Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga korero o nga huihuinga o te Kawana, Rore Ranapare (Lord Ranfurly), o te Raiti Honore te Hetana (Rt. Hon. R. J. Seddon), Pirimia, Minita Maori Hoki, me te Honore Timi Kara (Hon. James Carroll), Mema mo te iwi Maori i roto i te Kaunihera Maori, me nga rangatira Maori me o ratou iwi i o ratou kainga, i huihui nei mo runga i nga pire whenua Maori me era atu mea e pa ana ki te iwi Maori, 1898 me 1899.

Mema mo te Tai Hauauru ki te Whare Kaunihera

Mema mo te Tai Hauauru ki te Whare Kaunihera.

I te mea kua oti te whakarite etahi mema Maori mo te whare o Raro, ki taku whakaaro e tika ana ano i raro i te Ture Nui o te Koroni, kia tika ano nga mema Maori mo te Whare Kaunihera. I naianei hoki kotahi to Te Waipounamu mema Maori kei te Whare Kaunihera, a kotahi ano hoki to te Tai Rawhiti o te Motu o Aotearoa, engari kaore kau o Waikato me te Tai Hauauru o tenei Motu. Kaati, i te mea e mohio ana ahau kei te pena te ahua, mahara ana ahau, ma Kaihau e ki mai mehemea e hiahia ana nga iwi Maori o te Tai Hauauru, me Waikato, me Ngatimaniapoto, kia tu he mema mo ratou ki roto ki te Whare Kaunihera, a maku e whakaae taua tono ina tonoa mai. I kii atu ano ahau ko wai te tangata e tika ana mo tera nohoanga i runga atu i a Mahuta, te uri tuturu o tetahi rangatira nui, o Potatau. E mea ana ahau kia mohio atu au ki o koutou whakaaro mo runga i tenei putake, no te mea e kore te mangai o te Kuini, ara, te Kawana, e mea ki te hoatu i tetahi taonga mehemea ka mohio ia tena e whakahaweatia. A ko matou he Minita na te Kuini, no reira e kore e tika kia tohutohu atu matou kia mohiotia ra ano ka whakaaetia taua taonga e te hunga e whakaarohia ana kia whakawhiwhia ki taua painga. Kei te ki atu ano ahau mehemea kua noho a Mahuta ki te Paremete, ki taua Whare i korero ake ra ahau, he hira ake nga painga e taea ai e ia mo te iwi Maori. Ko Kaihau hoki kei tetahi o aua Whare e kokiri Ture ana hei oranga mo tona iwi, a mehemea ki te awhinatia tikatia a ia e era atu rangatira nunui i tera o aua Whare, katahi ka ngawari te paahitanga o nga ture e hiahiatia ana e ratou. He otinga pai rawa tenei mo nga raruraru Maori, ara, me haere nga rangatira Maori hei mema mo te Paremete ki reira whiriwhiri tahi ai ratou tahi ko nga mema Pakeha i nga ture hei painga mo nga iwi e rua. Ma nga rangatira e hurihuri tenei aronga, ata whiriwhiria mariretia, no te mea he tino take nui tena e pa ana ki a koutou. E kore tenei take e akiakina e te Kawanatanga, engari ma koutou ano e ki mai, i te mea kua waihotia atu ma koutou e whakaaro enei kupu, kei a koutou te tikanga. Ko te nohoanga i te Whare Kaunihera te tino whakahonoretanga nui atu e taea ana e te mangai o te Kuini te hoatu ki te tangata, a e kore rawa e hoki te tupu o Mahuta e ka whakaaetia e ia. He maha nga tononga mai a te tangata kia whakaaturia atu e au ki o koutou rangatira me te ao katoa nga whakaaro a te Kawanatanga mo runga i tenei take. Tetahi o nga rangatira kaumatua i noho i taua Whare kua haere i te huarahi o ona tupuna, a kei te watea tona nohoanga, page break
The Meeting between His Excellency the Governor, the Premier, and Mahuta with other Chiefs of the Waikato Tribe, at Government House, Auckland, 18th March, 1899. Mahuta's Native Band Playing in Front of Government House. Te tutakitanga o te Kawana raua ko te Pirimia ki a Mahuta ratou ko etahi o nga Rangatira o te iwi o Waikato, ki te Whare o te Kawana, Akarana, 18 o Maehe, 1899. Te Peene Maori a Mahuta e Whakatangitangi Ana i Te Marae o Te Whare o Te Kawana.

[gap — reason: illegible]
The Meeting between His Excellency the Governor, the Premier, and Mahuta with other Chiefs of the Waikato Tribe, at Government House, Auckland, 18th March, 1899.
Mahuta's Native Band Playing in Front of Government House.
Te tutakitanga o te Kawana raua ko te Pirimia ki a Mahuta ratou ko etahi o nga Rangatira o te iwi o Waikato, ki te Whare o te Kawana, Akarana, 18 o Maehe, 1899.
Te Peene Maori a Mahuta e Whakatangitangi Ana i Te Marae o Te Whare o Te Kawana.

page break page 61a ka waihotia kia takoto watea ana mo tetahi takiwa poto kia oti te whiriwhiri a nga rangatira Maori o Waikato me te Tai Hauauru i nga take kua whakaaria atu nei e au ki a koutou. Ka oti i a koutou, whakaatutia mai ki ahau. E tino mohio ana ahau ki te tika he mangai mo koutou ka kore atu nga raruraru e takoto nei mo o koutou whenua, ka kore atu nga raruraru o nga reiti e utaina ana ki runga ki nga whenua kaore nei e whiwhi painga ana i nga moni e whakapaua ana hei hanga rori. Ka mutu atu te raruraru mo te taake kuri. E mohio ana ahau ko to koutou hiahia tena kia riro ma koutou ena tikanga e whakahaere, engari ma te Paremete anake ano hoki ka taea ai tena.