[ko te tohutoro i roto i te reo Pākehā]

Hokonga i Arahura.

I te tau 1856, i te otinga o nga tono a nga iwi i te taha ki te Rato mo nga whenua i te motu Waipounamu, ko nga tono a tetahi wahi ririki o te iwi o Ngaitahu e noho ana i tera taha o nga maunga i te taha Hauauru kaore i oti, te take he kore kaore e taea atu a reira.

Ko enei iwi kaore i whiwhi i etehi o nga moni i utua ki a Ngaitahu mo nga whenua i uru ki roto o te hoko a te Keepa.

Ko nga tono a enei iwi i whakahaerea i nga tau 1859 me 1860, oti ana i te marama o Mei i te tau i muri iho i runga i te utu e £300, me te whenua i whakatapua 10,024 eka, e 6,724 i wehea hei nohoanga, e 3,500 eka hei whakatupu moni mo te mahi whakaako, hei hoatu, mo te oranga o nga Maori o reira.

I te otinga o tenei mea me te Hokonga o Rakiura i muri iho nei, ka mutu nga tikanga whenua o te Waipounamu i konei, haunga era e tupu mai ana i runga i nga kupu whakaari kahore nei i ea mo nga Kura, Hohipera me etehi atu mea.

Heoi ano nga whenua i te tonga o Raukawa kaore ano kia kore te mana Maori ki runga haunga nga whenua whakatapu ko nga motu ko Ruapuke kei Foveaux Strait , ko Rangitoto kei Raukawa, he pihi whenua kei Whakapuaka me tetehi kei Whanganui ki te Hauauru.

Hui katoa te nui o nga whenua kua whakatapua mo nga Maori i te Waipounamu me Stewart's Island, (haunga te pihi i Whanganui ki te Hauauru e 44,000 eka kaore hoki taua wahi i raro o te tikanga whakatapu,) e tae ana ki te 75,544 eka e 2 ruri me te 14 pati.

I runga i te tumanakotanga o te ngakau tera e pai hei tirohanga a muri ake nei nga korero mo nga hoko i runga ake nei me te mapi,