra waho he kohikohi mo aua mea.

XIII.
Kai titiro i nga moni.

Ma te minita me tetahi tangata ke, ehara nei i te Hahiwatena, e titiro nga pukapuka kohikohi, e tatau hoki i nga moni o nga pariha,

page 9

XIV.
Te Tikanga Mo Te Nehu Tupapaku.

Kaua nga Kaikarakia e pokanoa te nehu i te tupapaku i te mea e tata ana te Minita. Kia whakaae ra ano te minita ka tahi te Kaikarakia ka nehu.

XV.
Moni Mo Te Iriiri.

Kaua te minita e tono i te moni mo te iriiri: otira, ki te hiahia nga matua kia homai noa mai he mea ma te minita e pai ana kia tangohia e ia.

He Inoi Mo Te Hui o Te Hahi Maori.

E te Atua kaha rawa, kua oti nei te whakakotahi e koe Tau hunga whiriwhiri katoa hei tinana mo Tau Tama' mo to matou Ariki, mo Ihu Karaiti: ki te huihui hoki o tangata ki tetahi wahi i runga i tona ingoa, kei reira ano koe: Kia anga mai to whakaaro atawhai ki tenei wahi o To Hahi, manaakitia mai hoki matou, te Pihopa me nga minita me nga Mangai o te iwi kua mine mai nei ki te rapu tikanga. Kia riro mai i a matou nga taonga maha a Tou Wairua Tapu, ara, te mahara, te mohio, te kaha, te aroha, me te ata whakaaro; kia whai tonu ai matou i roto i a matou mahi katoa ko koe kia whakakororiatia, ko te pai o To iwi kia kake, ko Tou rangatiratanga kia whakanuia. Kei meatia tetahi mea e matou i runga i te tikanga totohe, i te whakapehapeha, i te mataku ranei i te tangata: kei he hoki a matou mahi i te whakaaro poka noa ake, i te hianga ranei o te tangata: engari kia ata whakatakotoria nga tikanga katoa e tupu pai ai To Hahi i roto i a matou: kia mahia ai e matou katoa nga mahi pai kua rite mai nei i a Koe hei mahinga ma matou; kia whakakotahitia ai matou katoa i roto i te whakapono, i te aroha; kai rite tahi ai hoki o matou whakaaro me o matou mangai te whakakororia i a Koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

page 10

Ko Te Ma.Ha O Nga Tangata O Te Hahi Maori
O Te Atirikonatanga O Te Waimate I Te Tau 1879.

Takia Minita Kaikarakia Tangata tango Hapa Tangata haere ki te Karakia Iriiringa
Paheka. Maori Tamariki Kaumatua
Waimate 1 1 13 175 1100 47 5
Parengarenga 1 8 92 340 13
Oruru 1 13 78 428 17
Whangarei 1 11 43 290 22 9
Ahipara 1 6 81 300 20 2
Hokianga. 1 10 128 556 34 2
Kaikohe 1 6 82 736 48
Paihia 1 10 83 290 27 10
Kaipara 1 3 45 130 10 2
Kaitaia 1 18 129 700 37 1
Hui Katoa 3 8 98 936 4870 275 31
page 11

Ko Nga Minita Me Nga Kaikarakia Ena O Te
Atirikonatanga O Te Waimate Ia
Hanuere,
1880.

Takiwa o te Waimate:—Atirikona E. B. Karaka.

Waimate Rev.H. P. Taua
Waimate Mita Mateuga Karaka
Waimate Hira Kawhe
Ohaeawai Hirini Keno
Ohaeawai Hone Horotai
Keri Keri Te Keepa
Matauri Tamati Ho
Matauri HohepaWaoku
Whangaroa Hemi Keepa Tupe
Whangaroa Ihaka Hiamoe
Te Pupuke Hare Hongi
Tākou Heremaia
Tapuetahi Karena Puhi
Tapuetahi Tamati Huangariri
Wainui. Wiremu Weka
Okaihau Hamiora Hamorae

Takiwa o Kaikohe:—Rev. M. Kapa.

Kaikohe Hare Ianga
Kaikohe Aperahama Kouka
Punakitere Akaripa Haki
Mangakāhia Tamati Poa
Mangakāhia Kerenene Pewa
Tautoro Iraia Kuao
Otaua Ruhiu
Mataraua Hemi te Tūtuū

Takiwa o Oruru:—Rev. R. W. Tangata.

Mangonui Ritete te Kuru
Parapara Peneamine Hinepuku
Parapara Henare Keepa
Peria Te Rakena Kaitaia
Peria Te Kingi Waiaua
Kohumaru Karena Kiwa
Kohumaru Te Hapa
Wikitoria Karipa Tipakopage 12
Rangiawhia Raharuhi Ihaia
Rangiawhia Manuera
Rangiawhia Poharama Kahiwi
Taipa Neho Pīkāhu
Mangamuka Tipene te Wharangi

Takiwa o Kaitaia:—Rev. J. Matiu.

Kaitaia Kereopa Poharu
Kaitaia Watene Pīpī
Kaitaia Haimona Tatu
KarePonia Pataropa Tarapaea
KarePonia Timoti Popata
Awanui Hupata te Kākā
Awanui Hakaraia te Awarau
Okahu Meinata Hongi
Okahu Hehi te Paa

Takiwa o Ahipara:—Rev. R. Kamiti.

Pukepoto Timoti Puihipi
Pukepoto Te Rapihana te Maru
Pukepoto Hohepa Kākā
Ototoiti Wiremu Tū
Ototoiti Eriha Piriwata
Ahipara Hamiora Rungaiterangi
Ahipara Patana Kāraparapa
Ahipara Hoani Taipari
Ahipara Te Kihiringi te Morenga
Herekino Aperahama Pukeroa
Herekino Hemi Warihi

Takiwa o Parengarenga:—Rev. R. Paerata.

Te Kao Hemi Kapa
Te Kao Henare Ngakaha
Te Kao Hetaraka Taumataiti
Te Kao Hona te Mane
Paua Hemi Taitimu
Paua Harawira Kira
Paua Nutana te Ripi
Whangakea Keremeneta Whaitua
Takapaukura Wiremu Kurukuru
Waharua Hoera Aupouri

Takiwa o Hokianga:—Pev. P. K Patiki.

Poutawhera Porikapa Tohuora
Poutawhera Eparaima Tohuora
Rotokakahi Reihana Paraone
Rotokakahi peneharara Paparangipage 13
Waiparera Ruka Huru
Waimamaku Ihaka Pana
Waimamaku Mehaka te Pona
Waimamaku Wiremu Tuwhare
Waimamaku Wiremu Rangatira
Whirinaki Rawiri te Tahua
Kaihu Peneamine Tikinui
Parirauewha Rewiri Mānawa
Parirauewha Hone Pihama
Parirauewha Netana Miru

Takiwa o Paihia:— Rev. M. te Haara.

Paihia Henare te Rangi
Kororareka Eruera Taurau
Rawhiti Ihaka te Tai
Rawhiti Timoti Kōpe
Waikare Wiremu Peka
Kawa Kawa Ihaia Kirihau
Kawa Kawa Hemi Tautari
Te Kopuru Hone Paraone
Waiomio Te Wiremu
Whangaruru Mohi Kaingaroa
Whangaruru Pirimona
Whananāki Hapeta
Pakaraka Wiremu Pirihongo
Pakaraka Henare Pou

Takiwa o Whangarei:—Rev. A. Whareumu.

Tutukākā Paratene te Manu
Ketenikau. Hepi Moanaariki
Puketotara Riwi Taikawa
Maunu
Taiharuru Tipene Waimaori
Taiharuru Hoani Whenu
Hikurangi
Takiwai Tipene Hāri
Takiwai Wiki Koukou
Mataiwaka Wereta Pou
Ngararatunua Pehimana Ngawhau

Takiwa o Kaipara:— Rev. F. T. Peka.

Taita Peneamine Tikinui
Te Kopuru Hetaraka te Koni
Te Kopuru Mita Ruhe
page 14

Ko Nga Moni Ena I Kohikohi A I Te Atirikonatanga O Te Waimate I Te Tau 1879.

Ahipara.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 5 3 8 Waina 0 5 0
Turoro 0 13 9
Mahi o te Wharekarakia 0 9 0
Watene 0 8 0
Reimana 0 5 0
Rongopai 0 2 6
Toenga 3 0 5
£5 3 8 £5 3 8

Anatioka.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 0 9 Turoro 1 1 0
Waina 0 8 6
Mahi o te Wharekarakia 0 5 0
Rawakore 0 10 0
Reimana 0 10 0
Watene 0 10 0
Rongopai 0 2 6
Toenga 0 13 9
£4 0 9 £4 0 9

Kaikohe.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 10 9 9 Waina 0 13 6
Turoro 0 5 0
Watene 0 10 0
Wanihi 0 7 6
Rongopai 0 3 0
Toenga 8 10 9
£10 9 9 £10 9 9
page 15

Kaihu.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga1878 7 7 2 Minita kauwhau haere 2 16 10
Ohaohatanga 1879 4 0 5 Pere 3 15 0
Toenga 4 15 9
£11 7 7 £11 7 7

Kaitaia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 15 11 2 Tahua Herewini 8 1 0
Ra waho 4 8 6 Rongo pai 2 10 0
E nama ana 2 13 1 Rongoa 2 13 6
Kaikarakia 1 10 0
Rawakore 3 10 0
Waina 2 0 0
Mahinga i te wharekarakia 1 12 3
Minita mo Whangaroa 0 10 0
£22 12 9 £22 12 9

Te Kao.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 20 6 3 Mahi o te wharekarakia 1 19 6
Waina 1 13 0
Rawakore 0 18 0
Minita mo Whangaroa 4 5 0
Wanihi 3 10 0
Tahua Herewini 0 10 0
Watene 0 8 0
Rongopai 0 2 6
Reimana 0 10 0
Toenga 6 5 3
£20 6 3 £20 6 3

Kapehu.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 7 19 5 Minita kauwhau haere 0 16 0
Ra waho 0 16 0 Toenga 7 19 5
£8 15 5 £8 15 5
page 16

Kareponia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 0 15 9 Taro, waina 0 3 6
Reimana 0 5 0
Toenga 0 7 3
£0 15 9 £ 0 15 9

Kawa Kawa.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 6 8 8 Nama a te wharekarakia 3 12 11
Waina 0 5 0
Minita haere mai 0 10 0
Mahi o te whare 1 0 0
Toenga 1 0 9
£6 8 8 £6 8 8

Kohumaru.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 0 10 Minita mo Whangaroa 3 10 0
Ra waho 3 10 10 Tahua Herewini 0 9 10
Toenga, 1878 8 1 10 Rongopai 0 4 0
Reimana 0 2 0
Toenga 9 6 10
£13 12 8 £13 12 8

Kororareka.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 6 19 9 Mahi o te Wharekarakia 1 6 6
Ra waho 3 12 0 Pukapuka 0 2 0
Toenga 9 3 3
£10 11 9 £10 11 9
page 17

Matauri.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 12 6 Puruma 0 2 6
Ra waho 3 15 0 Taro, waina 0 6 0
Pukapuka 0 4 0
Minita mo Whangaroa 3 15 0
Toenga 4 0 0
£8 7 6 £8 7 6

Mangakahia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 17 15 1 Watene 0 10 0
Waina 0 5 0
Mahi o te Wharekarakia 1 8 0
Rongoa 1 0 0
Oranga minita 3 12 0
Toenga 11 0 1
£17 15 1 £17 15 1

Ohaeawai.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 4 15 1 Whangai Minita 1 2 6
Kai patu pere 1 0 0
Mahi o te Wharekarakia 0 12 6
Waina 0 6 0
Toenga 1 14 1
£4 15 1 £4 15 1

Okaihau.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 14 0 Pukapuka 0 4 0
Papa 0 10 0
Toenga 3 0 0
£3 14 0 £3 14 0
page 18

Oromahoe.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 8 0 E toe ana 15 8 0
Ra waho 14 0 0
£15 8 0 £15 8 0

Paihia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 5 7 8 Mahinga i te Wharekarakia 1 11 6
Kaikarakia 0 1 7
Tahua Herewini 0 7 4
Toenga 3 7 3
£5 7 8 £5 7 8

Pakaraka.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 8 11 6 E toe ana 22 4 3
Ra waho 13 12 9
£22 4 3 £22 4 3

Paua.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 30 8 9 Mahi o te wharekarakia 1 5 0
Whariki tēpu 0 9 0
Minita mo Whangaroa 4 5 0
Watene me te turoro 0 16 0
Kohatu mo te Whare 1 0 0
Tahua Herewini 0 10 0
Peita 2 9 0
Rawakore 0 18 0
Kapata o te tēpu 1 16 0
Papa, neera, aha noa 1 9 8
Hinu peita 1 3 0
Paninga o te Whare 1 5 0
Rongopai 0 2 6
Reimana 0 15 0
Kei a te Para 7 0 0
Toenga 5 15 7
£30 8 9 £30 8 9
page 19

Parapara.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 3 15 0 Minita mo Whangaroa 1 10 0
Ra waho 2 2 5 Waina, aha noa 0 5 0
Rongopai 0 3 0
Reimana 0 2 0
Toenga 3 17 5
£5 17 5 £5 17 5

Peria.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 11 13 5 Mo te perehitanga i nga mahi o
Ra waho 6 1 0 te Hui ki Peria, 1879 6 0 3
Tahua Herewini 0 10 0
Waina 0 5 0
Mea mo te Wharekarakia 3 0 0
Raka, me te mahinga 0 9 6
Rongopai 0 5 6
Reimana 0 4 8
Mahi o te Wharekarakia 0 18 6
Minita mo Whaugaroa 6 1 0
£17 14 5 £17 14 5

Punaakitere.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 5 0 E toe ana 1 5 0

Rangiawhia.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 6 13 10 Minita mo Whangaroa 2 0 0
Ra waho 10 2 2 Tahua Herewini 0 9 4
Rongopai 0 4 0
Reimana 0 2 6
Toenga 14 0 0
£16 15 10 £16 15 10
page 20

Rotokakahi.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 1 1 3 Reimana 0 5 0
Toenga 0 16 3
£1 1 3 £1 1 3

Taipa.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 0 15 0 Minita mo Whangaroa 0 15 0
Ra waho 0 15 0 Toenga 0 15 0
£1 10 0 £1 10 0

Takapaukura.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 9 19 6 Papa 2 12 6
Minita mo Whangaroa 1 10 0
Pere, me etahi atu mea 1 12 0
Rawakore 1 2 0
Tahua Herewini 0 5 0
Wanihi 0 13 6
Waina 0 5 0
Reimana 0 10 0
Rongopai 0 2 6
Toenga 1 7 0
£9 19 6 £9 19 6

Tapuetahi.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 0 0 E toe ana 2 0 0

Touwai.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 11 0 0 E toe ana kei te Pēke 17 11 6
Ra waho 6 11 6
£17 11 6 £17 11 6
page 21

Waimamaku.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatang 6 1 0 Waina 0 5 0
Ra waho 1 14 11 Mahi o te Wharekarakia 0 18 0
Minita haere mai 0 4 0
Watene 0 10 0
Kai tiki Rawiri 0 2 6
Turoro 0 7 6
Tahua minita 2 3 0
Reimana 1 5 0
Toenga 2 0 11
£7 15 11 £7 15 11

Waikainga.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ra waho 0 15 0 Minita mo Whangaroa 0 15 0

Waimate.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 7 10 Whangai minita 5 5 9
Ra waho 4 13 0 Rongopai 0 15 0
Mahinga i te okena 0 10 0
Mahi o te Wharekarakia me nga rori 1 2 8
Horoi kahu karakia 0 5 0
Waina 0 10 0
Rawakore 0 7 0
Taiepa o te urupa 1 15
Tahua Herewini 1 13 0
£13 3 £12 3

Waiparera.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 3 11 Kamura 4 3 11
Ra waho 2 10 0 Waina 0 5 0
Reimana 0 5 0
£4 13 11 £4 13 11
page 22

Whangape.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 2 10 3 Mahi o te Wharekarakia 0 2 6
Reimana 0 10 0
Kaikarakia (Aranga) 0 5 3
Toenga 1 12 6
£2 10 3 £2 10 3

Wikitoria.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ra waho 1 19 0 Minita mo Whangaroa 1 19 0

Ingoakore.

Riro Mai. Riro Atu.
£ s. d. £ s. d.
Ohaohatanga 0 10 0 Waina 0 6 0
Toenga 0 4 0
£0 10 0 £0 10 0