Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ko te Whakataunga mo Maraehara me Kopu Poraka.

Mo te Kereeme a Wiremu Keiha

Mo te Kereeme a Wiremu Keiha.

E kereeme ana a Wi Keiha i runga i tetahi raupatutanga e Tokitahi i te whenua whaka-te-tonga i tetahi raina e ahu mai ana i Te Whakaumu-a-Tuhaua ki Tawhitikorokoro, ka haere, te hukitau o Pikopiko, ka haere i roto i taua awa whaka-raro tae noa ki Pohatukarekare, he wahi tena whaka-te-hauraro i te whenua e kereemetia ana e Pineaha Koia. Ki ta te Kooti titiro, itemea no Ngatimahanga a Tokitahi, e kore e taea e ia te raupatu i tona ake whenua, a kihai i peratia e ia.

Kei te mahara ranei a Wiremu Keiha e kuare ana tenei Kooti ki te whakahaere i ana mahi, kia whakarangona nga korero wairangi noa iho kua whakina e ia mo taua raupatu? E ki ana ia, ko te take o taua raupatu, he tahaetanga kiore na Tumaperetahi, a patua ana taua tangata, otira kahore ia i te mohio, kahore hoki ia i ahei te whakaatu mai ki te Kooti, no tehea iwi a Tumaperetahi, a kihai i taea e ia te whakaatu mai i tona tatanga ki a Tuhaua, te tangata e kiia ana i hinga.

E ki ana a Wi Keiha i patua a Tuhaua e Tokitahi mo tana karinga i te whakaumu e huaina ana ko Te Whakaumu-a-Tuhaua, otira e tino marama ana ehara rawa tana karinga whakaumu i te take i patua ai a Tuhaua. Tetahi, i wareware a Wi Keiha ki te whakaatu mai i roto i tana korero roa i te pare e kiia ana na Hineauta, i ahua mohiotia ai koia tetahi o nga take i roto i tona kereeme. No te putanga atu i tetahi kupu whakamahara ki a ia, katahi ka puta ake he whakaaro i roto i a ia, ae, he mea pai kia korerotia e ia taua pare, otira he torutoru noa iho nga kupu i whakapuakina e ia mo runga i taua take.

Ehara tenei i te kereeme ahua tika kia roa ai te whakapau taima a te Kooti. Kahore he take tika a Wi Keiha i runga i tetahi raupatu a Tokitahi; kahore hoki he pare a Hineauta ki a Meha ranei, ki a Te Huirangi ranei, ki a wai ranei, ko te take, kihai rawa taua wahine i whaitake tika ki tenei wahi. Tena ano hoki tetahi, nonaianei rawa i whakatu kereeme ai a Wiremu Keiha. Ko te riihi o te tau 1880 (kua korerotia ki runga ake nei), i tuhia i hainatia hoki ki roto ki tona whare. I rongo hoki ia i te panuitanga o nga rohe i taua wa, a kore noa iho i puta i a ia tetahi kupu whakahe mo aua rohe, kihai hoki i whakaaturia e ia ko tetahi wahi o tona whenua kua whakaurua ki roto. Tetahi, kihai i hainatia e ia taua riihi o te whenua.