[i roto i te reo Māori]

(2.) Tikanga mo nga Moni puta mai i nga Whenua e tukua ana.

Tekiona 19. Ko tetahi wahanga, ara hawhe tinana tonu, o nga moni e puta mai ana i runga i nga hokonga whenua katoa ka hoatu ki te Kooti ma nga Maori e hoko ana i te whenua; ki te mea he whenua reti, me homai nga moni reti i nga wa katoa e tango ai ki te Tangata i a ia e takoto ana nga moni Utu Whenua, a ma taua tangata e hoatu ki te Kooti te hawhe tinana ma nga Maori. Engari kei nga whenua kua kiia e te Kooti i pau etahi moni a nga Maori i te ruritanga me te whakawakanga o te whenua, hei aua whenua ka tangohia i te tuatahi, i roto i nga moni katoa e riro mai ana i runga i te hoko o te whenua, etahi moni hei whakarite mo nga moni a nga Maori i pau i te ruritanga me te whakawakanga o te whenua, a ka huia atu aua moni ki nga moni hei riro i nga Maori.

Tekiona 20. Ko tera atu hawhe o nga moni e riro mai ana i runga i te hoko o tetahi whenua ka hoatu ki roto ki nga moni Kawanatanga i te Peeke e te Tangata i a ia e tiaki ana nga moni Utu Whenua; a ko aua moni ka waiho hei whakarite i nga moni e utua ana e te Kawana i te taha Kuini mo enei mahinga me enei tikanga kei raro iho nei, ara:—

[1.]	Mo nga moni pau i runga i te tukunga o aua whenua, me te ruritanga; mo te panuitanga hoki i aua whenua mo te hoko, mo te riihi ranei.
[2.]	Mo te whakahaeretanga i te hokonga, i te riihitanga ranei, o aua whenua mo nga Maori.
[3.]	Mo te take tuturu a te Kuini e homai ana ki runga ki taua whenua.
[4.]	Hei whakarite i nga moni takoha e tika ana kia utua i runga i nga tikanga o "Te Ture Takoha Whenua Maori, 1873;" tetahi,
[5.]	Mo te whakahaeretanga i te kupu whakatau a te Kooti i runga i ta nga Maori i hiahia ai.

Ko nga moni katoa e pau ana i runga i te whakawakanga o tetahi whenua, te hokonga, te riihitanga ranei, ki te kore e riro taua whenua i te hoko, i te riihi ranei, ka meatia aua moni i pau ra i te tuatahi hei moni uru ki roto ki nga moni e pau i te hokonga, i te retinga ranei, o taua whenua i muri iho.

Tekiona 21. Ko tenei tekiona e ki ana e kore e tika kia riro i te Kawana he moni nui ake i te pauna kotahi i runga i te eka kotahi o nga whenua e hokona ana i raro i te mana o taua Ture hou nei; engari e kore taua whakaritenga e waiho hei whakahe i tetahi whai-ti-kangatanga ki te whenua i puta ake i raro i te mana o taua Ture, e kore hoki e pa ki nga whenua taone e hokona ana i raro i te mana o taua Ture.

page 7

Tekiona 22. Me riro i nga Maori tetahi hawhe tinana tonu o nga moni katoa e riro mai ana i runga i te hoko i te riihi ranei o tetahi whenua, ahakoa he moni nui atu ia taua hawhe i ta ratou i ta nga Maori i whakarite ai i karanga ai hei ritenga mo te hoko mo te riihi ranei o taua whenua.

Tekiona 23. Ko nga moni o te hokonga, o te retinga ranei, o te tukunga pewheatanga atu ranei, ka hoatu e te Kooti ki nga tangata e tika ana ki te tango i aua moni, ara i runga i te ritenga o te paanga o ia tangata o ia tangata o ratou ki taua whenua kua tukuna ra.

Tekiona 24. E kore tetahi Whenua Maori e hokona atu e riihitia ranei mo te moni iti iho i te toputanga o te moni e karangatia ana e nga Maori e pai ai ratou hei utu hei reti ranei mo taua whenua; e kore hoki e hokona atu e riihitia ranei mo te moni iti iho i te utu e rite ana mo etahi whenua a te Kawanatanga pera ano te ahua i te takiwa o te koroni i takoto ai taua whenua Maori; e kore hoki tetahi whenua e riihitia, e tukua ranei he mana noho mo te tangata ki runga, mo te moni e iti iho ana i te rua pene mo te eka kotahi i te tau kotahi.

Na, he kupu whakamarama enei mo nga tekiona i runga ake nei, ara te rua te kau ma tahi tae ki te rua te kau ma wha. Ko te kupu e kiia nei e kore e tika kia rahi ake i te pauna kotahi te moni hei riro i te Kawana i runga i te eka kotahi me ka hokona atu, e penei ana tona tikanga; ara, ko te moni e kiia ana e te Kawanatanga kia homai e te Pakeha e hoko ana i te whenua, ara ia ko te moni e tapiritia ana e te Kawanatanga ki runga ki te utu a nga Maori e karanga ai ratou hei utu mo te eka me ka hokona atu to ratou whenua, na ko taua moni tapiri me mutu i te pauna kotahi—inahoki, mehemea he rima herengi te utu i ki ai nga Maori mo te eka kotahi, ka kiia e te Kawanatanga kia homai e te Pakeha hoko tetahi rima herengi hei apiti ki taua rima herengi a nga Maori i karanga ai, a ka te kau ai nga herengi mo te eka, ko tetahi hawhe, ara e rima herengi, e riro i nga Maori no ratou te whenua, e rima hoki e riro i te Kawanatanga hei utu mo te ruritanga me nga mahinga katoatanga atu, kia kore ai hoki e pakaru te rima herengi i kiia ai e nga Maori ko te utu ia e pai ai ratou mo te eka; kei penei me nga hoko whenua o enei ra kua mahue ake, i pau nei nga moni a nga Maori i te mahi ruri i te whenua; ko tenei ka riro tonu ma te Pakeha e hoko ana i te whenua e utu te ruritanga me nga mahinga katoatanga atu, ara i nga moni tapiri e homai ana ki runga ki te utu o te eka. Mehemea he pauna ta nga Maori utu e ki ai mo te eka kotahi, ka pauna ano ta te Kawanatanga moni tapiri hei homaitanga ma te Pakeha e hoko ana i te whenua. Me he mea ka rahi ake i te pauna kotahi ta nga Maori utu e ki ai mo te eka, kei a ratou tena; engari ko ta te Kawanatanga ka mutu tonu i te pauna kotahi, e kore e neke haere; koia nei te tikanga o te kupu e kiia nei i roto i taua tekiona rua te kau ma tahi, "E kore e tika kia riro i te Kawana he moni nui ake i te pauna kotahi i runga i te eka kotahi." Ki te mea ka kitea he nui ake te utu, te moni reti ranei, o nga whenua takoto noa a te Kawanatanga i te takiwa i takoto ai aua whenua Maori e meatia ana kia hokona, ki te mea ka kitea he nui ake te ritenga o te utu o aua whenua i te toputanga o ta nga Maori moni i karanga ai mo a ratou whenua, na ka whakanekehia ake te utu mo aua whenua Maori kia rite ki te utu o aua whenua Kawanatanga—ma reira hoki ka nui atu ai he moni e riro i nga Maori i ta ratou i karanga ai mo te eka. Koia te tikanga o te kupu i te tekiona rua te rau ma wha, e mea nei, "E kore hoki e hokona atu, e riihitia ranei, mo te moni iti iho i te utu e rite ana mo etahi whenua a te Kawanatanga pera ano te ahua i te takiwa o te koroni i takoto ai taua whenua Maori."