Te Taete, 15lh [sic], I Te Aroaro o Honetana.

Ka noho ano Te Tino kaiwhaka wa i te tekau o nga haora.

Ka hui hui katoa te hure. Ka karangatia ko Ohika Paea hei whaki korero. Kaore i a i puta mai ka tonoa e te kaiwhaka wa te pirihi mana hei tiki i aia. Ka ki te kaiwhaka wa mehe mea ka taea te whaka atu mai he whaia tete nana ki te Kooti ka paina tia ia kotahi rau pauna. No muri tata iho ka tae mai a Paea, ka oati tia ia. Ka ki no te ahiahi nei ka tae ake te tamana ki au. Ko taku pukapuka i roto i te Katamauihi i Te Peti, i tatari au kia puare taua tari. E haere mai ana au ka tutaki au i te Pirihi mana.

Ki atu ana te kaiwhaka wa e tika ana te take i roa ai ia.

Ka pataia a Paea e Te Wirihana ka ki mai ia he kai hanga pu ahau i te Peti. He raihana taku mo te hoko pu, paura, hota tingara.

Ko Te Omana anake te tangata hei whakaae mo te hoko ote pu paura hota tingara ranei ki te tangata Maori. E mohio ana ahau kia Paora Torotoro. I hokona e ia i au i te 30th o Mei, 1870, kotahi pauna paura 14, pauna hota e 250 tingara. Naku tonu i whoatu, koia nei te pukapuka whaka aetanga na reira au e ahei ai te hoko i enei mea. E haurangi ana a Paora i taua takiwa, he hoa ano tona. Ka mohio ano au ki taua tangata. Kaore au e mohio mehe mea ko Hohepa. He tini nga tangata o ratou ingoa ko Hohepa. Na Paora i utu nga paura, i homai moni tonu. Ka hore a Tatana i utu mai ki au mo etahi paura. A kaore hoki au i whoatu paura kia Paora i runga i te pukapuka a Tatana.

Ka pataia a Paea e Te Rahere ka ki a Paea. E haurangi ana a Paora i te tikanga mai i nga paura. Ko nga paura i whoatu e au rite tonu ki te pukapuka i homai ki au. I whoatu ano e au he tini ki aia. Na tana hoa i kaute nga moni E kore e taea e au te ki mehe mea na Hohepa i tono mai nga paura na Paora ranei. E nui ana te haurangi o Paora i taua takiwa kaore ia i ata mohio ki ana mahi.

Ka ki a Te Wirihana ta mutu nga kai whaki korero mo te taha ki te Kuini.

page 7

Ka karangatia ano a Te Tapito ka ki. Kua kite ahau i mua i tenei pukapuka te maka he (H.) taku kitenga tuatahi i te 15th o nga ra o Hune, 1872, noku te ingoa e mau ana i tua o te pukapuka whaka aetanga mo nga moni ma te Kawanatanga. Ko aua moni he mea utu ki te Tiaki ko ana moni na te kai Rehita i whaka tau. Na Te Wirihana i patai, ka utua mai e Te Tapito. E mohio ana ahau kua utu mai etahi atu tangata mo te he a o Paora.

Ka tu he tau tohe i konei.

No muri iho ka karangatia e Te Rahera nga kai whaki korero mo te taha kia Paora Torotoro. Ka tu ko Waka Takahari oati ana ka ki. E mohio ana ahau kia Tatana. I kite ahau i a Tatana i tae ake ki te whare o Paora i te ahiahi. Kaore au i kite i a Wakena i te takiwa e whaihanga ana te whare o Paora raua ko Tatana i taua takiwa. Kaore au e mohio ki te korero pukapuka ki te tuhi tuhi ranei, heoi ano taku i mohio ai ko te tuhi tuhi i toku ingoa,. Ko te ingoa e mau na i runga i tenei pukapuka naku. E mahara [unclear: ana auki] te takiwa i tuhia ai e au i kite au i a te Wakena i reira i te takiwa i tuhi tnhi [sic] ai au i toku ingoa. Kaore au i kite ia Paora e tuhi ana i tona ingoa. Kaore i whaka maramatia mai ki au te take hei tuhinga i toku ingoa. I kia mai kia tuhi au ki te pukapuka, ka mutu taku tuhi ka patai au mo te aha tenei. Ka kia mai ki au he pukapuka mo Mangateretere te ra to, ka ki atu au patua taku ingoa. Kaore au i pa ki tena whenua, mahara au e tuhi tuhi ana au ii toku ingoa me tetahi whenua i Petane no te mea e pa ana au ki reira. Ka whaka maramatia mai ki au te take i tuhi tuhi ai au i kite ahau i te tuhinga o Paora i tona ingoa. Kaore e taea e au te ki mehe mea kua oti ranei te ingoa o Paora te tuhi tuhi ki te pukapuka i taku tuhinga. Kaore au i kite i te ingoa o Paora i reira. Kaore au i kite i tana tuhinga. I roto a Paora i te ruma e haurangi ana i taua takiwa. Ki te titiro atu e nui ana te haurangi. Kaore ia i ara mai ki te korero, e nui ana tana haurangi. I konei ka whaka hurori te kai whaki korero, whaka atu mai i te haurangi o Paora.

Ka haere tonu te patai. Kua kai noatu a Paora i te waipiro i mua ote taenga mai o Tatana. Kawea mai ana e Tatana he pounamu parani. Ko taua pounamu na Paora me etahi atu i kai. I kai ano au, I kai au i muri o taku tuhinga i taku ingoa. I kai ano ahau i te kainga Maori i mua ote tuhinga i taku ingoa. Kua timata te kai rama a Paora i te po i mua ote taenga mai o Tatana, kai tonu tae noa mai a Tatana. Kaore au e mohio pehea ra te nuinga ote pounamu i pau i a Paora. Kaore au i rongo i te panui tanga otaua pukapuka. Ka pataia kia Te Waka. I reira ranei a Te Wakena i te takiwa i tuhia ai te ingoa o Paora, ka ki a Te Waka. Kaore au e mohio ki taua Teoti Wakena e korero na kautou. I reira a Te Wakena e noho ana i te whare whaka wa, ka whaka atu ria kia Te Waka. Ka tahi ka ki ae e mohio ana au.

Ka pataia a Te Waka e Te Wirihana ka ki. I kite ahau i te taenga ake o Tatana ki te pa, raua ko Te Wakena i tae ake. Kotahi tonu to maua whare ko Paora. Kaore a Paora i te hanga i taua whare i te takiwa i tae ake ai a Tatana raua ko Te Wakena. E haurangi ana a Paora kaore i te mahi, toku kainga i tenei takiwa kei Petani. Kotahi taku marama ki te kainga o Paora. Kaore maua ko Paora i korero rero mo Mangateretere. Kaore maua i korero mo taua whenua i te ra i tae ake ai a Tatana. He whenua ano taku i mua i Pahau.

Ka Karangatia e Te Rahera ko Raihania oati ana ka ki. E mohio ana ahau kia Paora Torotoro. I reira au i te marama i te taenga ake o Te Wakena raua ko Tatana. Kaore [unclear: au'i] reira katoa o te takiwa i noho ai raua. Ko tetahi wahi anake otaua takiwa i reira au. I haere a Te Wakena ki te whare o Waka Kawatini. Ko Tatana i haere ki te whare o Paora. Kaore raua tal i i te wh re o Paora i te takiwa i reira au. I kite ahau i a Paora me Tatana me Waka Takahari i te whare o Paora. I tomo atu au ki te tiki toki ka kite au page 8i a ratou. Ko Paora i te takiwa i haere atu ai au e takoto ana, i taku tomokanga, ki roto i te whare ka kite au i te pounamu parani e tu ana i roto i te ruma. Ko tetahi hawhe kua pau. Kaore au i kite pukapuka i toku taenga atu, wahi iti nei ahau ka puta mai. Kotahi taku kitenga i a Paora i taua ra, taku kitenga tua tahi i a Paora i te ata e haurangi ana ia. E hanga ana he whare i te kainga o Paora i tau takiwa. Kaore a Paora i mahi i te whare i taua rangi katoa e mahi ana au i te whare, ko toku kainga i te whare o Te Waka Kawatini, hoki rawa au ki toku whare kua pau te pounamu.

Ka karangatia ko Tewi Wiremu oati ana ka ki. E mohio ana au kia Paora Torotoro. Ko toku kainga kei te kainga o Hanara. I te takiwa e hanga ana te whare o Paora, i reira au i kite ahau i te taenga ake o Tatana raua ko Te Wakena. I kite au i te haerenga o Te Wakena ki te whare o Te Waka. Ko Tatana i haere ki te whare o Paora. Kaore au i tomo ki roto i te whare o Paora. Kaore au i kite e aha ana raua ratou i roto te whare. I kite ahau i a Tatana e tango ake ana i tetahi pounamu parani [unclear: i aro] iho otona koti ka whoatu kia Paora Torotoro. I waho tenei ote whare. I kite ahau i a Paora i taua takiwa. E nui ana te haurangi o Paora. I reira ano au i tetahi takiwa i tae ake ai a Paora me etahi paura, ka ki mai a Paora ki au i taua ta iwa, tikina nga paura kawea mai ki runga. I runga i te kiki i taua takiwa i roto i te pouaka, ka kawea e au ki runga wahia ana e au te pouaka. I roto i te pouaka e waru paraihe paura e wha paka tingara e rua peke hota tona nama he 3. Ki taku mahara he paraihe ririki. Kaore e taea e au te ki e whia ranei nga ra i muri iho ote taenga mai o Tatana ka tae mai nga paura, me he mea i tuhia e au te ra ka tahi au ka mohio. E kore e taea e au te kino muri ranei i te taenga mai o Tatana no whea ranei. I reira ahau i te timata tanga o te hanga o te whare o Paora tae noa ki tona otinga. Kotahi tonu toku kitenga i te taenga ake o Te Wakena raua ko Tatana ki reira i taua takiwa. I kite ahau i a Paora i te awatea i te taenga ake o Tatana, a i te po i mua i te taenga ake o Tatana, e nui ana te kai rama o Paora, a e nui ana tona haurangi i te ata o taua ra. Ka pataia e Te Wirihana i te taha ote whare ki te rori i kite ai ahau e whoatu ana e Tatana te pounamu kia Paora. E hara ahau i te kamura e mohio ki te mehua i te takiwa. I penei me au e tu nei tae atu ki te tomokanga. E whaka iro ana ahau i te whare o Paora i taku kitenga i te whoatu tanga i te patara kia Paora. Kaore au i kite i a Te Wakena.

Ka otatia ko Hohepa ka ki. E mohio ana ahau kia Paora Torotoro. Ka rua nga tau i noho ai au i te kainga o Paora. E mahara ana ahau ki te hanga i nga te whare o te kainga o Paora. I haera mai au i tetahi ra i taua takiwa ki te whare a Tatana. Ka tono atu a Paora i taua takiwa ki a Tatana mo tetahi paura. Ka tuhia e Tatana tetahi pukapuka i taua ra ka ki mai he pukapuka kia puta mai ai etahi paura. Ka ki mai a Tatana kia kawea e au ki te Katamauihi, haera ana au ki reira. Whoatu ana e au te pukapuka ki tetahi tangata i te Katamauihi. Kaore au e mohio ki taua tangata, homai ana e taua tangata he pukapuka kia Paea. Ka haere mai ahau i te Katamauihi ka tutataki ahau i a Paora. Ka haere tahi maua ki te whare a Paea, ka riro mai i a maua e waru paraihe paura e rua peke hota e wha paka tingara. Kaore maua i utu mo aua mea. Ka whoatu e maua ki runga i te kiki. Kawea mai ana e maua ki te Kohu Patiki. I kite ahau i te tango hanga i roto i te kiki. Na Paora i tango mai i roto i te kiki i reira. Kaore ana hoa i reira.

Ka pataia a Hohepa e Wirihana. I kite ahau ia Tatana e tuhi tuhi ana i taua pnkapuka ki te Apiha o te Katamauihi. E tu ana a Tatana i tona turanga i te takiwa i tuhi tuhi ai ia i taua pukapuka.

Ka Karangatia ko Apirana oati tia ana ka ki. Ko toku kainga kei te Kohupati i. I reira ahau e noho ana i te takiwa e hanga ana te whare o Paora, kei te mahara ahau ki te taenga ake o Te Wakena raua ko Tatana. I kite ahau i a Paora i taua ra ka nui tona haurangi. I kite ahau i a Paora i roto i te whare i mua ote taenga ake ote Tatana me Te Wakena. E takoto page 9ana ia e moe ana, ka tae ake raua ka whaka marangatia e te wahine ka ki atu kua tae mai raua. Maranga ake e haurangi ana ano i a (Paora) ka kite ahau i a Tatana e whoatu ana i te pounamu kia Paora. I te ritenga tonu ki te whare whai atu ana ahau ki tetahi maku. Ka pataia e Te Wirihana ka ki. I taku kitenga i a Tatana raua ko Te Wakena e haere mai ana i runga ahau i te Wha amahau ote whare ote Waka. Ko Paora raua ko Tatana i haere ki roto i tona whare. Ko Te Wakena ki roto i te whare o te Waka.

No konei ka mutu nga Maori kai whaki korero. Ka karangatia e Te Rahera, ko Karaera oati ana ka ki he Roia ahau i mua no Paora Torotoro, Waka Kawatini me Tareha Moananui. I te whaka wa i waenga nui i aua tangata me Tatana i te marama o Oketopa, 1871. Ko te Tamana tuatahi mo Kahimoa mo tana noho i runga i te whenua o Tatana. Whaka aro ana ahau, ka tahi, ka whaka rere ke tia e au te Tamana mo te puru. He kaiwhaka haere a Te Terimana naku. Whaka aro ana ahau i te tuatahi e pa ana a Paora Torotoro ki nga rakau e tapahia ana e Kahimoa. Ka tahi au ka mohio otira e pa ana a Paora ki whenua. Kaore ia i pa ki nga rakau o runga i taua whenua. I ki tonu a Paora kaore ia i pa ki nga rakau i mua ote Tamana tuatahi me te Tamana puru.

I kawea te whaka wa i runga i te take panga e etahi atu tangata ote karauna karati. Waiho tonu te ingoa ote kai karo kia mau tonu i roto i taua whaka wa, no te mea kaore i whaka aro tia e whai take ana tia patua nga ingoa.

Ka pataia a Karaera e Te Wirihana, kia patu ano ia i ana korero, whaka aturia ana te pukapuka ma reira e kitea ai e mau tonu ana nga ingoa o aua tangata i roto.

Ka ki te kaiwhaka wa ko te pukapuka te maka he (B.) e kitea ana i runga i taua pukapuka e mau ana ano te ingoa ote kai karo otira nana tonu i tuhi tuhi tona ingoa me to Te Waka me to Tareha.

Ka ki a Te Rahera me whaka aro te Kooti ko taua pukapuka oati kaore mo Paora note mea e mau ana te ingoa o Paora kaiwhata i roto.

Ka ki te kaiwhaka wa kia Te Rahera e whaka kotahi tiana e koe te pukapuka oati me te Tamana. I konei ka tu a Te Rahera ki te whai korero ki Te Hure mo te taha kia Paora, ka ki ko te ingoa e mau ana i te pukapuka hoko e hara i te ki e hara i aia te ingoa e mau ana ki te pukapuka, e ngari i te takiwa i tuhia ai e haurangi ana ia. Kaore ia i mahara i muri iho, ki taku whaka aro ka marama te ngakau ote Hure i runga i tena take. I runga i te marama onga korero a nga tangata Maori i whaki korero nei. A ki taku whaka aro ko nga tangata i runga i nga korero kua rongona nei e tatou, me pei atu i roto i te turanga onga tangata mahi tika. A ka taea ano e au te whaka atu ano kia koutou e ki ana te kai karo i roto i te pukapuka oati e whaka ae ana ano ia ki taua tuhi tuhi ki te pukapuka. E ki ana te pukapuka oati, ko nga ingoa onga tangata e mau ana ki taua pukapuka, he mea tohe ratou kia tuhi ratou ki te pukapuka ma reira e riro ai te whenua e korero tia nei. A heaha te pai kia whaka heai ia i tona ingoa kua whaka aetia nei i roto i te pukapuka take otenei whaka wa. A tetahi i tirohia e ia tona ingoa ki te karaihe ma taua karaihe e whaka nui te tuhi tuhi e pohe he ai ia. Ka tae mai tenei ki nga moni otaua whenua. Ka ki ko te ahua puta kino mai onga moni na reira i pohehe ai te kai karo a (Paora) i ki ai ia kaore ano kia riro mai i aia. Ka ki te kaiwhaka wa ko te £215 i whaka aturia ki nga kaute, e ngari ko te toenga kaore i tino whaka maramatia.

Ka ki a Te Rahera ko tenei monga paura ki taku whaka aro ko nga paura hota tingara e penei ana ano me nga moni he mea noaiho, e ngari kaore i tino marama nga paura nei. Kaore e taea e te kai karo te ki kaore i riro mai aua paura no te mea e marama ana ki i te pukapuka kua puta mai aua mea i a Paea.

page 10

Ka ki te kaiwhaka wa ae nana ano i utu ka haere tonu te korero a Te Rahera, me whaka aro ano hoki koutou e haurangi ana a Paora i te ra i riro mai ai nga paura hota tingara, a i runga i tona ahua pera haurangi i whaka aro i a na Tatana i homai i aua mea ki aia, ki taku whaka aro tera ano etahi atu paura hota tingara. Kaore i whaka huatia i roto i te pukapuka a te Katamauihi. Ki taku whaka aro tera ano tetahi tinihanga kaore I taea e au te kite. - E marama ana ki taku titiro whaka waia Te Kai Tono kia oati ki tetahi mea ka taea te whakahe. Ki taku whaka aro ko te mahi a Tatana raua ko Teoti Wakena he mahi hei tupato tanga. Ka pataia atu e ahau ki te kaiwhaka wa mehe mea ki tau whaka aro tera ranei e kore e taea te whaka tau i tetahi mahi tinihanga ki aua tangata. Ki te mea ka taea te whaka marama he te tuhi tuhi ki taua pukapuka.

Ka ki te kaiwhaka wa ka taea ano mehe mea ka taea te whaka tika ano te whaka atu mai ko te ingoa ote kai titiro he mea tinihanga.

Ka tu ko Te Wirihana ki te whai korero ki Te Hure mo te taha ki te kuini, ka ki e rere ke ana nga korero mo te taha ki te here here, e rere ke ana nga korero mo te taha ki te kuini. Ka marama ki te ngakau ote Hure ko, nga kaiwhaki korero o tewhea ranei kei te korero parau. Ka tino marama kei te korero parau tetahi, ka ki atu au kia [unclear: kouton] ma koutou e whaka aro ki te ahua i puta mai ai nga korero o ana kai whaki. E ki ana a Te Wakena me Tatana e ora tonu ana a Paora kaore ia e haurangi ana i tona tuhinga ki te pukapuka. Ki ana nga tangata Maori e he ana aua korero.

E ki ana ano a Te Wakena i roto i ana korero e kai ana ano etahi i te waipiro i tona taenga atu. E ngari ko Paora e ora tonu ana ia, A ko tetahi kawea ana ano e raua te pukapuka tuhi tuhi Maori otaua pukapuka hoko. Kaore i ki te ture me mau atu te whaka Maori tanga ote pukapuka, kaore i ahua penei, mehe mea nei i hia hia raua ki te tinihanga i a Paora kia tuhi ia ki te pukapuka. He tini nga pukapnka kei te aro aro ote Kooti e mau ana te ingoa o Paora i runga.

Na ka ki atu au kia koutou, whaka rite ritea aua pukapuka a me kore e marama ki o koutou ngakau nana taua tuhi, a mehe mea ka taea e te tangata te tuhi pera ranei i tona ingoa. Ka ki atu ano a Te Wirihana ka karanga atu ia ki te Hure kia titiro ratou ki te take o tetahi pukapuka tona maka he (G.) te ra i tuhia ai ko te 26th o Aperira, 1870. Whaka ae ki te hoko o taua wahi e whaka huatia ana i roto. Whaka ae hoki ki te utu i te nama a Tatana mo nga moni e £251, no roto enei i te £300 moni utu otaua whenua. E hara i a Te Wakena tenei pukapuka i whaka Maori. Na Te Hemara, a i runga i te tika me te marama otaua mahi kaore, i tuhia e ia tona ingoa i nga ra e ono i muri iho ote tuhi tuhi tanga a Paora. Kaore he take hei kinga e haurangi ana te here here i taua tuhinga. Ka whaka aro au he korero hanga e nei na te kai karo e ki nei ia i te haurangi ia i tona tuhinga. A te tahi hoki kaore enei korero i tohea i roto i te Kooti Tiriwa ki taku whaka aro e kore e taea e te Hure te whaka rongo ki nga korero a Karaera he Roia ia no te kai karo a kite ana ia i te he ote pukapuka aoti me te tohe ano ki te kawe tonu i te whaka wa. Ka ki te kaiwhaka wa kua ronga ia ki nga korero a Karaera. ki tana whaka aro ka tahi ano ia ka rongo ki aua tu korero. Ka tahi tonu te korero a Te Wirihana mo runga i nga moni hoko.

Ka ki te kaiwhaka wa ki taua whaka aro aha koa i kia e Paora kaore i riro mai nga moni, te take no te mea kaore i puta moni tonu mai ki aia, te take no te mea i puta i runga i te kaute no reira ia i ki ai kaore aua moni i puta mai. Heoi nga mea i puta mai ki au, e waru paraihe paura e rua peke hota me nga paka tingara.

Ka ki a Te Wirihana mo te taha ki nga paura me nga hota tingara e marama ana. Kaore a Tatana i tuhi i te pukapuka e whaka huatia nei. Kaore hoki i tae atu taua pukapuka kia Te Tapito ote Katamauihi. Na page 11ki taku titiro he whaka matau kia whaka paea tetahi hara kia Tatana, i raro i te ture mo te hoko o enei me a ote paura hota tingara.

Ka whai korero te kaiwhaka wa ka ki ko tenei hara he hara kino. Na he tika ki a whaka mutua tenei tu mahi, na ki taku whaka aro e tika ana kia mohio nga pakeha me nga Maori ki te kino otenei tu hara. Ka ki ia ko te kai karo e ki ana e hara i aia i tuhi tuhi te ingoa ki te pukapuka e korero tia nei. Ko tetahi take hei whaka arotanga ma koutou ko te ki a te kai karo e hara i aia tenei i tuhi tuhi, tetahi mehe mea ranei e haurangi ana ia i taua takiwa i tuhi ai ia ki te pukapuka, a ko tona ki e hara i aia i tuhi tuhi, a ko tona whaka he ki te ingoa he pohehe ranei nona he aha ranei. Ma koutou tena e whaka aro. I whaka mararaa hoki ia i ki a Paora i te rironga mai onga moni, te rua hoki i te whaka wakanga kati i te mahi a Kahimoa ka taea e ia te ki he tinihanga taua pukapuka i te korenga. kaore i riro nga utu i aia. Otira i [unclear: whai] kupu ano ia, mo tenei wahi ara mo te kinga a Paora kaore he taonga i aia ina hoki na te kai korero kotahi anake i whaka he i tenei ki; ko te tikanga hoki ote ture kia rua nga kai korero ka tuturu ai te hara oati teka. Ka puta ano hoki he kupu a te kaiwhaka wa mo te ahua kuraru raru otenei ki "Kaore he moni i riro i au." Tera pea tetahi tikanga o taua kupu he mea "Kaore i riro tina na mai nga moni i au." E ngari ko te ki a Paora mo te ara i riro mai ai nga paura i aia e ahua marama ana tatemea e pa ana ki te ki kore riro o nga utu.

Ka mea te kaiwhaka wa ki te whaka ae nga roia ka ata wehea e ia nga take hei whaka arotanga ma te Huri.

Heoi whaka ae ngatahi ana nga Roia.

Ko nga take enei.

1st.	Mehe mea he korero parau te ki a Paora kaore ia i tuhi tuhi i te pukapuka. Ka mea te Kaiwhaka wa ki taua whaka aro na te pukapuka i tuahia e Paora i muri iho kia Tatana huia hoki ki etahi korero i whaka tuturu i tenei he kia Paora.
2nd.	Mehe mea he parau te ki a Paora kaore i riro i aia nga moni utu. Ka mea te Kaiwhaka wa no te korenga kaore i riro te tinana moni otira i pono te rironga he i utu i ona naraa na reira pea i puta ai taua ki e hara i te ngakau korero parau.
3rd.	Mehe mea he parau te ki a Paora heoi nga taonga i riro i aia he paura anake. Ka raea te Kaiwhaka wa kotahi tonu te kai korero nana i whaka he i tenei ki a e kore e taea e Te Huri te whaka tuturu i te hara mo tenei.
4th.	Mehe mea he parau te korero a Paora mo te ara i riro mai ai nga paura.

Heoi ka tahuri te kaiwhaka wa ki te whaka atu i nga korero a nga kai korero me te whaka marama haere ka tino whaka marama ia i nga tikanga ote pukapuka i maka tia ki te (G.) ara mo te taha ki te take tua tahi. Ki tana whaka aro e kore rawa e taea e Te Huri te whaka pono i nga korero a Hohepa a whaka atu ana hoki ia i etahi wahi he ote korero a Te Waka.

Heoi ka haere Te Huri ki roto i tetahi ruma whiri whiri ai a roa iho ka putu mai ano ka ki ratou. Kua tuturu nga hara 1, 3, 4, a kaore i tino tuturu te rua. Ara ko te tikanga otenei ki kua tuturu te hara o Paora heoi te wahi kaore i ata tuturu ko te rua.

Ka mea te kaiwhaka wa e kore ia e whaka tau i te whiu a te Kooti mo Paora ko te take i purutia ai te whiu kia ata rapaia e nga kaiwhaka wa nga tikanga ote ture mo tenei tu hara me ka hui ratou ki Poneke.

Heoi whaka aetia ana kia haere a Paora meinga ana kia puta mai ia a te nohonga ote Hupirirai Kooti me ka noho ano ki Nepia hei reira whaka tau ai i te whiu a te Kooti ki te kore e puta mai a Paora ki te Hupirimi Kooti ka utu ia £100, me Hemi Puna £100.

E wha nga take hei whaka arotanga ma nga kaiwhaka wa o Poneke.

page breakpage breakpage breakpage breakpage breakpage break