Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Sheep Act, 1878.

Nga Hipi, I Te Tangata, Nana Nga Hipi Hakihaki

Nga Hipi, I Te Tangata, Nana Nga Hipi Hakihaki.

23.
Ma te kai-tirotiro te korero ki te tangata nana nga hipi hakihaki kia mahia aua hipi kia ora i roto i nga marama e ono.Ki te mea ka mohio pu tetahi o nga kai-tirotiro hipi, he hipi hakihaki etahi hipi, penei, he tika ano kia tuhituhi korero panui taua kai-tirotiro ki te tangata nana aua hipi, kia mahia aua hipi e te tangata nana aua hipi, kia ora ai aua hipi i te mate hakihaki i roto i nga ra e ono marama i muri iho o taua pukapuka panui i tuhituhia atu ai ki te tangata nana aua hipi, a ki te mea i roto i nga ra o aua marama e ono ki ta te kai-tirotiro mohio, kahore he mahi ranei, kahore he ahua mea a te tangata nana aua hipi, kia mahia aua hipi kia ora ai i te mate hakihaki, a ki te mea ka pahure nga marama e toru i muri iho o nga marama e ono e kiia nei, ka mohio te kai-tirotiro hipi, e mau tonu ana te mate hakihaki i aua hipi, penei ki te mea ka whakawakia, a ka tau te he ki te tangata nana aua hipi, ka utu te tangata nana aua hipi i te moni, kaua e iti iho i te toru kapa, a kaua e nui ake i te herengi kotahi mo ia hipi, mo ia hipi e pangia ana e te mate.
A ki te kore e mahia aua hipi kia ora, penei, ka utu te tangata nana aua A, ki te mea ka pahure nga marama e ono i muri iho o te ra i tau ai te he o te whakawa ki te tangata nana aua hipi, ka mohio te kai-tirotiro hipi, e mau tonu ana te mate hakihaki i aua hipi, penei, ka wha-page 7kawakia ano taua tangata nana aua hipi, a ki te tau ano te he a te hipi mo te kore e ora aua hipi i nga marama e toru i muri o nga marama e ono i kiia nei. whakawa ki aia, penei, ka utu ano ia i te utu hou ano, i te moni, kaua e iti iho i te wha kapa, a kaua e nui ake i te rua herengi, mo ia hipi, mo ia hipi hakihaki, a ka penei tana utu mo ia hipi, mo ia hipi hakihaki, mo ia hipi hakihaki, mo ia marame e ono, mo ia marama e ono, a taea noatia te wa e kiia ai aua hipi kua kore he mate hakihaki i a ratou.
24.
Ki te mea ka tupato ranei, ka mohio ranei te tangata whai Ma te tangata nana nga hipi hakihaki e panui te mate o ana hipi. hipi, kua pangia ana hipi e te mate hakihaki, penei, i roto i nga haora e wha-tekau-ma-waru i muri iho o taua tupato, o tana mohio ki te mate o ana hipi, me matua tuhituhi pu ano eia e te tangata nana aua hipi, ki nga tangata whai hipi katoa, e tata ana a ratou whenua haerenga hipi ki te whenua a te tangata nana nei nga hipi e kiia nei, kua pangia e te mate hakihaki, a me mau eia e te tangata nana aua hipi e kiia nei kua pangia e te mate te pukapuka panui aana mo ana hipi kua pangia e te mate, ka hoatu a-tinana pu atu ki aua tangata na ratou nga whenua hipi e tata ana ki taua whenua haerenga hipi, ara, ki nga tangata whai whenua haerenga hipi, i kahore ona rohe tauarai, e kore ai te hipi o aua whenua e tae atu ki te whenua i nga hipi kua kiia nei kua pangia e te mate, a e kore ai ano hoki e whiti atu nga hipi o taua kahui, e kiia nei kua pangia e te mate ki aua whenua haerenga hipi a te tangata ke. A ma taua tangata ano hoki nana aua hipi, e kiia nei, kua pangia e te mate, e tuhituhi panui ki te kai-tirotiro hipi i te mate kua pa ki ana hipi, i roto i nga haora e wha-tekau-ma-waru i muri iho o te wa ona i tupato ai, i mohio ai ranei ki te mate o ana hipi.

A ki te mea ka mahi te tangata i te mahi, e he ai tenei upoko korero, penei, ko te wa ano e panui ai i te panui e kiia nei, a e kore aia e mahi panui i taua panui, ka utu aia i te utu, kaua e iti iho i te kotahi tekau pauna, a kaua e nui ake i te rima tekau pauna, a ka utu ke ano hoki aia i tetahi utu ano, kaua e nui ake i te tekau pauna, mo ia rua tekau ma-wha haora, mo ia rua tekau-ma-wha haora, ona e kore ai e mahi panui i te mate o ana hipi i muri iho o nga haora e wha-tekau-ma-waru i kiia i runga ake nei.

A ka tae taua panui ki te kai-tirotiro hipi, me haere pu ano aia i taua wa ra ano ki te tirotiroi i aua hipi, a ka kite aia kua pangia aua hipi e te mate hakihaki, penei, me panui eia ki te iwi katoa te ingoa o te whenua haerenga hipi kua pangia nei e te mate hakihaki, me nga kahui ano hoki kua pangia nei e te mate, me panui ano eia.

25. Ko te tangata nana nga hipi hakihaki, me parani eia aua Ko nga hipi hakihaki, me parani ki te reta S. hipi i te wa tata ano i mohiotia ai eia te mate o ana hipi, me parani ki te tuara o te hipi i runga i te huruhuru o te hipi, ki te reta S. a ko taua reta S. kia wha inihi te roa, a me hono tonu te parani i taua parani S. ki aua hipi i nga wa katoa e tika ai kia paranitia houtia ano kia marama ai te titiro atu, a kia kitea tonutia ai taua parani. A ki te mea e kore te tangata nana nga hipi hakihaki e parani i ana hipi hakihaki ki taua parani S. penei, ka utu aia i te utu kia kaua e iti iho i te toru kapa, a kaua e nui ake i te toru herengi mo ia hipi, mo ia hipi hakihaki, kahore i paranitia ki taua parani S.
26. Ki te mea he hipi mate hakihaki a te tangata whai hipi, Ko nga hipi toa me wehe ke i nga hipi uha. penei, mana e mahi, kia wehe ke atu nga hipi toa i nga hipi uha, i nga kahui hipi e pangia ana e te mate hakihaki, a me noho pera aua hipi, me wehewehe, kia tae ra ano ki te ra e kiia ai e te kai-tirotiro hipi, i tana pukapuka panui ki te tangata nana aua hipi, kua kore he mate hakihaki o aua hipi uha, a ki te mea e kore nga hipi toa e wehewehea ketia i nga uha, penei, mo ia ra, mo ia ra e haere tahi ai aua hipi toa i nga hipi uha, ka utu taua tangata nana aua hipi, i te utu kia kotahi pauna moni, mo ia hipi toa, mo ia hipi toa, kihai nei i weheweheaketia i nga hipi uha.
27 Ki te mea ka kitea te hipi mate hakihaki e haere noa ana, a Ko nga hipi mate hakihaki me noho kahore ana kai-tiaki i aia, e haere tahi ana i aia, i muri iho o nga ra o page 8roto i te taiepa ranei, me ata tiaki ranei, me haere tahi te kai-tiaki i aua hipi. te wiki kotahi i mohiotia ai kua pa te mate hakihaki, a i kiia ai hoki e te kai-tirotiro hipi, he hipi hakihaki aua hipi, a e haere ana i te whenua kaore ona taiepa pai, taiepa kaha, a kahore ona rohe kaha hei arai i te hipi e haere ke ai ki nga whenua ke, penei, ko te tangata nana aua hipi, me utu i te moni, kaua e iti iho i te toru kapa, a, aua e nui atu i te toru herengi mo ia hipi, mo ia hipi, i haere penei me te haere e kiia i runga ake nei.
28.He pai kia kiia e te kai-tirotiro hipi, ko nga hipi mate hakihaki, me ata tino tiaki aua hipi, a me noho i roto i te taiepi iari. Ki te mea ka kii te kai-tirotiro hipi i tana titiro mohio ake ano, ki te mea e kore nga hipi hakihaki o tetahi whenua e tiakina paitia i te roa o te ra, a me noho i roto i te taiepa iari i te po, ka pa te mate o aua hipi ki etahi hipi ke atu, penei, he tika pu ano kia tuhituhia te korero o te pukapuka Nama C. e mau i te mutunga korero o te Ture nei, e te kai-tirotiro hipi, ki te tangata nana aua hipi, kia tino tiakina putia aua hipi i te roa o te ra, a i te po me noho tonu i roto i te taiepa iari, a kia tae ra ano ki te ra e tuhituhia ai te pukapuka mea a taua kai-tirotiro, kua kore te mate hakihaki o aua hipi. A ki te mea e kore te tangata nana aua hipi e tiaki, i aua hipi i te roa o te ra, a e mea kia noho aua hipi i te taiepa iari i te roa o te po, penei, ka utu aia, mo aua hipi kihai nei i peneitia te tiaki, kia kaua e iti iho i te rima pauna, a kaua e nui ake i te rua-tekau-ma-rima pauna moni.
29.Mehemea he tini nga kahui hipi a tetahi tangata whai hipi, e haere ana aua hipi i te whenua kotahi. Mehemea he tini nga kahui hipi a tetahi tangata nana aua hipi, a e haere ana aua hipi i te whenua kotahi, e haere ana ranei i nga whenua, a e tatata ana aua whenua, a ko tetahi o aua kahui hipi kua pangia e te mate hakihaki, e kore e tika kia tukua ketia etahi o aua hipi i aua whenua i haere ai aua hipi, i nga ra o nga marama e toru i muri iho o te ra i puta atu ai te pukapuka whakaae a te kai-tirotiro hipi mo aua hipi kua kore he mate hakihaki i a ratou, engari ma te kai-tirotiro ra ano e tuhituhi pukapuka ki te tangata nana aua hipi, Kia aia ketia aua hipi i aua whenua i haere ai, ka tika ai te haere ke o aua hipi, a kia rumakina ra ano aua hipi ki te wai whakakore hakihaki, i te aroaro o te kai-tirotiro hipi, a kia whakaae ra ano aia ki te tika me te pono o taua mahi rumaki o aua hipi ki taua wai rongoa. A ki te mea ka mahi te tangata i te mahi e he ai nga ritenga o tenei upoko kii o te Ture nei, penei e ahei ano aia kia kiia kia utu aia i te moni e rimatekau pauna.
30.Te utu mo te wkakarerenga i te hipi mate hakihaki. Ki te mea ka whakarerea e te tangata te hipi mate hakihaki, ahakoa he hipi mate ranei, he hipi ora ranei taua hipi i runga i te ara nui e haere ai te iwi, i runga ranei i te whenua, e hara nei taua whenua i te whenua e nohoia ana e taua tangata, a ki te mea ka tata te hipi hakihaki ki te mate, me patu eia taua tu hipi, a i taua wa ano me tanu eia ki te whenua, ki te kore aia e nehu i taua tu hipi, e tika ano aia kia utu i te moni e rima-tekau pauna, ranei, me noho aia i te whare-herehere kia ono marama. A he tika ano, ki te mea ka kitea taua tu hipi i te ara nui a te iwi e haere ai, i te whenua haerenga hipi ranei, he tika ano ma te kai-tirotiro hipi ranei, ma nga tangata ranei e noho ana i nga whenua o taua takiwa, e tanu te tinana o taua tu hipi ki te whenua.
31.Te utu mo nga kiri hipi ana maua ketia, o te hipi mate hakihaki. Ki te mea ka maua ketia e te tangata te kiri hipi, o te hipi e mate ana i te mate hakihaki. i te whenua ona o te tangata nana taua hipi, i te mea ia e kore taua kiri hipi e takaia ki roto ki te peeke ranei ki te paere ranei, penei, e ahei ano aia kia utu i te moni, aua e iti iho i te rima-tekau pauna moni.
32.Kaua te pukapuka whakaae o nga hipi kua ora i te mate hakihaki, e hoatu ki te tangata o nga hipi, kia ora katoa ra ano ana hipi katoa. Kaua te pukapuka whakaae mo te mate hakihaki, kua kahore i nga hipi i te whenua e haerea ana e te hipi, e hoatu ki te tangata nana aua hipi, kia ora katoa ra ano nga hipi i taua whenua haerenga hipi, ranei e tata ana aua whenua tetahi ki tetahi, ki te mea ia, kahore he tino taiepa tau arai o aua whenua hipi, e kore ai e puta atu te hipi o tetahi whenua.
33.
Te tangata whai hipi, ana kore aia e Ki te mea ka ahua whakapae te kai-tirotiro hipi ranei, te tangata whai hipi ranei i te takiwa o taua whakapae i kiia ai, a ka page 9tuturu te tika o aua kupu whakapae i te aroaro o tetahi Kai-whakawa mahi i te mahi e kore ai te mate hakihaki i ana hipi, i nga ra e ahua ahei ai taua mate kia kore. Tuturu e kiia ana he mana whakawa tana i taua takiwa i noho ai te tangata whai hipi, a he hipi kua pangia e te hakihaki, a kihai aua hipi i ata mahia e ora ai i te mate haikhaki i nga ra e mohiotia e te mahara, e ora te hipi i aua ra, mei mahia tikatia kia ora, penei, e tika ano i te Ture, ma taua tu Kai-whakawa Tuturu e kii te kupu e mana ai te mahi o aua hipi e riro ai i te kai-tirotiro hipi, kia mahia ai eia e te kai-tirotiro hipi nga mahi e kore ai he mate hakihaki i aua hipi. A ko nga moni e utua ana mo taua mahi a taua kai-tirotiro hipi i aua hipi, he pai ano kia utua e te tangata nana aua hipi, a me mahi aua utu ki te whare whakawa e mana ana te whakawa i taua mea.

A kia mana ai, kia puta ai ano hoki nga mahi e kiia ana e tenei upoko korero he pai ano kia haere te kai-tirotiro hipi ki te whenua e haere ai nga hipi, a he pai ano kia haere tahi hoki nga hoa kai-mahi i taua Kai-tirotiro ki taua whenua i aua hipi, a ki te mea ka whakatete ranei, ka arai te tangata nana aua hipi i te mahi a taua kai-tirotiro hipi, a ka kore ranei taua tangata nana aua hipi e aro ki te mea tahi atu ki taua mahi, ki te mahi a taua kai-tirotiro hipi, penei, me utu aia te tangata nana aua hipi, mo ia ra, mo ia ra ona e kore ai e aro mahi tahi atu i nga mahi e tonoa ana ki aia e te kai-tirotiro hipi, ki te utu, kaua e nui ake i te rua-tekau pauna. A e kore e kiia, me utu te kai-tirotiro hipi i nga mea e mate o aua hipi, i nga mea ranei e he ki te tangata nana aua hipi, i nga mahi e mahia e taua kai-tirotiro hipi, ki te mea ia, e hara nga mahi a taua kai-tirotiro i aua hipi, i te mahi raweke ranei, i te mahi wairua kore ranei ana a taua kai-tirotiro hipi.