Te Raruraru i mutu tata ake nei.

Kua whakawhetai mai koutou ki te Kawanatanga ki ahau hoki mo ta matou tohutohunga atu ki te Kawana kia whakahaerea e ia te aroha o te Karauna ki runga ki nga tangata i takahi i te ture a i whiua nei ki te whareherehere mo to ratou hara. Maku koutou e arahi whakamuri ki te wa o taua raruraru. Katahi te wa i kaha rawa ai te pouri me te raruraru o toku ngakau mai o taku tuunga hei Minita mo te iwi Maori. Nui rawa atu nga taumahatanga i utaina ki runga ki te Kawanatanga me au hoki i runga i tera mahi. Whano tonu ka riro ma nga mahi kuare a etahi tangata pohehe tokoouou nei e whakaheke te toto e mate ai he tangata a e pa ai etahi mate kino whakaharahara ki runga ki te iwi Maori tena e kore rawa e taea te whakaora. Ko o koutou tupuna i whakapono tika ki to ratou whaea ki te Kuini. Te tohu o tena, tukua ana e ratou o ratou tinana o ratou whenua me a ratou mea katoa ki roto ki tona ringa. I pena ai ratou hei whakaora i a ratou, a whakanohoia ana ratou kia rite tonu to ratou tu ki te tu o te iwi Pakeha. Tika tonu tena mahi a o koutou matua no te mea ko te mana kaha o te ture he kai-whakaora mo koutou. Ko te Paremete hei paahi i nga ture, ko te Kuini hei whakamana. Ko te ture hei tiaki i te tinana me nga rawa o te tangata e tukuna ana ki roto ki te ringa o te Paremete mana e whakahaere, ko to koutou ora tena. Mehemea kaore te mana kaha o te ture, ka riro ma te tokonuinga o te tangata e takahi te hunga tokoiti, no te mea ko te kaha o te hunga tokonui kaore e taea, kaati ko koutou te hunga tokoiti, koia ahau e ki pono atu nei ki a koutou, tahuri mai ki te ture hei awhina i a koutou; tautokona e koutou te ture, a i muri nei kaua rawa e tukua kia takahia te ture e te hunga pohehe, e te hunga tokoiti, kei pa he mate nui whakaharahara ki te iwi Maori i te mea he iwi paku to koutou. He morehu kau koutou e ora nei o tetahi iwi nui iwi kaha i nga wa o mua, he iwi rangatira, he iwi atawhai—tetahi o nga tino iwi ingoa pai atu o te ao e awhinatia ana o te haki o Ingarangi; a ko te hiahia nui o te Kawanatanga me nga tangata katoa o te koroni kia hapainga te mana kaha o te ture hei whakaora i a koutou. Engari ki te takahi koutou i te ture, me pehea e tiakina ai o koutou tinana me a koutou taonga e te ture? E wha tekau mano anake nga Maori e ora nei i naianei i tenei koroni, a e whitu rawa rau mano nga Pakeha. Kaati mo te taha ki nga. Pakeha o Niu Tireni, kei te ki pono atu ahau ki a koutou, ko to ratou hiahia he awhina he tautoko he whakaora i a koutou. Engari ka whakangoikoretia e koutou tena hiahia mehemea ka, tahuri koutou ki te whakawehiwehi tangata, ki te muru taonga, ki te patu tangata ranei. Ko nga huarahi tena e ara ai he raruraru e whakamaua ai koutou, e kore haere ai te aroha e mau nei i naianei i waenganui i nga iwi e rua. I ki ra ahau i mua tata ake nei no taku mohiotanga e tata ana te puta he raruraru kino, pa ana te pouri nui ki au i taku mohiotanga me tuku mai e au he ope hoia ki konei hei hapai i te mana o te ture me te rangimarie o te iwi. Kei te mohio ano ahau ko nga rangatira Maori, me nga tangata e aroha ana ki te iwi Maori, e noho ana i tenei takiwa i te putanga o taua raruraru, i rite tonu ki a au te kaha o te pouri me te mamae, a ki taku nei mahara e tika ana kia nui atu te whakamoemiti o tenei koroni ki aua rangatira i tere tonu te rere atu ki te wahi i puta ai taua raruraru ki te whakamarie i taua kino kei tae ki te mutunga mai o te kino. Me kaha rawa te whakapai o nga iwi e rua ki a Hone Heke, kia Hemi Kerenene (Kai-whakawa) me Te Kitohi, Minita, hui atu ki era atu rangatira me era atu Pakeha nana i peehi taua raruraru i mutu pai ai i runga i nga kupu ngawari, i nga kupu marama. No reira ahau ka tu atu mo te taha Kawanatanga ka tino whakawhetai atu ki a ratou, i a au kua tae mai nei ki tenei takiwa, mo ta ratou mahi pai ki runga ki nga iwi e rua i taua wa. Tera ano etahi rangatira Maori i etahi atu wahi o te Koroni, i tuku mai i te kupu pono ki nga tangata whakararuraru kia kaua e takahia to ture. Ko nga mana katoa i taea ai e ratou i whakapaua katoatia hei peehi i taua raruraru kei tae ki te kino rawa. Kaati ka arahina whakamuri e au o koutou mahara kia hoki atu ki te wa i tukuna atu ai e au tetahi kupu ki te hui i Waima. I penei taua kupu aku kaore e tika kia takahia te ture—ko nga tangata kua takahi i te ture me tuohu mai ki raro i te ture, a ki te pera ratou ma te Kawanatanga e whakaaro te wahi e mutu ai te whiu mo ratou. Kaati tuohu mai ana ratou ki te ture, a tenei e ata noho nei i roto i te whareherehere, a i te mea kei te hiahia nui o ratou hoa i tenei takiwa, kia whakaputaina aua tangata i te whareherehere, a i te mea kua kiia tuturutia mai ki te Kawanatanga e kore rawa e ara he raruraru pera a muri ake nei, a i te mea kua whakaritea te ture, mea ana te Kawanatanga he wa tika tenei, te taunga o tenei hui nui, e puta ai i te Kawana, te tohu aroha o te Kuini. I mea te Kawanatanga kia mohiotia kaore kau ona whakaaro whakamau, a kia tukua hoki o koutou hoa kia hokimai ano ki a koutou hei tohu whakamaharatanga mo tenei ra nui. Na hei ritenga e mohio ai koutou e kore te ture e kowhiti tangata me whakaatu atu e au i whiua ano e matou nga Pakeha i takahi i te ture i runga i ta ratou hokohoko pu ki nga Maori. Taumaha rawa atu nga whaina mo etahi o ratou, a kotahi te mea i whiua ki te wharehere hei hoa mo nga Maori ipage 51 takahi i te ture. Ki te takahia te ture o te tangata ahakoa Pakeha. Maori ranei, ka utu ano tena tangata i te utu o tana mahi. Ka tautokona tonutia te ture, ahakoa pewhea rawa te nui o te utu, notemea ma te hapai i ta ture ka ora te tangata ka ora te taonga. No te aranga o te raruraru, no te pouritanga o nga ngakau o nga tangata Maori o tenei takiwa, tahuri ana etahi Pakeha hokohoko taonga. ki te koko pu ki te hoko paura ki aua Maori. ahakoa e mohio ana ratou ki taua raruraru. Kaati ki taku ake mahara koia ke ena nga tangata e tika ana kia whiua kinotia atu ratou i nga Maori. Maku e whakamarama atu te mate i pa ki nga iwi Maori i era atu wahi o te koroni i runga i tera mahi. Kaore ano i maha noa nga tau o te whakatakotoranga e te Kawanatanga i tetahi Pire ki te aroaro o te Paremete hei whakakore atu i te tikanga arai, kia ahei ai te Maori ki te hoko noa iho i te pu i te paura. Kaore i paahitia e te Paremete taua Pire i taua taima, engari i te mea kaore he raruraru, e tata tonu ana te paahi hei Ture, me i kaua te putanga ake o te raruraru i tera tau kua kore atu taua tikanga arai; engari kua katia tena mahara i naianei i runga i te mahi hokohoko pu kua korerotia ake nei. me tena mate kua pa ki runga ki nga iwi Maori katoa o te Koroni nei, mate ana te hunga harakore i nga mahi a te hunga apo, a te hunga kuare, a te hunga pohehe. Kaati ra tena. Kua kore atu i naianei te kapua pouri i hipoki nei i a koutou, ko taku hiahia nui me kaua rawa e hoki mai taua kapua a muri ake nei, engari me noho tahi koutou i roto i te rangimarie, i te aroha, me te awhina tetahi i tetahi i roto i nga tau e takoto ake nei. I tae mai etahi Pakeha ki a au i nanahi he tono mai kia arohatia aua tangata nana i takahi te ture nana i whakawhiwhi nga Maori ki te pu. mea mai ana ratou ki ahau i te mea kua whakaputaina mai nga Maori i te herehere me pera ano te koha aroha ki nga Pakeha. Ki atu ana taku kupu whakautu i ta ratou tono, me pitihana ki te Kawanatanga. Tukua atu ta ratou pitihana kia tae ki te aroaro o te Tiati, whakaaturia mai te aronga o nga take katoa. kia mohiotia ai e matou te rahi te iti ranei o to ratou hara i ta ratou whakawhiwhinga i nga Maori ki nga rakau patu tangata, waiho kia huri ana i runga i tena whiriwhiringa he whakataunga ma te Kawanatanga. Ko nga Pakeha e awhina ana, e tautoko ana, e tiaki ana, e tohutohu tika ana i te iwi Maori, ko nga Pakeha tena e whakapaia ana, e arohatia ana e au, a ka awhinatia e au tena tu tangata; engari ko te Pakeha whakakiki i nga mahara o nga Maori hei painga mona ano, me te whakawhiwhi i a ratou ki nga mea e taea ai e ratou te takahi i te ture e kore rawa ahau aku hoa Minitia ranei e tohutohu mo tena tu ahua tangata. Engari tera ano pea e kitea etahi tu ahua ano o taua mahi, heoi ma matou e ata whiriwhiri te ritenga o ena ina tae mai nga pitihana ki o matou nei aroaro. Kaati i naianei e hiahia ana ahau kia mohio koutou kua maro tonu ta matou whakaaro kia tuohu tonu nga Pakeha ki raro i te ture pera ano me nga iwi Maori. Kaati tena. Nui atu te koa o taku ngakau i nanahi i taku rongonga atu i nga kupu a nga rangatira kua huihui nei ki konei e mea ana ka mau tonu ratou me o ratou iwi ki te hapai i te mana o te ture; me to ratou aroha ki to ratou whaea atawhai, ki te Kuini; a ka whakapaua to ratou kaha ki te tautoko i te ture me te rongomau, kia tau ai te rangimarie i waenganui i nga iwi e rua. Ko ena kupu Pai ataahua, kei te mau tonu i roto i aku mahara. Na taua kupu pumau i whakapuakina i te ra e whiti ana e o koutou rangitira tae noa ki nga iwi i hui mai ki konei i te ra i nanahi nei i kaha rawa ai te whakangawari a te Karauna, i whakatuwheratia ai nga whatitoka o te whare i hereheretia ai o koutou whanaunga a i whakahokia mai ai ano ratou ki a koutou. Kia mau tonu koutou ki te kupu i whakapuakina nei e koutou i te ra i nanahi i te aroaro o te Kawana o Rore Ranapare te kanohi o to koutou whaea o te Kuini i tenei koroni. (Ka tangi te umere.)